Պղնձի կարբոնատ

Անկայուն, տաքացնելիս քայքայվող, սպիտակ բյուրեղային նյութ կանաչավուն երանգով (դա հիդրոլիզի արդյունք է)։ Ջրում անլուծելի է։

Այն անհնար է ստանալ երկվալետն պղնձի աղի և այլ մետաղի կարբոնատի փոխազդեցությունից (տեղի է ունենում հիդրոլիզ, անջատվում է պղնձի հիդրոքսոկարբոնատներ՝ CuCO₃·Cu(OH)₂ և 2CuCO₃·Cu(OH)₂)։

${\displaystyle ~{\mathsf {2Cu(NO_{3})_{2}+2Na_{2}CO_{3}+H_{2}O\ \longrightarrow \ CuCO_{3}\cdot Cu(OH)_{2}\downarrow +4NaNO_{3}+CO_{2}\uparrow }}}$ 

Պղնձի կարբոնատ ստանում են հիդրոքսոկարբոնատներին ավելացնելով CO₂ 4,8 ՄՊա ճնշման տակ և 180 °C ջերմաստիճանում։

${\displaystyle ~{\mathsf {CuCO_{3}\cdot Cu(OH)_{2}+CO_{2}\ {\xrightarrow {4.6MPa,180^{o}C}}\ 2CuCO_{3}+H_{2}O\uparrow }}}$ 

Պղնձի կարբոնատը խիստ թունավոր և անկայուն է, տաքացնելիս քայքայվում է առաջացնելով պղնձի օքսիդ և ածխաթթու գազ`

${\displaystyle ~{\mathsf {CuCO_{3}\ {\xrightarrow {290^{o}C}}\ CuO+CO_{2}\uparrow }}}$ 

Ինչպես բոլոր կարբոնատները այն հեշտությամբ փոխազդում է թթուների հետ առաջացնելով երկվալենտ պղնձի աղ և ածխաթթու գազ`

${\displaystyle ~{\mathsf {CuCO_{3}+H_{2}SO_{4}\ \longrightarrow CuSO_{4}+CO_{2}\uparrow +H_{2}O}}}$ 

Ամոնիակի ջրային լուծույթը և մետաղների ցիանիդների լուծույթները իրենց մեջ լուծում է պղնձի կարբոնատը համապատասխանաբար առաջացնելով ամիակատներ և երկվալենտ պղնձի ցիանոկոմպլեկսներ`

${\displaystyle ~{\mathsf {CuCO_{3}+4NH_{3}\cdot H_{2}O\ \longrightarrow [Cu(NH_{3})_{4}]CO_{3}+4H_{2}O}}}$ 

${\displaystyle ~{\mathsf {CuCO_{3}+4KCN\ \longrightarrow K_{2}[Cu(CN)_{4}]+K_{2}CO_{3}}}}$ ^[2]

Պղինձը և նրա համձուլվածքները (բրոնզ, լատուն, մելխիոր և այլն) խոնավ օդում ջրի և ածխաթթու գազի ազդեցությամբ ծածկվում են պղնձի կարբոնատի շերտով, որը բաղադրությամբ նման է մալաքիտին։

Պղնձի կարբոնատը լայն կիրառություն չգտավ, սակայն պղնձի հիդրոքսոկարբոնատները ունեն լայն կիրառությունը`

• Օգտագործվում է պղնձի այլ միացությունների սինթեզի համար։
• Կարծր մալքիտը շատ թանկարժեք քար է։
• Օգտագործվում է «Մալաքիտային կանաչ» ներկի ստացման համար։
• Ազուրիտը օգտագործում են պղինձ ստանալու համար։