Վիքիպեդիա

Մասնակից:Armenmir/Ավազարկղ

< Մասնակից:Armenmir

Լոս Անջելես (անգլերենում հաճախ կիրառվում է միայն քաղաքի անվան երկու բաղադրիչների առաջին երկու տառերը՝ L.A., անգլ.՝ Los Angeles, Կորած հրեշտակների քաղաք), ԱՄՆ Կալիֆոռնիա նահանգի բնակչությամբ ամենախոշոր քաղաքը։ 2023 թվականի դրությամբ՝ բուն քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 3,820,914 մարդ[1]։ Այն Միացյալ Նահանգների բնակչությամբ երկրորդ ամենախոշոր քաղաքն է՝ զիջելով միայն Նյու Յորքին: Լոս Անջելեսը Հարավային Կալիֆոռնիայի առևտրային, ֆինանսական և մշակութային կենտրոնն է։ Լոս Անջելեսի բնակչությունն առանձնանում է էթնիկ և մշակութային բազմազանությամբ։ Լոս Անջելեսը 12,8 միլիոն բնակչություն ունեցող (2023 թվականի դրությամբ) ագլոմերացիայի հիմնական քաղաքն է։ Մեծ Լոս Անջելեսը, որը ներառում է Լոս Անջելես և Ռիվերսայդ-Սան Բերնարդինո ագլոմերացիաները, փռված մեգապոլիս է, որն ունի շուրջ 18,3 միլիոն բնակչություն։

Քաղաքի մեծ մասը գտնվում է Հարավային Կալիֆոռնիայի ավազանում, որն արևմուտքից ողողվում է Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով և մասամբ տարածվում դեպի Սանտա Մոնիկայի լեռներ ու դեպի հյուսիս՝ Սան Ֆերնանդոյի հովիտ։ Արևելքից սահմանակից է Սան Գաբրիելի հովտին։ Լոս Անջելես քաղաքի ընդհանուր տարածքը կազմում է 1302 կմ2, որից 1214 կմ2-ն կազմում է ցամաքային տարածքը, իսկ 88 կմ2-ը՝ ջրային։ Այն ԱՄՆ ամենամեծ շրջանի՝ Լոս Անջելես շրջանի կենտրոնն է: Վերջինս 2022 թվականի դրությամբ ուներ 9,86 միլիոն բնակչություն[2]։ Լոս Անջելեսը Միացյալ Նահանգների երրորդ ամենաայցելվող քաղաքն է։ 2023 թվականի դրությամբ՝ ԱՄՆ այս քաղաք է այցելել շուրջ 2,7 միլիոն զբոսաշրջիկ[3]։

Այն տարածքը, որտեղ ներկայումս գտնվում է Լոս Անջելեսը, ի սկզբանե բնակեցված է եղել բնիկ Թոնգվա ժողովրդով։ 1542 թվականին Խուան Ռոդրիգես Կաբրիլյոն այս տարածքը հայտարարեց Իսպանական կայսրության մաս։ Լոս Անջելեսը հիմնադրվել է 1781 թվականի սեպտեմբերի 4-ին իսպանացի կառավարիչ Ֆելիպե դե Նևեի կողմից՝ Յաանգա գյուղի տեղում[4]։ 1821 թվականին, Մեքսիկայի անկախության պատերազմի արդյունքում, այն դարձավ Մեքսիկայի առաջին կայսրության մաս։ 1848 թվականին Ամերիկա-մեքսիկական պատերազմի վերջին Լոս Անջելեսն ու Կալիֆոռնիայի մնացած մասը, Գուադալուպե-Իդալգոյի պայմանագրով, ձեռք բերվեցին ու դարձան Միացյալ Նահանգների մաս։ 1850 թվականի ապրիլի 4-ին Լոս Անջելեսը գրանցվեց որպես համայնք, ինչից հինգ ամիս անց Կալիֆոռնիան ստացավ նահանգի կարգավիճակ։ 1890-ական թվականներին նավթի հայտնաբերումն էապես նպաստեց քաղաքի արագ աճին[5]։ 1913 թվականին Լոս Անջելեսի ջրանցույցի կառուցման ավարտից հետո քաղաքն էապես ընդլայնվեց, ինչի միջոցով Արևելյան Կալիֆոռնիայից սկսեց ջուր մատակարարվել դեպի քաղաք։

Լոս Անջելեսի տնտեսությունը խիստ բազմազան է և ներառում է արդյունաբերության տարբեր ճյուղեր: Չնայած COVID-19 համավարակից հետո ֆիլմերի և հեռուստասերիալների արտադրության կտրուկ անկմանը[6], Լոս Անջելեսը շարունակում է մնալ ամերիկյան ֆիլմարտադրության խոշորագույն հաբը[7][8], որը եկամտի առումով աշխարհում խոշորագույնն է։ Կինոյի պատմության մեջ Լոս Անջելեսը կարևոր վայր է։ Այս քաղաքում է գտնվում նաև Ամերիկա աշխարհամասի ամենախոշոր կոնտեյներային նավահանգիստներից մեկը[9][10][11]։ 2018 թվականին Լոս Անջելեսի ագլոմերացիան ուներ ավելի քան 1 տրիլիոն ԱՄՆ դոլար համախառն ագլոմերացիոն արդյունք[12]։ Նյու Յորքից ու Տոկիոյից հետո Լոս Անջելեսը ՀՆԱ-ի ցուցանիշներով երրորդն է ողջ աշխարհում։ Ամերիկյան այս քաղաքը հյուրընկալել է 1932 և 1984 թվականների ամառային օլիմպիական խաղերը: 2028 թվականին ևս այդ խաղերը ևս կկայանան Լոս Անջելեսում։ Չնայած COVID-19 համավարակից հետո Լոս Անջելեսի Դաունթաունից բիզնեսի զանգվածային արտահոսքին, քաղաքի կենտրոնը նաև խոշոր մշակութային կենտրոն է, որն ունի ճարտարապետության աշխարհում ամենամեծ ցուցադրությունը։ Այն նախագծվել է Ֆրենկ Գերիի կողմից[13]։

Աշխարհագրություն

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Լոս Անջելեսի ավազան և Սան Ֆերնանդոյի հովիտ

Տեղագրություն

խմբագրել
 
Լոս Անջելեսի արբանյակային պատկերը։

Լոս Անջելեսը գտնվում է ԱՄՆ հարավարևմտյան ափին, Մեքսիկայի հետ սահմանից մոտ 190 կիլոմետր դեպի հյուսիս[14]։ Լոս Անջելես քաղաքի ընդհանուր տարածքը կազմում է 1302 կմ2, որից 1214 կմ2-ն կազմում է ցամաքայի�� տարածքը, իսկ 88 կմ2-ն՝ ջրային։ Իր տարածքով Լոս Անջելեսը 9-րդ ամենամեծ քաղաքն է ԱՄՆ-ի մայրցամաքային հատվածում (այսինքն՝ Ալյասկա նահանգի Ջունո, Սիթքա, Վրենգել, Անքորիջ և Հավայի նահանգի Հոնոլուլու քաղաքներից զատ)[15][16][17] Հյուսիսից հարավ քաղաքի ընդհանուր ձգվածությունը կազմում է 71 կիլոմետր, իսկ արևելքից արևմուտք՝ 47 կիլոմետր։ Քաղաքի ընդհանուր պարագիծը կազմում է շուրջ 550 կիլոմետր[18]։

Լոս Անջելեսն ունի ինչպես հարթ, այնպես էլ բլրային տարածքներ[19][20]։ Քաղաքում ամենաբարձր կետը Լյուքենս լեռն է, որն ունի 1547 մետր բարձրություն[21][22][23][24][25]։ Լեռը գտնվում է Սան Գաբրիել լեռնաշղթայի ստորոտում՝ Քրեսքենթա հովտի հյուսիսային հատվածում։ Սանտա Մոնիկայի լեռների արևելյան վերջավորությունը Դաունթաունից ձգվում է Խաղաղ օվկիանոս ու Լոս Անջելեսի ավազանը բաժանում Սան Ֆերնանդոյի հովտից։ Լոս Անջելեսի բլրային շրջաններից են նաև Մաունթ Վաշինգտոնը, որը գտնվում է Դաունթաունից դեպի հյուսիս, քաղաքի արևելյան հատվածները, այդ թվում՝ Բոյլ Հայթսը, Բոլդուին Հիլսի շուրջը գտնվող Քրենշոու շրջանն ու Սան Պեդրոն։

