Պրիպյատ

Հիմնադրվել է 1970 թվականի փետրվարի 4-ին՝ Չեռնոբիլի ատոմակայանի աշխատակիցներին և նրանց ընտանիքներին բնակարաններով ապահովելու համար։ Եղել է Խորհրդային Միության թվով իններորդ ատոմային քաղաքը։ Պրիպյատը նաև ծառայել է որպես արժեքավոր ջրային և երկաթգծային կայարան։ Քաղաքային նախագիծը կատարվել էր մոսկովյան ճարտարապետների կողմից՝ այսպես կոչված «եռանկյունային սկզբունքով», ինչը այն ժամանակներին համարվում էր խորհրդային ճարտարապետության ամենատարածված և առաջադեմ քաղաքային նախագիծներից մեկը։ «Եռանկյունային նախագիծը» ենթադրում էր իրարից հավասարապես ընդմիջվող հինգ հարկանի շինություններ, որոնց հարևանությամբ գտնվում են ավելի բարձրահարկ շինություններ, իսկ միջկառուցային տարածություններում պիտի առկա լինեին լայնարձակ ծառուղիներ և բաց տարածություններ, յուրաքանչյուր անկյունից պիտի հնարավոր լիներ ազատ տեսնել հորիզոնը։ ունենալով եռանկյունային ձևաչափի բոլոր չափանիշները՝ Պրիպյատը ուներ լայն ճանապարհներ, որոնք պիկ ժամերին կանխում էին ավտոմեքենաների խցանումները։

Հիմնադրումից ինը տարի անց՝ 1979 թվականին, Պրիպյատը ստանում է քաղաքի կարգավիճակ։ 1985 թվականի նոյեմբերին անցկացված մարդահամարի տվյալներով Պրիպյատի բնակչությունը կազմել է 47 500 մարդ։ Բնակչության տարեկան աճը կամել է 1500 մարդ։ Տարեկան ծնելությունը կազմել է 800 մարդ։ Միության տարբեր ծայրերից տարեկան 500 - 600 մարդ բնակություն է հաստատել Պրիպյատում։

Բնակչության զանգվածային տարհանումը սկսվել է 1986 թվականի ապրիլի 27-ին և շարունակվել մինչև ապրիլի 29-ը։ Պրիպյատցիներին վերաբնակեցնելու համար Չեռնոբիլի ատոմակայանից 50 կմ դեպի հյուսիս-արևելք՝ Դնեպր գետի ձախ ափին կառուցվում է Սլավուտիչ քաղաքը։

Վթարից հետո անցկացվել են դիզռադիացիոն միջոցառումներ, որոնք նշանակալիորեն իջեցրել են քաղաքում տիրող ռադիացիոն միջավայրը։

Ամայացումից հետո Պրիպյատի գույքը պարբերականորեն ենթարկվել է վանդալիզմի և շարունակաբար կողոպտվել։ Շինությունները 1986 թվականից չեն թարմացվել, այդ իսկ պատճառով դրանց տանիքները երբեմն փուլ են գալիս, իսկ վաղ գարնանը շենքերի սենյակները լցվում են ջրով։ Շինությունների տանիքներին և նույնիսկ պատշգամբներում և սենյակներում կարելի է տեսնել ծառեր, ինչն արդեն փաստում է դրանց անկայունության մասին։ 2005 թվականի հուլիսին փլուզվում է քաղաքի միջնակարգ դպրոցի չորս հարկանի շինության ետնամասը։

Պրիպյատի այցեքարտը համարվում է կենտրոնական զբոսայգում գտնվող պտտակարուսելը, որը կառուցվել էր հենց աղետի տարում՝ 1986 թվականին՝ Մայիսի 1-ի տոնին ընդառաջ, սակայն աղետի պատճառով երբևիցե չի օգտագործվել։

1986 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Պրիպյատում առկա է հետևյալ վիճակագրությունը^[5].

Հասարակության լայն շերտերը Պրիպյատ այցելելու հնարավորության վերաբերյալ ունեն հակասական կարծիքներ։ Այցելության համար համեմատաբար անվտանգ է համարվում Մեկուսացման գոտին, և ներկայումս ուկրաինական բազմաթիվ գործակալություններ կազմակերպում են շրջագայություններ դեպի տվյալ գոտի^{[6][7][8][9][10][11][12][13]}։ Ներկայումս ռադիացիայի մակարդակը նշանակալիորեն նվազել է համեմատած 1986 թվականի ապրիլի, ինչը մասնակիորեն պայմանավորված է վթարի ժամանակ արտանետված վաղանցիկ իզոտոպերի քայքայմամբ^[14]։ Քաղաքի մեծ մասում ռադիացիոն մակարդակը չի գերազանցում 1 μԶվ/ժ-ի (միկրոզիվերտ ժամում) համարժեք չափաբաժինը^[15]։

