Ագարակ (գյուղ, Սյունիքի մարզ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ագարակ (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Ագարակ
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Սյունիքի մարզՍյունիքի մարզ
Համայնք	Կապան (համայնք) | Կապան համայնք[1]
Մակերես	16.60 կմ²
ԲԾՄ	1025 մ
Պաշտոնական լեզու	հայերեն
Բնակչություն	177[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմ	Հայեր,
Կրոնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	ագարակցի
Ժամային գոտի	UTC+4
Հեռախոսային կոդ	+374 (285)

Ագարակ ( արտասանություն), գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Կապան համայնքում^[1]՝ հայ-ադրբեջանական շփման գծի հարևանությամբ^[3]։

Բնակավայրը տեղակայված է Ողջի գետի ձախ կողմում։ Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապանից հեռու է 12 կմ դեպի արևելք։ Ծովի մակարդակից բարձր է 1025 մ։

Ագարակը հյուսիս-արևմուտքից սահմանակից է Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզի Խդրանց, հյուսիս-արևելքից՝ Եղվարդ, հարավ-արևելքից՝ Արցախի Հանրապետության Քաշաթաղի շրջանի^{[Ն 1]} Տանձատափ (ներկայում Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո) գյուղերին։

Գյուղը հիշատակվում է 12-ից 13-րդ դարերից։

Հայտնի է, որ հայ զորավար Դավիթ Բեկի զինակից Թորոս իշխանի նստավայրը եղել է Եղվարդ գյուղը, որտեղից իշխում էր նաև Ագարակ և հարակից այլ գյուղերում^[4][5]։ Թորոս իշխանի կրտսեր որդու՝ Հեթումի որդիներից երկրորդը՝ Քարամը, ով հայտնի էր նաև արտասովոր ուժ ունենալով, մելիքական իրավունքներով իշխում էր Ագարակի տարածաշրջանում, այդ թվում՝ Ագարակում։ Մե��իք-Քարամն ու իր հաջորդներն իրենց նստավայրը Ագարակ գյուղից տեղափոխում են Տանձատափ գյուղը^[4][6]։

Տարածաշրջանը Ռուսական կայսրության կողմից նվաճվելուց հետո հայ մելիքները պահպանում են իրենց տիրույթները ղեկավարել բեկական իրավունքով^[7]։

Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջանում ընդգրկված է եղել Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառի մեջ։

Գյուղում կան զանազան հնություններ՝ խաչքարեր, գյուղատեղիներ («Կեչուտ» և «Սիրաձոր» վայրերում)։ Գյուղի XIX դարի Օհանա կոչվող եկեղեցին կանգուն է, կա մատուռ^[8]։

Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Ագարակի մշտական բնակչությունը կազմել է 177, առկա բնակչությունը՝ 146 մարդ։ Գյուղը մշտապես բնակեցված է եղել հայերով^[9][10]։ Ստորև ներկայացված է Ագարակ գյուղի բնակչության թվային փոփոխությունն ըստ տարիների^[9][10].

Ագարակի բնակչությունը զբաղվում է դաշտավարությամբ, ծխախոտագործությամբ, մեղվաբուծությամբ և թռչնաբուծությամբ։