Քաղաքը շրջապատող լեռներն առավել բարձր են։ Լոս Անջելեսից հենց հյուսիս ընկած է Սան Գաբրիել լեռնաշղթան, որը քաղաքի բնակիչների համար հայտնի հանգստավայր է։ Դրա ամենաբարձր կետը Սան Անտոնիո լեռն է, որին տեղացիներն անվանում են նաև Բալդի լեռ։ Այն ունի 3068 մետր բարձրություն։ Էլ ավելի այն կողմ՝ Լոս Անջելեսի Դաունթաունից 130 կիլոմետր դեպի արևելք, գտնվում է Սան Գորգոնիո լեռը[26], որը Հարավային Կալիֆոռնիայի ամենաբարձր գագաթն է ու ունի 3506 մետր բարձրություն։

Լոս Անջելես գետը, որը հիմնականում ունի սեզոնային հոսք, քաղաքի գլխավոր ջրահեռացման ջրանցքն է։ ԱՄՆ զինված ուժերի ինժեներական կորպուսը հարթեցրեց այն ու շուրջ 82 կիլոմետր երկարությամբ հատվածը պատեց բետոնով, որպեսզի այն ծառայի որպես ջրհեղեղների դեմ պայքարի ջրանցք[27]: Գետը սկիզբ է առնում Լոս Անջելեսի Քանոգա Փառք շրջանից[28][29], հոսում Սան Ֆերնանդոյի հովտից արևելք՝ Սանտա Մոնիկայի լեռների հյուսիսային երկայնքով ու քաղաքի կենտրոնում թեքվում դեպի հարավ՝ հոսելով դեպի իր գետաբերան, որը գտնվում է Խաղաղ օվկիանոսի ափին գտնվող Լոնգ Բիչի նավահանգստի մոտ։ Ավելի փոքր Բալոնա գետակը Փլայա դել Ռեյ թաղամասով հոսում է դեպի Սանտա Մոնիկա ծովածոց։

   Հարևան բնակավայրեր   
   Սան Խոսե ≈ 547 կմ
  Սան Ֆրանցիսկո ≈ 615 կմ 		    Վանկուվեր ≈ 2052 կմ
  Կալգարի ≈ 2527 կմ 		    Օտտավա ≈ 4488 կմ
  Նյու Յորք ≈ 4491 կմ 
 Խաղաղ օվկիանոս       Օկլահոմա Սիթի ≈ 2136 կմ
  Մեմֆիս ≈ 2887 կմ
  Ատլանտա ≈ 3498 կմ 
 Խաղաղ օվկիանոս   Խաղաղ օվկիանոս     Հյուսթոն ≈ 2491 կմ
  Մեխիկո ≈ 3057 կմ
  Մայամի ≈ 4398 կմ 

Բուսական աշխարհ

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Կալիֆոռնիայի ափամերձ եղեսպակ և չապարալ
 
Դել Ռեյ ավազանը Փլայա դել Ռեյում։

Լոս Անջելեսը հարուստ է էնդեմիկ բույսերի տեսակներով, ինչը մասամբ պայմանավորված է բնական միջավայրերի բազմազանությամբ, ներառյալ՝ լողափերը, խոնավ տարածքները և լեռները։ Լոս Անջելեսը հիմնականում շրջապատված է չոր մերձարևադարձային ոչ խիտ անտառներով, որտեղ աճում են վառ գունավոր բույսեր։ Լոս Անջելեսի փողոցներում, այգիներում և հրապարակներում աճում են արևադարձային բազմաթիվ բույսեր, ինչպես օրինակ՝ արմավենիների տարբեր տեսակները, նարնջենիները, բրուգմանսիաները, ժակարանդաները, խոշորատերև թզենին, ստրելիցիան, բուգենվիլեան, ձգված ագավան, ամերիկյան ագավան, տատասկաթզենին, հնդկացորենը, հասմիկը և պամպասի խոտը[30][31]։ Ամենատարածված բույսերից են ափամերձ եղեսպակի թփուտները, չապարալի մացառուտները և մերձափնյա անտառապատ տարածքները[32]։ Էնդեմիկ բույսերի թվում են կալիֆոռնիական էշոլցիան, ռոմնեյան, հետերոմելեսը, Ceanothus-ը, Adenostoma fasciculatum-ը, խոտատերև կաղնին, կարմիր սոսին, ուռենին ու Leymus condensatus-ը։ Այս էնդեմիկ տեսակներից շատերը, ինչպես օրինակ՝ Helianthus nuttallii-ն կամ Լոս Անջելեսի արևածաղիկը, այնքան հազվադեպ են սկսել հանդիպել, որ գտնվում են անհետացման վտանգի տակ։ Արմավենի Վաշինգտոնիան, Կանարյան խուրման, Syagrus romanzoffiana-ն, փյունիկյան արմավենին ու Washingtonia filifera-ն բնորոշ են Լոս Անջելեսի համար, չնայած որ միայն վերջինն է էնդեմիկ Կալիֆոռնիայի համար, ու հատկապես՝ Լոս Անջելես քաղաքի։

 
Բրաունթոնի գազ

Լոս Անջելեսի՝ բուսական աշխարհի խորհրդանիշներն են`

  • Լոս Անջելեսի պաշտոնական ծառը Կորալյան ծառն է (Erythrina caffra)[33],
  • Լոս Անջելեսի պաշտոնական ծաղիկը Դրախտի թռչունն է (ստրելիցիա թագավորական)[34] ,
  • Լոս Անջելեսի պաշտոնական բույսը հետերոմելեսն է[35]։

Միևնույն ժամանակ, լանդշաֆտի չափազանց ուրբանիզացումը հանգեցնում է բուսական տարածքի կրճատմանը և կենսաբանական բազմաթիվ տեսակների ոչնչացմանը: Լոս Անջելեսի բուսական աշխարհի էնդեմիկ տեսակներից մեկը, որը հայտնվել է անհետացման եզրին, Բրաունթոնի գազը[36]։

Լոս Անջելեսում առկա է ավելի քան 65 կմ² զբոսայգու տարածք, ինչպես նաև ավելի քան 400 գործող զբոսայգի[37]։

Կենդանական աշխարհ

խմբագրել

Քաղաքն ունի կարմիր լուսանի (Lynx rufus) քաղաքային պոպուլյացիա։ Վերջինիս բնորոշ է քոսի խնդիրը։ Չնայած Սերիեյսն ու մյուսները 2014 թվականին որոշ լոկուսների մոտ հայտնաբերել են իմունային գենետիկայի սելեկցիա, դրանք ցույց չեն տալիս, որ դա հանգեցնում է իրական փոփոխությունների, որը կարմիր լուսաններին օգնում է գոյատևել քոսի հետագա բռնկումներից։

Երկրաբանություն

խմբագրել
 
Լյուքենս լեռը, որը գտնվում է Սան Գաբրիել լեռնաշղթայում, Լոս Անջելեսի ամենաբարձր կետն է։

Խաղաղօվկիանոսյան հրաբուխների հրե օղակում գտնվելու պատճառով Լոս Անջելեսում բավականին հաճախ են լինում երկրաշարժեր։ Երկրաբանական անկայունության պատճառով առաջացել են խզումային բազմաթիվ խախտումներ, ինչի պատճառով միայն Հարավային Կալիֆոռնիայում տարեկան գրանցվում է մոտ 10 000 երկարաշարժ, չնայած դրանցից շատերը փոքր ուժգնության պատճառով չեն էլ զգացվում[38]։ Սան Անդրեասի խզվածքների համակարգը, որը տեղակայված է Խաղաղօվկիանոսյան և Հյուսիսամերիկյան սալերի միջև ընկած սահմանագծին, անցնում է Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայի տարածքով՝ քաղաքի կենտրոնից 56 կիլոմետր հյուսիս-արևելք[39]։ Խաղաղօվկիանոսյան սալը տարեկան միջինում 48-52 միլիմետր արագությամբ շարժվում է դեպի հյուսիս-արևմուտք[40]։

