Միացյալ նահանգների հանրապետություն
Միացյալ նահանգների հանրապետություն կամ Նիդերլանդների միացյալ նահանգներ, երբեմն պարզապես՝ Միացյալ նահանգներ կամ Հոլանդական հանրապետություն, միջնադարյան դաշնային հանրապետություն, որը հիմնադրվել է 1581 թվականին[1]՝ Ցածրահողերում հոլանդական ինքնահռչակ պետության ստեղծման և Իսպանական կայսրության դեմ հաջող պայքարի արդյունքում[2]։ Գոյություն է ունեցել մինչև 1795 թվականը՝ Բատավյան հեղափոխության արդյունքում Միացյալ պրովիցիաների հանրապետության անկումն ու Ֆրանսիայի գերիշխանության ընդունումը։
Միացյալ նահանգների հանրապետություն
| ||||
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden | ||||
---|---|---|---|---|
| ||||
Միացյալ նահանգների հանրապետությունը 1789 թվականին | ||||
Պետական կարգ | դաշնային հանրապետություն | |||
Մայրաքաղաք | Հաագա | |||
Թագավորանիստ ոստան | թագավորական իշխանությունը բացակայում է | |||
Պետության գլուխ | Շտատհալտեր | |||
Արքայատոհմ | Օրանյան-Նասաուական արքայատոհմ | |||
Լեզու | հոլանդերեն, արևմտաֆրիզերեն | |||
Կրոն | Կաթոլիկություն, բողոքականություն, լյութերականություն | |||
Դեպքեր և իրադարձություններ | ||||
Պատմական շրջան | Ուշ միջնադար | |||
Հասարակարգ | Բուրժուական հասարակարգ | |||
Հիմնադրում | 1581 թվական | |||
Հզորության գագաթնակետ | Ուտրեխտյան միություն | |||
Անկում | հունվարի 19, 1795
| |||
Ժամանակագրական հաջորդականություն |
| |||
Ներկայիս տարածքում | Նիդերլանդներ Բելգիա | |||
| ||||
Պատմության պորտալ |
Միացյալ նահանգների հանրապետությունը Ցածրահողերի տարածքում ձևավորված առաջին լիովին անկախ հոլանդական ազգային պետությունն է, որի գոյության ժամանակահատվածը Նիդերլանդների պատմության մեջ հայտնի է որպես ոսկեդարի՝ թռիչքային զարգացման և նվաճումների շրջան։
Մոտ 1,5 միլիոն բնակչութուն ունեցող փոքր հանրապետությունը[3] կարճ ժամանակահատվածում վերածվում է «առտրային հսկայի»՝ դառնալով համաշխարհային առևտրային գերտերություններից մեկը[4]։ Եվրոպայից դուրս նոր տարածքների նվաճմամբ ձևավորվում է Նիդերլանդական գաղութային կայսրությունը, որն իր ռազմական ներուժով մրցունակ էր այնպիսի տերությունների հետ, ինչպիսիք էին Իսպանական և Բրիտանական կայսրությունները։ Միացյալ նահանգների դրոշի ներքո են ձևավորվել Հոլանդական արևելահնդկական և արևմտահնդկական ընկերությունները։
Հոլանդական հանրապետությունը հանդիսացել է ժամանակաշրջանի առաջադիմական պետություններից մեկը, որը ունենալով ռազմաքաղաքական մեծ ներուժ (մասնավորապես, տարածաշրջանում ամենահզոր ռազմածովային նավատորմերից մեկը), խրախուսել է արվեստն ու գիտությունը, պաշտպանել կրոնական հանդուրժողականությունն ու անհատների մտքի ազատությունը։ 17-րդ դարի Հոլանդիայում են ստեղծագործել ականավոր նկարիչներ Ռեմբրանդ վան Ռեյնը, Յան Վերմեերը, գործունեություն ծավալել գիտնականներ Հուգո Գրոտիոսը և Անտոնի վան Լևենհուկը։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Pieter Geyl, History of the Dutch-Speaking Peoples, 1555–1648. Phoenix Press, 2001, p. 55.
- ↑ Cook, Chris; Broadhead, Philip (2006). «Population, Urbanisation and Health». The Routledge Companion to Early Modern Europe, 1453–1763. Abingdon and New York. էջ 186.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Demographics of the Netherlands Արխիվացված 2011-12-26 Wayback Machine, Jan Lahmeyer. Retrieved on 10 February 2014.
- ↑ Arrighi, G. (2002). The Long Twentieth Century. London, New York: Verso. էջ 47. ISBN 1-85984-015-9.