• Էջը Սյունիքի մարզպետարանի կայքում Արխիվացված 2014-01-29 Wayback Machine

դ ք խ Սյունիքի մարզ Գորիսի շրջան Ակներ • Արավուս • Բարձրավան • Գորիս • Խնածախ • Խնձորեսկ • Խոզնավար • Կոռնիձոր • Հարթաշեն • Ներքին Խնձորեսկ • Շուռնուխ • Որոտան • Վաղատուր • Վերիշեն • Տաթև • Տեղ • Քարահունջ • Քարաշեն Ղափանի շրջան Ագարակ • Աղվանի • Աճանան • Անտառաշատ • Առաջաձոր • Արծվանիկ • Գեղանուշ • Գեղի • Դավիթ Բեկ • Եղեգ • Եղվարդ • Լեռնաձոր • Խդրանց • Ծավ • Կաղնուտ • Կապան • Ձորաստան • Ճակատեն • Ներքին Խոտանան • Ներքին Հանդ • Նոր Աստղաբերդ • Նորաշենիկ • Շիկահող • Շրվենանց • Չափնի • Սյունիք • Սրաշեն • Սևաքար • Վանեք • Վարդավանք • Վերին Խոտանան • Տանձավեր • Տավրուս • Ուժանիս • Քաջարան • Քաջարան (գյուղ) • Օխտար Սիսիանի շրջան Աղիտու • Ախլաթյան • Անգեղակոթ • Արևիս • Աշոտավան • Բալաք • Բնունիս • Բռնակոթ • Դարբաս • Դաստակերտ • Գետաթաղ • Գորայք • Հացավան • Իշխանասար • Լոր • Լծեն • Մուծք • Նժդեհ • Նորավան • Սալվարդ • Սառնակունք • Շաղատ • Շաքի • Շենաթաղ • Սիսիան • Սպանդարյան • Թանահատ • Թասիկ • Տոլորս • Տորունիք • Ծղուկ • Ույծ • Վաղատին • Որոտնավան Մեղրիի շրջան Ագարակ • Ալվանք • Գուդեմնիս • Կարճևան • Կուրիս • Լեհվազ • Լիճք • Մեղրի • Նռնաձոր • Շվանիձոր • Տաշտուն • Վահրավար • Վարդանիձոր Գորիս (համայնք) Գորիս • Ակներ (Սյունիքի մարզ) • Աղբուլաղ (Սյունիքի մարզ) • Բարձրավան • Խնձորեսկ • Հարթաշեն (Սյունիքի մարզ) • Ձորակ (Սյունիքի մարզ) • Ներքին Խնձորեսկ • Շուռնուխ • Որոտան • Վանանդ (Սյունիքի մարզ) • Վերիշեն • Քարահունջ (գյուղ) Կապան (համայնք) Կապան • Ագարակ • Աղվանի • Աճանան • Անտառաշատ • Առաջաձոր • Արծվանիկ • Բարգուշատ • Գեղանուշ • Գոմարան • Դավիթ Բեկ • Դիցմայրի • Եղեգ • Եղվարդ • Խդրանց • Խորձոր • Ծավ • Կաղնուտ • Ձորաստան • Ճակատեն • Ներքին Խոտանան • Ներքին Հանդ • Նորաշենիկ • Շիկահող • Շիշկերտ • Շրվենանց • Չափնի • Սզնակ • Սյունիք • Սրաշեն • Սևաքար • Վանեք • Վարդավանք • Վերին Խոտանան • Տանձավեր • Տավրուս • Ուժանիս • Օխտար Մեղրի (համայնք) Մեղրի • Ագարակ • Ալվանք • Այգեձոր • Գուդեմնիս • Թխկուտ • Լեհվազ • Լիճք • Կարճևան • Կուրիս • Նռնաձոր • Շվանիձոր • Վահրավար • Վարդանիձոր • Տաշտուն Սիսիան (համայնք) Սիսիան • Ախլաթյան (Սյունիքի մարզ) • Աղիտու • Անգեղակոթ • Աշոտավան • Արևիս • Բալաք • Բնունիս • Բռնակոթ (գյուղ) • Գետաթաղ • Դաստակերտ • Դարբաս • Թանահատ (գյուղ) • Թասիկ • Իշխանասար • Լծեն • Լոր (Սյունիքի մարզ) • Հացավան • Մուծք • Նժդեհ (գյուղ) • Նորավան (Սյունիքի մարզ) • Շաղատ (գյուղ) • Շամբ • Շաքի • Շենաթաղ • Որոտնավան • Սալվարդ • Վաղատին • Տոլորս • Տորունիք • Ցղունի • Ույծ Տաթև (համայնք) Խոտ • Հալիձոր • Հարժիս • Շինուհայր • Սվարանց • Տաթև • Տանձատափ • Քաշունի Տեղ (համայնք) Կոռնիձոր • Տեղ • Արավուս • Խնածախ • Խոզնավար • Վաղատուր • Քարաշեն Քաջարան (համայնք) Քաջարան • Անդոկավան • Աջաբաջ • Գեղավանք • Գեղի • Գետիշեն • Լեռնաձոր • Կաթնառատ • Կավճուտ • Կարդ • Կիցք • Ձագիկավան • Ներքին Գիրաթաղ • Նոր Աստղաբերդ • Ոչեթի • Վերին Գեղավանք • Վերին Գիրաթաղ • Փուխրուտ • Քաջարան • Քարուտ Այլ գյուղեր Կավարտ