Հարավային Կալիֆոռնիայի տարածքով անցնող խզման հատվածում յուրաքանչյուր 110-140 տարին մեկ տեղի է ունենում հզոր երկրաշարժ ու սեյսմոլոգները զգուշացնում են «հաջորդ մեծի» մասին, ինչպես դա տեղի ունեցավ 1857 թվականին Ֆորթ Թեջոնում[41]։ Լոս Անջելեսի ավազանն ու ագլոմերացիան ևս գտնվում են ստորգետնյա երկրաշարժերի ազդեցության ռիսկի տակ[42]։ Լոս Անջելեսի շրջանում տեղի ունեցած խոշոր երկրաշարժերի թվում են 1933 թվականին Լոնգ Բիչում տեղի ունեցած երկրաշարժը, 1971 թվականին Սան Ֆերնանդոյում տեղի ունեցած երկրաշարժը, 1987 թվականին Վիթիեր Ներոուսում երկրաշարժը և 1994 թվականին Նորթրիջում գրանցված երկրաշարժը[40]։ Մնացածը եղել են փոքր ուժգնությամբ և չեն զգացվել[43][44]։ ԱՄՆ երկրաբանական ծառայությունը ստեղծել է UCERF3-ը, որը մոդելավորում է Կալիֆոռնիայում երկրաշարժերի առաջացման հավանականությունը։ Քաղաքի առանձին հատվածներ խոցելի են նաև ցունամիների տեսանկյունից։ Նավահանգստային հատվածները մեծապես տուժել են 1946 թվականին Ալեուտյան կղզիներում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքով առաջացած ցունամիից։ Ցունամի է առաջացել նաև 1960 թվականին Չիլիի, 1964 թվականին Ալյասկայի, 2010 թվականին դարձյալ Չիլիի և 2011 թվականին Ճապոնիայի երկրաշարժերի պատճառով[45]։

Քաղաքային լանդշաֆտ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Լոս Անջելեսի շրջանների և թաղամասերի ցանկ
Տե՛ս նաև՝ Լոս Անջելեսի ամենաբարձր շենքերի ցանկ
 
Լոս Անջելեսի Դաունթաունի համայնապատկերը։

Քաղաքը բաժանված է բազմաթիվ շրջանների և թաղամասերի[46][47], որոնց մի մասը նախկինում համարվում էին առանձին քաղաքներ ու ավելի ուշ միավորվեցին Լոս Անջելեսի կազմում[48]։ Այս թաղամասերը ստեղծվել են տարբեր ժամանակաշրջաններում ու միմյանցից հստակ բաժանված են, ինչը պարզ երևում է ամենուր առկա ցուցանակներով[49]։

Ընդհանուր պատկեր

խմբագրել
 
Լոս Անջելեսի Դաունթաունի համայնապատկերը։ Առաջին պլանում Գրիֆիթի աստղադիտարանն է։

Որպես կանոն քաղաքի փողոցները կառուցված են ցանցի ձևով, իսկ թաղամասերն ունեն համանման երկարություն, որոնք երբեմն հատվում են ճանապարհներով։ Այդուհանդերձ, դա բարդանում է խորդուբորդ տեղանքի պատճառով, ինչի արդյունքում Լոս Անջելեսի յուրաքանչյուր հովտում ցանցային առանձին թաղամասեր են ձևավորվել։ Քաղաքի խոշոր փողոցները կառուցվել են այնպես, որ քաղաքի տարբեր հատվածներից երթևեկության խոշոր հատվածը վերցնեն իրենց վրա։ Այդ ��ողոցները շատերը բավականին երկար են։ Օրինակ՝ Սեփուլվեդա բուլվարն ունի 69 կիլոմետր երկարություն, մինչդեռ Ֆութհիլ բուլվարը՝ շուրջ 97 կիլոմետր, որը ձգվում է մինչև քաղաքի արևելյան հատված՝ Սան Բերնարդինո։ Համաձայն նավիգացիոն համակարգերի արտադրությամբ զբաղվող TomTom ընկերության ամենամյա ինդեքսի՝ Լոս Անջելեսն այն քաղաքներից մեկն է, որի վարորդները աշխարհում ամենաշատն են գտնվում պիկ ժամերի մեջ։ Լոս Անջելեսի վարորդներն ամեն տարի երթևեկության վրա ծախսում են լրացուցիչ 92 ժամ։ Ինդեքսի համաձայն՝ ամենապիկ ժամին գերծանրաբեռնվածությունը կազմում է շուրջ 80%[50]:

Ի տարբերություն Նյու Յորքի, Լոս Անջելեսը հաճախ բնորոշվում է ցածրահարկ շենքերով։ Դաունթաունի, Ուորներ Սենթրի, Սենթրի սիթիի, Կորեաթաունի, Միրեքլ Մայլի, Հոլիվուդի և Վեսթվուդի նման թաղամասերից դուրս, երկնաքերները և բարձրահարկ կառույցները Լոս Անջելեսին բնորոշ չեն։ Այս շրջաններից դուրս կառուցված մի քանի երկնաքերները հաճախ առանձնանում են շրջակա լանդշաֆտի մնացած մասերից: Շենքերի մեծ մասը կառուցված են առանձին-առանձին, այլ ոչ թե՝ կպած են իրար։ Այդուհանդերձ, Լոս Անջելեսի Դաունթաունում կան բազմաթիվ շենքեր, որոնք ունեն առնվազն 30 հարկ, 14-ը՝ առնվազն 50 հարկ, իսկ 2-ը՝ ավելի քան 70 հարկ։ Ամենաբարձրը Wilshire Grand Center-ն է։

Կլիմա

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Լոս Անջելեսի կլիմա
Լոս Անջելես (Դաունթաուն)
Կլիմայի աղյուսակ (բացատրություն)
ՀՓՄԱՄՀՀՕՍՀՆԴ
 
 
3.3
 
68
49
 
 
3.6
 
68
50
 
 
2.2
 
70
52
 
 
0.7
 
72
55
 
 
0.3
 
74
58
 
 
0.1
 
77
61
 
 
0
 
82
65
 
 
0
 
84
65
 
 
0.1
 
83
64
 
 
0.6
 
79
60
 
 
0.8
 
73
53
 
 
2.5
 
67
48
Միջին առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճանը °F
Տեղումների գումարը դյույմով

Լոս Անջելեսն ունի երկսեզոն կիսաարիդ կլիմա (Կյոպպենի կլիմաների դասակարգմամբ՝ BSh), որտեղ ամառները չոր են, իսկ ձմեռները շատ մեղմ։ Այդուհանդերձ, Լոս Անջելեսում տարեկան տեղումների քանակն ավելի մեծ է, քանի կիսաարիդ կլիմա ունեցող մյուս շրջաններում, ինչը գրեթե մոտ միջերկրածովյան կլիմա շրջանների միջին ցուցանիշին[51]։ Ցերեկային ջերմաստիճանը ողջ տարվա ընթացքում գրեթե չափավոր է[52][53], ինչը նշանակում է, որ տարվա կոնկրետ եղանակին գրեթե չեն գրանցվում առավելագույն ջերմաստիճաններ։ Այսպես, ձմռանը ջերմաստիճանը միջինում կազմում է 20°C[54]: Աշնանային ամիսները հիմնականում շոգ են, իսկ սեպտեմբեր և հոկտեմբեր ամիսներին համար սովորական երևույթ են շոգի ալիքները։ Մինչդեռ գարնանային ամիսները հիմնականում զով են։ Այս ամիսներին բարձր է նաև տեղումների քանակը։ Ողջ տարվա ընթացքում Լոս Անջելեսն ունի մեծ թվով արևոտ օրեր և տարեկան միջինը ընդամենը 35 օր է լինում, երբ տեղումներ են գրանցվում[55]։

