Բելի (քաղաք)
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Բելի | |||
| |||
.jpg) | |||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||
| Համայնք | Q27560754?[1] | ||
| Հիմնադրված է | 1350 թ. | ||
| Մակերես | 18 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 185 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲3125 մարդ (2021)[2] | ||
| Ժամային գոտի | UTC+3 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 48250 | ||
| Փոստային դասիչ | 172530 | ||
| |||
.png)
Բելի, քաղաք Ռուսաստանում, համարվում է Տվերի մարզի Բելսկի շրջանի վարչական կենտրոնը։
Բնակչությունը կազմում է 3268 մարդ (2017)[3]։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Քաղաքը գտնվում է Օբշա գետի ափին, Տվերից 294 կմ և Սմոլենսկի մարզի սահմանից 20 կմ հեռավորության վրա։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բելի բերդը հայտնի է 13-րդ դարից որպես Սմոլենսկի իշխանության քաղաք, իսկ հետագայում՝ որպես կոնկրետ իշխանության կենտրոն։
1355 թվականին Բելին գտնվում էր Լիտվայի տարածքում։ Հարյուր հիսուն տարի անց այն միացվեց Մոսկվային, սակայն Մոսկվայի իրավասության շրջանը համեմատաբար կարճատև էր։
Հարյուր տարի հետո՝ 1610 թվականին, 4-ամսյա պաշարումից հետո այն գրավվեց լեհ-լիտվական զորքերի կողմից։ Բելին դառնում է ռուսական և լեհ-լիտվական ղեկավարների միջև վաճառքի գոտի։ 1613 թվականին առանց դիմադրության քաղաքը հանձնվեց ռուսական զորքերի իշխան Դմիտրի Պոժարսկիին։ 1618 թվականին քաղաքը զիջում է Ռեչ Պոսպոլիտա դաշնությանը։ 1625 թվականի մայիսի 2-ին լեհական թագավոր Սիգիզմունդ III Վազայից քաղաքը ստացավ Մագդեբուրգյան իրավունք[4]։ Բելին դարձավ Սմոլենսկի կաթոլիկ եպիսկոպոսի ծխական համ��յնքներից մեկի կենտրոնը[5], քանի որ այդպիսի փոքր թվաքանակով ծխական վայրերում թեմի հավատացյալների արարողությունները չէին կատարվում։
1632-1634 թվականներին Սմոլենսկի պատերազմի սկզբում Բելի քաղաքում գտնվում էին ռուսական զորքերը։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2017 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Բելին բնակչության թվով Ռուսաստանի Դաշնության 1112 քաղաքներից զբաղեցրել է 1096-րդ տեղը։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ ОКТМО. 179/2016. Центральный ФО
- ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (ռուս.)
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 июля 2017)
- ↑ Ранее был издан Н. А. Шестаковым по позднему несовершенному русскому переводу (Шестаков Н. А. Вековая тяжба бельских граждан. (Очерк из истории г. Белого Смоленской губернии). Смоленск, 1886. С. 5-12). Оригинальный польский текст документа по списку из Литовской метрики впервые опубликован в статье: Rogatschewski A. Zur Rezeptionsgeschichte des Magdeburger Rechts in Rußland: Die Stadt Belyj (17.-18. Jh.) // Von Sachsen-Anhalt in die Welt. Der Sachsenspiegel als europäische Rechtsquelle. Internationale Konferenz aus Anlass des 800. Jubiläums von Anhalt vom 1.-3. Oktober 2012 in Köthen/Anhalt / Hrsg. von H. Lück unter Mitarb. von M. Olejnicki und A.-M. Heil (= SIGNA IVRIS. Beiträge zur Rechtsikonographie, Rechtsarchäologie und Rechtlichen Volkskunde. Bd. 14). Halle an der Saale, 2015. S. 198—202.
- ↑ Relationes status dioecesium in Magno Ducatu Lituaniae / Red. P. Rabikauskas (Fontes Historiae Lituaniae, II). Vol. II. Romae, 1978. P. 298—333.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Белый, город Смоленской губернии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Шестаков Н. А. Вековая тяжба бельских граждан. (Очерк из истории г. Белого Смоленской губернии). Смоленск, 1886.
- Поляков И. Я., Калениченко А. С. Белый // Города и районы Калининской области. (Краткие очерки) / Сост. М. А. Ильин. М., 1978. С. 113—132.
- Фэйнсод М. Смоленск под властью Советов / Пер. с англ. Смоленск, 1995.
- Маннинг Р. Т. Бельский район, 1937 год / Пер. с англ. Смоленск, 1998.
- Смирнов Г. К. Белый // Свод памятников архитектуры и монументального искусства России. Тверская область. В 6 чч. Ч. 2 / Отв. ред. Г. К. Смирнов. М., 2006.
- Чистякова Т. А. Я не устану летопись листать… Сборник статей об истории Бельского края. Старица, 2007.
- Кром М. М. Меж Русью и Литвой. Западнорусские земли в системе русско-литовских отношений конца XV-первой трети XVI в. Изд. 2-е, доп. М., 2010.
- Rogatschewski A. Zur Rezeptionsgeschichte des Magdeburger Rechts in Rußland: Die Stadt Belyj (17.-18. Jh.) // Von Sachsen-Anhalt in die Welt. Der Sachsenspiegel als europäische Rechtsquelle. Internationale Konferenz aus Anlass des 800. Jubiläums von Anhalt vom 1.-3. Oktober 2012 in Köthen/Anhalt / Hrsg. von H. Lück unter Mitarb. von M. Olejnicki und A.-M. Heil (= SIGNA IVRIS. Beiträge zur Rechtsikonographie, Rechtsarchäologie und Rechtlichen Volkskunde. Bd. 14). Halle an der Saale, 2015. S. 123—209. ISBN 978-3-941226-36-4 (статья включает публикацию архивных документов по истории города при польском правлении за 1623—1625 гг.).
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- История герба Белого
- Белый в энциклопедии «Мой город»
- Официальный список объектов историко-культурного наследия Тверской области(չաշխատող հղում) (памятники Белого на стр. 43-46).
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բելի (քաղաք)» հոդվածին։ |
| ||||||
