Մուամմար ալ-Կադդաֆի
Մուամմար բեն Մուհամադ Աբու Մենյար Աբդել Սալամ բեն Համիդ ալ-Քադդաֆի (արաբ․՝ معمر القذافي [muˈʕamːar alqaðˈðaːfiː], Muʿammar al-Qaḏḏāfī, լիբի. արաբ.՝ [muˈʕæmːɑrˤ əlɡædˈdæːfi] (մասնագիտական գրականության մեջ նաև ընդունված է անվան Քազզաֆի գրության ձևը), հունիսի 7, 1942, Քասր Աբու Հադի, Լիբիա - հոկտեմբերի 20, 2011[1][2][3][…], Սիրտ, Լիբիա[4][5][6]), լիբիացի պետական և ռազմական գործիչ։ Լիբիական Ջամահիրիայի առաջնորդ, (1969 թ.-ից), Լիբիայի հեղափոխական հրամանատարության խորհրդի ղեկավար (1969 - 1977), Լիբիայի վարչապետ և պաշտպանության նախարար (1970 - 1972), Ընդհանուր ժողովրդական կոնգրեսի գլխավոր քարտուղար (1977 - 1979), գնդապետ։ Այն բանից հետո, երբ հրաժարվել է իր բոլոր պաշտոններից, սկսել է անվանվել Սեպտեմբերմեկյան Սոցիալիստական Ժողովրդական Լիբիական Արաբական Ջամահիրիայի եղբայրական առաջնորդ և ղեկավար կամ Հեղափոխության եղբայրական առաջնորդ և ղեկավար[13][14]։.
.jpg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Իշխանության է եկել 1969 թ․ ռազմական հեղաշրջման արդյունքում՝ տապալելով միապետությունը։ Հետագայում իր իշխանության գաղափարական հիմքը շարադրել է «Կանաչ գրքում»։ Լիբիայում հաստատել է կառավարման նոր ձև՝ Ջամահիրիա։ Եղել է Պանարաբիզմի կողմանկից, անհաջող փորձեր է ձեռնարկել Լիբիայի մի շարք երկրնի հետ միավորվելու ուղղությամբ։ Աջակցել է տարբեր երկրներում գործող բազմաթիվ ազգային-ազատագրական (այդ թվում՝ հայկական), հեղափոխական և ահաբեկչական կազմակերպություններին։
2011 թվականին, Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում բռնկված «Արաբական գարուն» հեղափոխական ալիքի ժամանակ Լիբիայի անցման ազգային խորհրդի (ԱԱԽ) ղեկավարությամբ հակաքադաֆիական շարժում է սկիզբ առնում, որն էլ երկրում հանգեցնում է քաղաքացիական պատերազմի և իշխող կառավարության անկման, այն բանից հետո, երբ ՆԱՏՕ-ն ռազմական օժանդակություն է հատկացնում ԱԱԽ-ին։ Նահանջի ճանապարհին, 2011 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Քադդաֆին հայտնաբերվում և սպանվում է ԱԱԽ-ի գրոհայինների կողմից[15]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.guardian.co.uk/world/middle-east-live/2011/oct/20/syria-libya-middle-east-unrest-live
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-5965.2012.02278.x/full
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-319-10687-8_11.pdf
- ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.theguardian.com/books/2012/apr/27/sandstorm-libya-revolution-lindsey-hilsum-review
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Geni(բազմ․) — 2006.
- ↑ https://elpais.com/internacional/2009/09/30/actualidad/1254261601_850215.html
- ↑ https://www.bbc.com/news/world-africa-35359593
- ↑ https://elpais.com/diario/2011/03/21/madrid/1300710254_850215.html
- ↑ Google Books(բազմ․) — 2005. — P. D—2.
- ↑ https://miguelgalbangutierrez.wordpress.com/2011/03/31/fidel-castro-y-hugo-chavez-respardan-los-crimenes-del-dictador-libio/
- ↑ Daniel Don Nanjira, African Foreign Policy and Diplomacy: From Antiquity to the 21st Century, Greenwood Publishing Group, 2010, p. 279 n. 2
- ↑ US Department of State’s Background Notes, (November 2005) «Libya — History», United States Department of State. Retrieved on 14 July 2006.
- ↑ «Libyan rebel: I killed Gaddafi». Ynetnews (անգլերեն). 2011 թ․ հոկտեմբերի 23. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 20-ին.
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մուամմար ալ-Կադդաֆի» հոդվածին։ |