Տարեկան մոտ մեկ տասնյակ օր ափամերձ ավազանում ջերմաստիճանը գերազանցում է 32°C-ը։ Ապրիլ, մայիս, հունիս և նոյեմբեր օրերին դա սովորաբար լինում է 1 օր, հուլիս, օգոստոս, հոկտեմբեր ամիսներին՝ 3 օր և սեպտեմբերին՝ 5 օր[55]։ Սան Ֆերնանդոյի և Սան Գաբրիելի հովիտներում ջերմաստիճանը զգալիորեն ավելի բարձր է։ Օդի ջերմաստիճանը ենթակա է ամենօրյա էական տատանումների։ Այսպես, ցամաքային շրջաններում օրական ամենաբարձր և ամենացածր ջերմաստիճանների միջև տարբերությունը կազմում է 17°C[56]։ Օվկիանոսի միջին տարեկան ջերմաստիճանը կազմում է 17°C: Ընդորում, հունվարին այն կազմում է 14°C, իսկ օգոստոսին՝ 20°C[57]։ Տարեկան արևոտ ժամերի ընդհանուր թիվը գերազանցում է 3000 ժամը։ Դեկտեմբերին ամեն օր արևոտ է միջինում մոտ 7 ժամ, իսկ հուլիսին՝ միջինում 12 ժամ[58]։ Լոս Անջելեսում արևոտ է միջինում տարեկան 185 օր[59]։

Շրջակայքի լեռնային ռելիեֆի պատճառով՝ Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայում առկա են մեծ թվով տարբեր միկրոկլիմաներ, որոնք միմյանց անմիջական ֆիզիկական հարևանության պատճառով ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխություններ են առաջացնում: Օրինակ՝ Սանտա Մոնիկա նավամատույցում հուլիսին միջին առավելագույն ջերմաստիճանը կազմում է 14°C, մինչդեռ Քանոգա Փարքում, որը գտնվում է ընդամենը 24 կիլոմետր հեռավորության վրա, այդ ցուցանիշը հասնում է 35°C-ի[60]։ Լոս Անջելեսը, ինչպես Հարավային Կալիֆոռնիայի ափամերձ մնացած հատվածը, գարնան վերջին և ամռան սկզբին բախվում է եղանակային մի երևույթի հետ, որը կոչվում է «հունիսյան խավար»։ Այս օրերին առավոտները երկինքն ամպամած է լինում կամ էլ մառախլապատ, իսկ կեսօրին արդեն արևոտ է լինում[61][62]։

 
Հոլիվուդ ջրամբարը Սանտա Մոնիկա լեռնաշղթայում։

Վերջերս Կալիֆոռնիայում գրանցված երաշտը, որը տարածվել էր ողջ նահանգում, խաթարեց քաղաքի ջրային անվտանգությունը[63]: Լոս Անջելեսի կենտրոնական հատվածներում տարեկան տեղումների միջին քանակը կազմում է 373 մմ[52][64], որոնք հիմնականում գրանցվում են նոյեմբերից մարտ ամիսներին[65][56], որպես կանոն, չափավոր հորդառատ անձրևների տեսքով, բայց երբեմն ձմեռային ամիսներին կարող են գրանցվել նաև խիստ հորդառատ անձրևներ։ Հորդառատ անձրևների քանակը հիմնականում բարձր է բլրային հատվածներում և լեռների ափամերձ լանջերին, ինչի պատճառն օրոգրաֆիկ կամ լեռնագրային վերելքն է։ Ամառային ամիսներին սովորաբար տեղումներ քիչ են լինում։ Հազվագյուտ դեպքերում ամռան վերջին հարավից կամ արևելքից խոնավ օդի ներխուժումը կարող է հանգեցնել կարճատև ամպրոպների, հատկապես՝ լեռներում: Ափամերձ շրջաններում այդ ընթացքում տեղումներն ավելի քիչ են լինում, մինչդեռ ներքին և լեռնային շրջաններում դրանք ավելի շատ են լինում։ Անձրևների միջին տարեկան ցուցանիշներ ունեցող տարիները հազվադեպ են լինում։ Սովորաբար պատկերն այսպիսին է։ Անձրևների քանակով մի տարի լինում է համեմատաբար ավելի չ��ր տարի (130-250 մմ), իսկ հաջորդ մեկ կամ երկու տարին առավել խոնավ են լինում (մոտ 510 մմ)[56]։ Խոնավ տարիները սովորաբար ասոցացվում են Խաղաղ օվկիանոսում Էլ Նինյո հարավային տատանման տաք ջրերի հետ, իսկ չոր տարիները՝ Լա Նինյայի սառը ջրերի հետ։ Իրար հաջորդող անձրևային օրերի պատճառով։ Ցածրադիր վայրերում անձրևոտ օրերի շարքը կարող է հանգեցնել հեղումների և բլուրների սողանքների, հատկապես այն բանից հետո, երբ անտառային հրդեհները ոչնչացնում են լանջամերձ հատվածներում առկա բուսականությունը:

 
Կալիֆոռնիայի հարավային ափին գտնվող Վենիս լողափը։
 
Մայրամուտը Լոս Անջելեսի արևմտյան հատվածում։

Լոս Անջելեսի ավազանում և ափամերձ ողջ հատվածում ցուրտ ջերմաստիճանը և ձյան տեղումները խիստ հազվադեպ են։ Վերջին անգամ 0°C է գրանցվել 1979 թվականի հունվարի 29-ին[56]: Հովտային հատվածներում գրեթե ամեն տարի գրանցվում են ցուրտ ջերմաստիճաններ, մինչդեռ քաղաքի լեռնային շրջաններում ամեն ձմեռ ձյուն է տեղում։ Լոս Անջելեսի կենտրոնական հատվածում ամենաուժեղ ձյան տեղումները գրանցվել են 1932 թվական հունվարի 15-ին։ Այն հասել է մինչև 5 սմ-ի[56][66]։ Չնայած որ վերջին անգամ ամերիկյան այս քաղաքում ձյան տեղումները գրանցվել էին 2019 թվականի փետրվարին[67][68], 1962 թվականից ի վեր դա քաղաքում տեղացած առաջին ձյունն էր։ Այդուհանդերձ, Լոս Անջելեսին հարակից շրջաններում վերջին անգամ ձյուն տեղացել է 2021 թվականի հունվարին[69]։ Կարկուտի տեսքով կարճատև, տեղայնացված տեղումները կարող են առաջանալ հազվադեպ դեպքերում, բայց դրանք ավելի տարածված են, քան ձյան տեղումները: Լոս Անջելես ագլոմերացիայի տարածքում ամենաբարձր ջերմաստիճանը գրանցվել է 2010 թվականի սեպտեմբերի 27-ին՝ 45°C[70], մինչդեռ ամենացածրը՝ 1949 թվականի հունվարի 4-ին (-2°C)[56]: Բուն քաղաքի տարածքում երբևէ պաշտոնապես գրանցված ամենաբաձր ջերմաստիճանը եղել է 2020 թվականի սեպտեմբերի 6-ին (49°C): Ջերմաստիճանը գրանցվել է Սան Ֆերնանդոյի հովտի Վուդլենդ Հիլս թաղամասում՝ Փիրս քոլեջի օդերևութաբանական կայանի կողմից[71]։ Աշնանային և ձմեռային ամիսներին Սանտա Անա քամին Լոս Անջելեսին բերում ավելի տաք և չոր եղանակային պայմաններ ու մեծացնում անտառային հրդեհների վտանգը[72]։

Օդի հարաբերական խոնավությունը տարեկան միջինում կազմում է 63%։ Օրական առավելագույնը կազմում է 75%, իսկ նվազագույնը՝ 53%։ Հունիս-հոկտեմբեր ամիսներին միջին ցուցանիշն աճում է 10-20 տոկոսային կետով։