• 2008 թվականին նկարահանված «Սպիտակ ձի» վավերագրական ֆիլմի նկարահանումները կատարվել են Պրիպյատում^[16]։
• 2008 թվականին նկարահանված «Դուռը» կարճամետրաժ ֆիլմը նկարահանվել է Պրիպյատում^[17]։
• Ֆանտաստ գրող Կարլ Շրյոդերի «Պրիպյատի վիշապը» ստեղծագործության հիմնական գործողության վայրը Պրիպյատն է։
• Պրիպյատը կարևոր դեր ունի «S.T.A.L.K.E.R.: Shadow of Chernobyl» (Ս.Տ.Ա.Լ.Կ.Ե.Ր.՝ Չեռնոբիլի ստվերը) և «S.T.A.L.K.E.R.: Call of Pripyat» (Ս.Տ.Ա.Լ.Կ.Ե.Ր.՝ Պրիպյատի կանչը) համակարգչային խաղերում, որտեղ օգտագործողը կարող է ազատորեն հետախուզել քաղաքի տարբեր մասերը։
• Գրող Մարտին Կրուզ Սմիթի «Գայլերն ուտում են շներին» վեպում Պրիպյատը ծառայում է որպես հետուխուզավայր։
• Գրող Ջեյմս Ռոլինսի «Վերջին մարգարեն» վեպի գործողությունների հիմնական մասը տեղի է ունենում Չեռնոբիլի ատոմակայանի շրջակայքում և Պրիպյատում
• «Call of Duty 4: Modern Warfare» համակարգչային խաղի երկու առաքելություններ տեղի են ունենում Պրիպյատում։ Քաղաքն առկա է նաև որպես առցանց խաղի վայր «Call of Duty: Modern Warfare 3» և «Call of Duty: Black Ops» համակարգչային խաղերում։
• Հյուսիսիռլանդական «Էշ» ալտերնատիվ ռոք խումբն ունի «Պրիպյատ» անվամբ սինգլ՝ թողարկված 2010-ին։
• Ուկրաինացի Երգչուհի Ալյոշայի «Եվրատեսիլ 2010» երգի մրցույթում ներկայացված «Sweet People» երգի տեսահոլովակի մեծ մասը նկարահանվել է Պրիպյատում։
• «Տրանսֆորմերներ 3։ Լուսնի մութ կողմը» ֆիլմի սկզբում ցուցադրվում է Պրիպյատը։
• Ուկրաինական «ԴԵԼԻԱ» կոչվող մեթալ խմբի «Мертве Місто» (թարգ.՝ Մեռյալ վայր) երգը Պրիպյատի մասին է, իսկ տեսահոլովակը նույնպես նկարահանվել է այնտեղ։ Խմբի վոկալիստուհի Անաստասիա Սվեռկունովան ծնվել էր Պրիպյատում^[18]։
• Ֆրանսիայի և Ուկրաինայի համագործակցությամբ 2011 թվականին նկարահանված «Մոռացվածության երկիր» գեղարվեստական ֆիլմը նկարահանվել է Պրիպյատում։
• 2012 թվականին նկարահանված «Չեռնոբիլյան օրագրեր» սարսափ ֆիլմը մեծապես ներշնչված է չեռնոբիլյան աղետից և տեղի է ունենում Պրիպյատում^[19]։
• 2013 թվականին նկարահանված «Պինդ ընկույզ. Հիանալի օր է մեռնելու համար» ֆիլմն ունի դրվագ Պրիպյատում։
• 2014 թվականի հոկտեմբերի 13-ից ռուսական «ՏՆՏ» հեռուստաալիքով ցուցադրվող «Չեռնոբիլ. Մեկուսացման գոտի» միստիկական հեռուստասերիալի գործողություններն ընթանում են Պրիպյատում և շրջակա տարածքում։

• Вторая часть трилогии Андрея Кременчука «Chernobyl Zone» посвящена Припяти.  - 2011 «Chernobyl Zone II» KEHRER Heidelberg  - ISBN 978-3-86828-210-8
• В. Дворжецкий. Припять  - эталон советского градостроительства.  - Киев, 1985.
• Родная Припять.  - Минск, 1984.
• Мы  - припятчане!  - Минск, 1984.

• Չեռնոբիլի ուրվականը․ Պրիպյատ
• Պրիպյատը սովետական քարտեզում (1986) Արխիվացված 2006-07-25 Wayback Machine
• Թոմ Բոսիի չեռնոբիլյան ֆոտոալբոմը Արխիվացված 2011-08-13 Wayback Machine
• Պրիպյատի վիքիքարտեզ