Աբեդի Պելե

Աբեդի Պելե
Քաղաքացիությունը	Գանա և  Ֆրանսիա
Ծննդյան ամսաթիվ	նոյեմբերի 5, 1964(1964-11-05)[1][2][3] (60 տարեկան)
Ծննդավայր	Dome, Ga East Municipal District, Մեծ Աքրա, Գանա[4]
Հասակ	174 սանտիմետր
Քաշ	72 կիլոգրամ
Դիրք	կիսապաշտպան

Աբեդի Այու (անգլ.՝ Abedi Ayew, առավել հայտնի է Աբեդի Պելե անունով, անգլ.՝ Abedi Pele, նոյեմբերի 5, 1964(1964-11-05)^[1][2][3], Dome, Ga East Municipal District, Մեծ Աքրա, Գանա^[4]), գանացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան։ Աֆրիկացի լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկն է, մտնում է ՖԻՖԱ 100 ցանկի մեջ։ Հայտնի է որպես Գանայի հավաքականի խաղացող և թիմի ավագ։ 1991, 1992, 1993 թվականներին ճանաչվել է Աֆրիկայի տարվա ֆուտբոլիստ։

Աբեդի Պելեն Եվրոպայում աֆրիկյան ֆուտբոլի առաջին ներկայացուցիչներից մեն էր, կարերիայի մեծ մասը խաղացել է Ֆրանսիայում, որտեղ օգնել է «Մարսել» ակումբին 1990-ական թվականների վերջին հաջողության հասնել եվրոպական առաջնություններում։

1982 թվականին Լիբիայում կայացած Աֆրիկայի ազգերի գավաթից հետո հեռացել է Գանայից, որպեսզի պայմանագիր կնքի շվեյցարական «Ցյուրիխ» ակումբի հետ, սակայն երիտասարդ Աբեդին այնտեղ չի հարմարվել և ստիպված է եղել վերադառնալ Աֆրիկա։ Միայն չորս տարի հետո նա իր առաջին պրոֆեսիոնալական պայմանագիրն է կնքել եվրոպական «Նյոր» ակումբի հետ։ Մեկուկես տարի հետո Աբեդի Պելեն վայր է հայտնվել է Մարսելի «Օլիմպիկ» ակումբում։ Դրան հաջորդել են «Լիոն», իտալական «Տորինո» ակումբները, որտեղ Աբեդին արժանացել է «Տարվա լավագույն օտարերկրացի» կոչմանը։ Այնուհետև խաղացել է «Մյունխեն 1860» ակումբում, որը դարձել է գանացի ֆուտբոլիստի եվրոպական կարերիայի պսակը։ Պելեն հեռացել է, որպեսզի 2-ամյա պայմանագիր ստորագրի Արաբական Միացյալ Էմիրությունների «Ալ-Այն» ակումբի հետ։ Այստեղ նա ճանաչվել է արտասահմանցի լավագույն խաղացողներից մեկը, որը մասնակցել է այս արաբական երկրի առաջնությանը։

Ալ-Սադդ

• Քաթարի գավաթակիր։ 1983

Ռեալ Տամալե Յունայթեդ'

• Բենինի չեմպիոն։ 1985

Լիլլ

• Ֆրանսիայի չեմպիոն։ 1989, 1990
• Ֆրանսիայի գավաթակիր 1989

Մարսել

• Ֆրանսիայի չեմպիոն։ 1991, 1992
• Չեմպիոնների լիգայի գավաթակիր։ 1993
• Չեմպիոնների գավաթի եզրափակիչի մասնակից։ 1991

Ալ-Այն

• Արաբական Միացյալ Էմիրությունների գավաթակիր։ 1999

Գանայի հավաքական

• Աֆրիկայի գավաթակիր 1982
• Աֆրիկայի փոխչեմպիոն 1992

Անձնական

• 1992 թվականի Աֆրիկայի լավագույն ֆուտբոլիստ (ըստ CAF-ի)
• 1991, 1992 թվականների Աֆրիկայի լավագույն ֆուտբոլիստ (ըստ «Afrique Football’s»-ի)
• 1991, 1992, 1993 թվականների Աֆրիկայի լավագույն ֆուտբոլիստ (ըստ «France-Football»-ի)
• Ըստ IFFHS-ի երրորդ տեղն է գրավում 20-րդ դարի Աֆրիկայի լավագույն ֆուտբոլիստներ տասնյակում
• Ըստ BBC-ի` Աֆրիկայի տարվա մարզիկ (1)։ 1992

Նրա եղբայրները` Կվամե Այուն և Տրատա Այուն, նույնպես պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլիստներ են։ Որդիները` Անդրե Այուն (Վեստ Հեմ Յունայթեդ), Ջորդան Այուն (Սուոնսի Սիթի) և Աբդուլ Ռահիմ Այուն («Եվրոպա») ևս զբաղվում են պրոֆեսիոնալ ֆուտբոլով։