Բնապահպանական հիմնախնդիրներ

խմբագրել
Հավելյալ տեղեկություն՝ Աղտոտվածությունը Կալիֆոռնիայում
  Արտաքին ձայնաֆայլեր
  "Fighting Smog in Los Angeles", Distillations Podcast, 2018 Science History Institute


Աշխարհագրական դիրքի, ավտոմեքենարի մեծ քանակի և Լոս Անջելես/Լոնգ Բիչ նավահանգստային համալիրի պատճառով, Լոս Անջելեսում օդի աղտոտվածության լրջագույն խնդիր կա, ինչը պարբերաբար արտահայտվում է սմոգի տեսքով։ Լոս Անջելեսի ավազանը և Սան Ֆերնանդոյի հովիտը ենթակա են ջերմաստիճանային ինվերսիայի, որն արտահայտվում է ճանապարհային փոխադրամիջոցների, օդանավերի, լոկոմոտիվների, ծովային տրանսպորտի, արտադրության և այլ աղբյուրների արտանետումներում[73][74]։

Լոս Անջելեսի երկնքում սմոգը ձգվում է մայիսից հոկտեմբեր ամիսներին[75]։ Չնայած մյուս խոշոր քաղաքներին սմոգը վերացնելու հարցում օգնում են անձրևները, ամեն տարի Լոս Անջելեսում տեղում է միայն 380մմ տեղումներ։ Տարվա ընթացքում աղտոտումն աճում է օրեր շարունակ։ Լոս Անջելեսում և մյուս խոշոր քաղաքներում օդի որակի հետ կապված խնդիրները հանգեցրել են բնության պահպանության վերաբերյալ ազգային օրենսդրության ընդունմանը, ինչպես օրինակ «Մաքուր օդի մասին» օրենքը։ Երբ վերջինս ընդունվեց, Կալիֆոռնիան չէր կարողանում ստեղծել նահագային իրագործման այնպիսի պլան, որը թույլ կտար նահանգին համապատասխանել օդի որակի նոր չափանիշներին։ Դրա հիմնական պատճառը Լոս Անջելեսում օդի աղտոտվածության մակարդակն էր, որը խորանում էր հին փոխադրամիջոցների պատճառով[76]։ Միայն վերջերս Կալիֆոռնիա նահանգը գլխավորեց շրջակա միջավայրի աղտոտման սահմանափակման շուրջ համազգային աշխատանքը՝ բնակիչներից պահանջելով օգտագործել միայն արտանետումների ցածր մակարդակ ունեցող տրանսպորտային միջոցներ։ Ակնկալվում է, որ առաջիկա տարիներին սմոգի մակարդակը կնվազի՝ դրա նվազեցմանն ուղված ակտիվ միջոցառումների պատճառով, որոնք ներառում են էլեկտրամոբիլների և հիբրիդային էլեկտրական ավտոմեքենաների կիրառումը, հանրային տրանսպորտում իրականացվող բարեփումները և այլ միջոցներ։

Լոս Անջելեսում սմոգի ամենաբարձր մակարդակի վերաբերյալ ահազանգերը 1970-ականներին տարեկան ավելի քան 100-ից այս հազարամյակում նվազել են գրեթե զրոյի[77]: Չնայած իրավիճակի շտկմանը, Ամերիկյան թոքերի ասոցիացիայի՝ 2006 և 2007 թվականների զեկույցներում Լոս Անջելեսը դասակարգվել է որպես ԱՄՆ ամենաաղտոտված օդն ունեցող քաղաքը՝ կոշտ մասնիկներով կարճաժամկետ աղտոտման և ամբողջ տարին կոշտ մասնիկներով աղտոտման ցուցանիշներով[78]։ 2008 թվականին քաղաքը ճանաչվեց երկրորդ ամենաաղտոտվածը ու կրկին ուներ ամենաբարձր ցուցանիշը՝ ամբողջ տարին կոշտ մասնիկներով աղտոտման ցուցանիշով[79]։ 2010 թվականին քաղաքը կատարեց իր սահմանած խնդիրներից մեկը՝ վերականգնվող աղբյուրներից ապահովել քաղաքային էլեկտրաէներգիայի 20 տոկոսը[80]։ Ամերիկյան թոքերի ասոցիացիայի՝ 2013 թվականի հարցման համաձայն՝ մեգապոլիսի տարածքն ուներ ԱՄՆ-ում սմոգի ամենավատ ցուցանիշն ու զբաղեցնում էր չորրորդ տեղը ինչպես կարճաժամկետ, այնպես էլ ամբողջ տարվա աղտոտվածության մակարդակով[81]:


 
Օրվա երկրորդ կեսին սմոգը Լոս Անջելեսի վրա։ Նկարի ձախ հատվածում երևում է Գրիֆիթի աստղադիտարանը։


Լոս Անջելեսում է գտնվում նաև ԱՄՆ ամենամեծ քաղաքային նավթահանքը։ Քաղաքի ողջ տարածքում տներից, եկեղեցիներից, դպրոցներից և հիվանդանոցներից առնվազն 460 մետր հեռավորության վրա գործում են ավելի քան 700 ակտիվ նավթահորեր։ Այս իրավիճակի վերաբերյալ իր մտահոգությունների մասին է ահազանգում ԱՄՆ շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալությունը[82]։

Կայուն զարգացման պլանի համաձայն, որն առաջարկվել է Լոս Անջելեսի քաղաքապետ Էրիկ Գարսեթիի կողմից, արտանետումների զրոյական մակարդակով ավտոմեքենաների քանակը 2018 թվականի 1,4%-ից 2025 թվականին պետք է հասնի 25%-ի, իսկ արդեն 2050 թվականին՝ մինչև 100%-ի[83]։

Տնտեսություն

խմբագրել
Հավելյալ տեղեկություն՝ Լոս Անջելեսի առևտրային պալատ
 
Լոս Անջելեսի շրջանում զբաղվածությունն ըստ տնտեսության ճյուղերի, 2015 թվական։

Լոս Անջելեսն ԱՄՆ արևմտյան հատվածի արդյունաբերական և տնտեսական խոշորագույն կենտրոնն է։ Հիմնական ճյուղերը, որոնք ապահովում են քաղաքի տնտեսական զարգացումը, ներառում են միջազգային առևտուրը, ֆիլմարտադրության և զվարճանքի (հեռուստասերիալներ, գեղարվեստական ֆիլմեր, վիդեոխաղեր, երաժշտություն և այլն) ոլորտները, օդատիեզերական արդյունաբերությունը, տեխնոլոգիաները, նավթի վերամշակումը, նորաձևությունը, հագուստի արդյունաբերությունը և զբոսաշրջությունը[84]։ Մյուս կարևոր ճյուղերից են ֆինանսները, հեռուստահաղորդակցությունը, առողջապահական, դատաիրավական ոլորտներն ու տրանսպորտը[85]։ Ակտիվորեն զարգանում են կենսատեխնոլոգիաները։ Գլոբալ ֆինանսական կենտրոնների ինդեքսի՝ 2017 թվականի զեկույցի համաձայն՝ Լոս Անջելեսն աշխարհի 19-րդ ամենամրցունակ ֆինանսական կենտրոնն է և 6-րդը Միացյալ Նահանգներում՝ Նյու Յորքից, Սան Ֆրանցիսկոյից, Չիկագոյից, Բոստոնից և Վաշինգտոնից հետո[86]։ Չնայած կորոնավիրուսի համավարակից հետո բազմաթիվ ընկերություններ հեռացան Լոս Անջելեսի Դաունթաունից, քաղաքային իշխանությունները մեծ ջանքեր են գործադրում թաղամասը մշակութային կենտրոն վերածելու ուղղությամբ։ Հենց այստեղ է գտնվում նաև Ֆրենկ Գերիի նախագծած խոշոր ճարտարապետական ցուցադրությունը, որը գտնվում է Բունքեր Հիլում[13]։

Կինոարտադրությամբ զբաղվող 5 խոշոր ընկերություններից միայն Paramount Pictures-ն է գտնվում Լոս Անջելես քաղաքի սահմաններում[87]։ Այն գտնվում է, այսպես կոչված, Սթուդիո զոնում, որը տեղակայված է Հարավային Կալիֆոռնիայում։

Լոս Անջելեսը նաև Միացյալ Նահանգների ամենախոշոր արտադրական կենտրոնն է[88]։ Լոս Անջելեսի և Լոնգ Բիչի միացյալ նավահանգիստներն իրենց ծանրաբեռնվածությամբ աշխարհում հինգերորդն են և ամենախոշորը Միացյալ Նահանգներում։ Դրանք խիստ կարևոր նշանակություն ունեն Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում իրականացվող առևտրի համար[89]։

 
Լոս Անջելեսի և Լոնգ Բիչի միացյալ նավահանգիստներն իրենց ծանրաբեռնվածությամբ աշխարհում հինգերորդն են։

2018 թվականի դրությամբ՝ Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայի համախառն ներքին արդյունքը հասնում է մոտ 1 տրիլիոն դոլարի[12]։ Այս ցուցանիշով Լոս Անջելեսն աշխարհում երրորդ ամենախոշոր ագլոմերացիան է, որը զիջում է միայն Նյու Յորքի և Տոկիոյի ագլոմերացիաներին[12]։ Լաֆբորոյի համալսարանի հետազոտողների խումբը 2012 թվականին իրականացրած հետազոտության ժամանակ Լոս Անջելեսը դասակարգել էր որպես «ալֆա աշխարհի քաղաք»[90]։ Խոշորագույն հինգ ճյուղերը, որոնք ձևավորում են Լոս Անջելեսի ՀՆԱ-ի կառուցվածքը, հանդիսանում են ապահովագրական, անշարժ գույքի, վարձակալության, լիզինգի և ֆինանսական գործառնությունները (20,5%), մասնագիտացված և բիզնես ծառայությունների մատուցումը (14,0%), տեղեկատվական ծառայությունները (10,7%), արդյունաբերական արտադրությունը (9,5%), պետական հատվածը (8,6%) և կրթական, բժշկական ու սոցիալական ծառայությունները՝ 8,0% [91]:

2016 թվականին Լոս Անջելեսի կանեփի օգտագործման կարգավորման դեպարտամենտը սկսեց կիրառել կանեփի օգտագործման կարգավորման վերաբերյալ օրենսդրությունը, երբ 2016 թվականին օրինականացվեց կանեփի վաճառքն ու տարածումը[92]։ 2019 թվականի հոկտեմբերի դրությամբ՝ ավելի քան 300 ընկերությունների թույլատրվել է զբաղվել կանեփի բիզնեսով՝ Լոս Անջելեսը դարձնելով կանեփի բիզնեսի խոշորագույն շուկան ողջ ԱՄՆ-ում[93][94]։

2018 թվականի դրությամբ՝ Լոս Անջելեսում են հիմնադրվել Fortune 500-ի ցանկում ներառված 3 ընկերությունները՝ AECOM-ը, CBRE Group-ը և Reliance, Inc.-ը[95]։ Լոս Անջելեսում կամ ագլոմերացիայի մյուս քաղաքներում գլխամասեր ունեցող ընկերությունների թվում են The Aerospace Corporation-ը, California Pizza Kitchen-ը[96], Capital Group Companies-ը, Deluxe Entertainment Services Group-ը, Dine Brands Global-ը, DreamWorks Animation-ը, Dollar Shave Club-ը, Fandango Media-ն, Farmers Insurance Group-ը, Forever 21-ը, Hulu-ն, Panda Express-ը, SpaceX-ը, Ubisoft Film & Television-ը, The Walt Disney Company-ն, Universal Pictures-ը, Warner Bros.-ը, Warner Music Group-ը և Trader Joe's-ը։

 
Լոս Անջելեսի Դաունթաունը քաղաքի գլխավոր գործարար շրջանն է։

2024 թվականի երկրորդ եռամսյակի վերջին Լոս Անջելեսի գրասենյակային տարածքների շուրջ 31,5%-ը զբաղեցված չէր, ինչը 33,5%-ով ավելին է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանում[97][98][99]։ Մանրածախ առևտրի ոլորտում թափուր աշխատատեղերի թիվն էլ կազմել է 8.6%, ինչը 15%-ով ավելին է, քան նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանում[98]:

 
U.S. Bank Tower-ը

2023 թվականին Mercer միջազգային հետազոտական ընկերությունը բնակության համար ամենահարմար քաղաքների վարկանիշում Լոս Անջելեսը դասել է 70-րդ հորիզոնականում՝ ամերիկյան Հյուսթոն և Մայամի քաղաքների հետ միասին[100]։ 2019 թվականին էլ Forbes ամսագիրը «բիզնեսի և կարիերայի համար լավագույն վայր» անվանակարգում Լոս Անջելեսին դասել է ԱՄՆ-ում 113-րդ տեղը[101]։ A.T. Kearney հետազոտական ընկերությունը աշխարհի գլոբալ քաղաքների շարքում Լոս Անջելեսին դասել է 8-րդ հորիզոնականում[102]։ Լոս Անջելեսը միջազգային մի շարք խոշոր ցուցադրությունների անցկացման վայր է, որոնց թվում է Electronic Entertainment Expo-ն («E3»), Լոս Անջելեսի ավտոշոուն, որը հաճախ անվանում են նաև միջազգային գլխավոր ավտոցուցադրությունը։ Քաղաքի խոշորագույն ցուցահանդեսային համալիրներից մեկը Լոս Անջելեսի կոնֆերանս կենտրոնն է[103][104]:






 

Լոս Անջելեսի
էներգիայի աղբյուրները (2019 թվականի դրությամբ)[105]      Բնական գազ (27%)     Ածուխ (21%)     Միջուկային էներգետիկա (14%)     Արևային էներգիա (13%)     Հողմային էներգիա (10%)

Քաղաքի տնտեսական ակտիվության վրա իր մեծ ազդեցությունն ունի բնական մի շարք ռեսուրսների, հատկապես՝ ջրի տեղական աղբյուրների պակասը[106]։ Ներկայումս Լոս Անջելեսի շրջան ջուրը մատակարարվում է երեք ջրանցույցներով։ Առաջինը ջուրը մատակարարում է 544 կիլոմետր հեռավորությունից (Օուենս հովտից), երկրորդը՝ 389 կիլոմետր հեռավորությունից (Կոլորադո գետից), իսկ երրորդը՝ 714 կիլոմետր հեռավորությունից (Սակրամենտո գետի դելտայից)[107]։ Քաղաքային իշխանություններն իրագործում են խոշոր նախագծեր, ներդրումներ կատարում ջրամբարների համակարգերի զարգացման, անձրևաջրերի կուտակման ու վերամշակման մեջ։ Նախատեսվում է, որ արդեն մինչև 2035 թվականը ջրի պահանջարկի 70%-ը կբավարարվի տեղական աղբյուրների հաշվին[106]։ Բացի այդ, կանխատեսվում է, որ մինչև 2045 թվականը Լոս Անջելեսն ամբողջությամբ կանցնի էներգիայի վերականգնվող աղբյուրներին[105]։

Զբաղվածություն

խմբագրել

2023 թվականի դրությամբ՝ Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայում խոշորագույն գործատուներն են[108].

Ըստ տնտեսության ճյուղերի 2020 թվականին Լոս Անջելեսում զբաղվածությա�� ցուցանիշները բաշխվել են հետևյալ կերպ. կրթության և առողջապահության համակարգ, սոցիալական օգնություն (400,5 հզ. մարդ), մասնագիտական-տեխնիկական ծառայություններ և գիտական հետազոտություններ (297,6 հզ. մարդ), արվեստ, զվարճանք և հանգիստ (253,3 հզ.), մանրածախ առևտուր (197,9 հզ.), արդյունաբերություն (149,9 հզ.), տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ (128,5. հզ.), ֆինանսներ և ապահովագրություն, անշարժ գույքի, վարձակալության և լիզինգի ոլորտներ (121,3 հզ.), կոմունալ ծառայություններ (101,6 հզ.), մեծածախ առևտուր (53 հզ.), վարչական ծառայություններ (50,6 հզ.), այլ ծառայություններ (130,3 հզ.)[109]:

Վարչատարածքային կառուցվածք

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Լոս Անջելեսի քաղաքային իշխանություններ
Հավելյալ տեղեկություն՝ Լոս Անջելեսում ընտրված պաշտոնյաների ցանկ
Տե՛ս նաև՝ Լոս Անջելես համայնքի իշխանություններ
 
Լոս Անջելեսի քաղաքապետարանում, որը կառուցվել է 1928 թվականին, տեղակայված են Լոս Անջելեսի քաղաքապետի գրասենյակը և Լոս Անջելեսի քաղաքային խորհուրդը։

Լոս Անջելեսը սեփական կանոնադրությամբ կառավարվող քաղաք է, այլ ոչ թե՝ նահանգային ընդհանուր օրենսդրության ներքո։ Ընթացիկ կանոնադրությունն ընդունվել է 1999 թվականի հունիսի 8-ին, ուժի մեջ մտել 2000 թվականի հուլիսի 1-ին ու ենթարկվել մի շարք փոփոխությունների[110]։ Քաղաքային իշխանությունները կազմված են Լոս Անջելեսի քաղաքային խորհրդից, Լոս Անջելեսի քաղաքապետից, ինչպես նաև քաղաքային դատախազից և քաղաքային վերահսկիչից, որն զբաղվում է ֆինանսական և գանձապետական հարցերով։ Լոս Անջելեսի կանոնադրության համաձայն՝ քաղաքի ղեկավարը քաղաքապետն է, որը գլխավորում է գործադիր իշխանությունը։ Քաղաքապետի պարտականությունները ներառում են քաղաքի շահերի ներկայացումը երկրի ներսում և դրա սահմաններից դուրս, դեպարտամենտների և ստորաբաժանումների կառավարումը, արտակարգ դրության դեպքում գործողությունների համակարգումը, տարեկան պլանավորված բյուջեի ներկայացումը քաղաքային խորհրդին և Լոս Անջելեսի կանոնադրությամբ սահմանված այլ պարտականություններ[111]։ Քաղաքապետն ընտրվում է քաղաքացիների ուղիղ քվեարկության արդյունքում՝ առավելագույնը 2 ժամկետով, որից յուրաքանչյուրը տևում է 4 տարի։ Ներկա պահին գործող քաղաքապետը Դեմոկրատական կուսակցության ներկայացուցիչ Քարեն Բասն է[112]։ Նա ընտրվել է 2022 թվականին՝ դառնալով Լոս Անջելեսի առաջին կին քաղաքապետը[113]։ Նախկին քաղաքապետ Էրիկ Գարսեթին այդ պաշտոնը լքել է 2022 թվականի դեկտեմբերին[114]։

Քաղաքային օրենսդիր իշխանությունը պատկանում է քաղաքային խորհրդին, որը բաղկացած է 15 անդամից, որոնք ընտրվում են 15 ընտրատարածքների բնակիչների կողմից (երեք ժամկետ սահմանափակմամբ, յուրաքանչյուրը 4-ական տարի)[114][115]։ Խորհուրդը նշանակում է ընտրությունների օրը, փոփոխություններ իրականացնում հարկահավաքման համակարգում, ընդունում բյուջեն, ինչպես նաև հաստատում այն պաշտոնյաներին, որոնց պետական իշխանության մարմիններում առաջադրում է քաղաքապետը[116]։

Բացի այդ, Լոս Անջելեսի բնակիչներն ընտրում են քաղաքային դատախազին, որը դատավարական վեճերի ժամանակ ներկայացնում է քաղաքի շահերը, ինչպես նաև իրականացնում քաղաքային ինստիտուտների համար իրավական խորհրդականի գործառույթները[117]։ Այս պաշտոնն զբաղեցնող անձն ընտրվում է երկու ժամկետով՝ յուրաքանչյուրը 4-ական տարով[114]։ 2022 թվականից այդ պաշտոնն զբաղեցնում է Դեմոկրատական կուսակցությունից Հայդի Ֆելդշթեյն Սոթոն[118]։

Գոյություն ունի նաև քաղաքային վերահսկիչի պաշտոնը, որի գործառույթների մեջ մտնում են քաղաքային գանձապետարանի և հատուկ հիմնադիրների կազմավորումը, տարբեր դեպարտամենտների կողմից ֆինանսական հաշվետվողականության վարումը, քաղաքային ինստիտուտների աշխատանքի արդյունավետության ստուգման իրականացումը[119]։ Այս պաշտոնն զբաղեցնող անձն ընտրվում է երկու ժամկետով՝ յուրաքանչյուրը 4-ական տարով[114]։ 2022 թվականից այդ պաշտոնն զբաղեցնում է Դեմոկրատական կուսակցությունից Քենեթ Մեջիան[120]։

 
Քաղաքային դատարանի շենքը։

Քաղաքում գործում են պետական մի շարք մարմիններ, ներառյալ Լոս Անջելեսի ոստիկանության դեպարտամենտը (LAPD)[121], Լոս Անջելեսի ոստիկանության կոմիսարների խորհուրդը[122], Լոս Անջելեսի հրշեջ ծառայությունը (LAFD)[123], Լոս Անջելես քաղաքի բնակարանային ծառայությունը (HACLA)[124], Լոս Անջելեսի տրանսպորտի դեպարտամենտը (LADOT)[125] և Լոս Անջելեսի հանրային գրադարանը (LAPL)[126]։

Լոս Անջելես քաղաքի կանոնադրությունը, որն ընտրողների կողմից վավերացվել է 1999 թվականին, ստեղծել է քաղաքային թաղամասերի խորհրդատվական խորհրդի համակարգ, որը ներկայացնում է շահագրգիռ կողմերի շահերը։ Շահագրգիռ կողմեր են հանդիսանում բոլոր նրանք, որոնք ապրում, աշխատում են կոնկրետ թաղամասում կամ էլ այնտեղ տիրապետում գույքի։ Թաղամասային խորհուրդները գործնականում ինքնավար են այնքանով, որ իրենք են որոշում իրենց սահմանները, սահմանում իրենց կանոնները ու ընտրում իրենց պաշտոնյաներին[127][128]։ Լոս Անջելեսի տարածքում կա 90 թաղամասային խորհուրդ։

Լոս Անջելեսի բնակիչներն ընտրում են 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ վերահսկիչ շրջանների ղեկավարներին։

Դաշնային և նահանգային ներկայացուցչություն

խմբագրել

Կալիֆոռնիայի նահանգային ժողովում Լոս Անջելեսը բաղկացած է 14 շրջանների միջև[129]։ Կալիֆոռնիայի նահանգային սենատում էլ քաղաքը բաժանված է 8 շրջանների[130]։ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատում էլ Լոս Անջելես քաղաքը ներկայացնում է 9 կոնգրեսական[131][132][133]։

 
Լոս Անջելեսի թաղամասերի քարտեզը։

Վարչատարածքային բաժանում

խմբագրել
 
Լոս Անջելեսի շրջանների քարտեզը։

Լոս Անջելեսի շրջանի 9 համայնքները ամբողջությամբ կամ մասամբ գտնվում են քաղաքի տարածքում։ Դրանք են Կենտրոնական Լոս Անջելեսը, Սաութ Բեյը, Քրեսքենթա հովիտը, Հարբորը, Հոլիվուդը, Հյուսիս-արևելյան Լոս Անջելեսը, Սան Ֆերնանդոյի հովիտը, Հարավային Լոս Անջելեսը և Վեսթսայդը[134]։ Իր հերթին քաղաքի սահմանները բաժանվում են 99 թաղամասերի[128][135]։ Լոս Անջելես ագլոմերացիայի կազմում ներառված է 9 քաղաք, այդ թվում՝ Արևմտյան Հոլիվուդը, Սանտա Մոնիկան, Բևեռլի Հիլզը, Քալվեր Սիթին, Մալիբուն, Սան Ֆերնանդոն, Կալաբասասը, Ինգլվուդը և Ավալոնը[136]։

Քաղաքը բաժանված է 15 ընտրատարածքների, որոնց ղեկավարները քաղաքային խորհրդում ներկայացնում են դրանց բնակչության շահերը[137]։

Լոս Անջելեսի ընտրատարածքները[137]
Ընտրատարածք Ղեկավար Կուսակցություն Ընտրություններ Ծնթ. Ընտրատարածք Ղեկավար Կուսակցություն Ընտրություններ Ծնթ.
1 Յունիսես Էրնանդես   2026 թվականի նոյեմբերի 3 [138] 9 Քարեն Փրայս   2026 թվականի նոյեմբերի 3 [138]
2 Փոլ Գրիգորյան   2026 թվականի նոյեմբերի 5 10 Հիդեր Հաթ   2026 թվականի նոյեմբերի 5
3 Բոբ Բլումենֆիլդ   2026 թվականի նոյեմբերի 3 11 Թրեյսի Փարք   2026 թվականի նոյեմբերի 3
4 Նիթյա Ռաման   2026 թվականի նոյեմբերի 5 12 Ջոն Լի   2026 թվականի նոյեմբերի 5
5 Քեթի Յարոսլավսկի   2026 թվականի նոյեմբերի 3 13 Հյուգո Սոթո Մարտինես   2026 թվականի նոյեմբերի 3
6 Իմելդա Փադիլա   2026 թվականի նոյեմբերի 5 14 Քևին դե Լեոն   2026 թվականի նոյեմբերի 5
7 Մոնիկա Ռոդրիգես   2026 թվականի նոյեմբերի 3 15 Թիմ Մաքոսքեր   2026 թվականի նոյեմբերի 3
8 Մարքիս Հարիս Դաուսոն   2026 թվականի նոյեմբերի 5

Պաշտոնական խորհրդանիշներ

խմբագրել
Հիմնական հոդվածներ՝ Լոս Անջելեսի դրոշ և Լոս Անջելեսի զինանշան

Քաղաքի դրոշն ընդունվել է 1931 թվականի հուլիսի 22-ին[139]։ Քաղաքային խորհրդի պահպանված փաստաթղթերի համաձայն՝ այս խորհրդանիշի հաստատումը նվիրված էր Լոս Անջելես քաղաքի հիմնադրման 150-ամյակին։ Դրոշի վրա առկա շերտերի գույներն ունեն երկակի նշանակություն։ Երեք գույները ենթադրաբար խորհրդանշում են Կալիֆոռնիայի երեք հիմնական գյուղատնտեսական կուլտուրաները՝ ձիթենիները (կանաչ), նարնջենիները (դեղին) և խաղողի վազերը (կարմիր)։ Ոմանք էլ կարծում են, որ դրան հղում են Լոս Անջելեսի պատմությանը, իսպանական և մեքսիկական մշակույթներին քաղաքի երբեմնի պատկանելիությունը։ Կանաչ և կարմիր գույները կիրառվում են Մեքսիկայի դրոշի վրա, իսկ կարմիրը և դեղինը՝ Իսպանիայի։ Ատամնաձև նախշը չունի որևէ հատուկ նշանակություն[140][141]։

Լոս Անջելեսի զինանշանն էլ հաստատվել է 1905 թվականին քաղաքային խորհրդի կողմից։ Մշակվել է քաղաքային դատախազի տեղակալ Հերբերտ Հաուջի կողմից[142]։ Դրա վրա պատկերված են ԱՄՆ դրոշի վրա պատկերված շերտերը և աստղերը, Կալիֆոռնիայի դրոշը, որի վրա պատկերված է արջ, Մեքսիկայի զինանշանի վրա պատկերված արծիվն ու օձը, ինչպես նաև Կաստիլիայի ամրոցն ու Լեոնի առյուծը, որոնք պատկերված են Իսպանիայի զինանշանի վրա։ Ձիթենու, նարնջենու և խաղողի վազերի ճյուղերը Լոս Անջելեսը ներկայացնում են որպես «այգում գտնվող քաղաքի»[143]։

Հանցավորություն

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Հանցավորությունը Լոս Անջելեսում
Տե՛ս նաև՝ Փողոցային հանցախմբերը Լոս Անջելեսում
 
Լոս Անջելեսի ոստիկանության աշխատակիցները 2006 թվականի մայիսի 1-ին քաղաքի տրանսպորտի դեպարտամենտի առաջ։

1992 թվականին Լոս Անջելեսում քաղաքում գրանցվել էր սպանության 1092 դեպք[144]։ 1990-ական թվականներին և 2000-ական թվականների վերջին Լոս Անջելեսում հանցավորության դեպքերն էականորեն իջել են ու 2009 թվականին հասել վերջին 50 տարվա մեջ ամենացածր ցուցանիշին՝ ընդամենը 314 սպանություն[145][146]։ Ստացվում է, որ յուրաքանչյուր 100 000 բնակչությանը բաժին էր հասնում 7,85 դեպք։ Սա շատ ցածր ցուցանիշ էր, քանի որ նույն ցուցանիշը 1980 թվականին յուրաքանչյուր 100 000 բնակչի հաշվով կազմում էր 34,2[147][148]։ Ընդորում, 2009 թվականի ցուցանիշը ներառում է նաև ոստիկանության 15 սպաների մասնակցությամբ հրաձգությունները։ Դրանցից մեկը հանգեցրեց Լոս Անջելեսի ոստիկանության էլիտար ստորաբաժանումների մեկի ծառայակից Ռենդլ Սայմոնսի սպանությանը, որն առաջին դեպքն էր այս դեպարտամենտի պատմության մեջ[149]։

Արդեն 2013 թվականին Լոս Անջելեսում գրանցվել է սպանության 251 դեպք, ինչը 16%-ով ավելի ցածր էր, քան նախորդ տարվա ցուցանիշը։ Ոստիկանությունում ենթադրում էին, որ ցուցանիշի այս անկումը կապված է մի շարք գործոնների հետ, այդ թվում նրանով, որ երիտասարդները սկսել են ավելի շատ ժամանակ անցկացնել առցանց տիրույթում[150]։ 2021 թվականին սպանությունների թիվն աճեց՝ հասնելով 2008 թվականից ի վեր ամենաբարձր ցուցանիշին (348 դեպք)[151]։

2015 թվականին հայտնի դարձավ, որ Լոս Անջելեսի ոստիկանությունը 8 տարի շարունակ միտումնավոր կրճատել է հանցավորության վերաբերյալ տվյալները, իսկ քաղաքում հանցավորության մակարդակը շատ ավելի բարձր է եղել, քան պաշտոնական ցուցանիշները[152][153]։

ԱՄՆ-ում ոգելից խմիչքներն արգելող օրենքի կիրառման տարիներին Լոս Անջելեսի քրեական կյանքում մեծ դերակատարում ունեին Դրագնա ընտանիքը և Միքի Քոհենը[154]։ Քաղաքում քրեական տարբեր կլանների ու խմբերի միջև բախումներն իրենց գագաթնակետին հասան 1940-ական և 1950-ական թվականներին։ Ամերիկյան մաֆիայի պատմության մեջ այդ ժամանակաշրջանը հայտնի է «Սանսեթ Սթրիփի ճակատամարտ» անվամբ։ Կլանային բախումներն էականորեն կրճատվեցին 1960-ական թվականների վերջին և 70-ականների սկզբին, երբ քաղաքում սկսեցին ակտիվանալ սևամորթ և լատինաամերիկյան ծագմամբ գանգստերական խմբերը[154]։

Լոս Անջելեսի ոստիկանության դեպարտամենտի տվյալներով՝ քաղաքում բնակվում է շուրջ 45 000 գանգստեր, որոնք միավորվում են 450 գանգստերական խմբերի մեջ[155]։ Դրանց թվում են Crips-ը և Bloods-ը, որոնք աֆրոամերիկացիների փողոցային գանգստերական խմբեր են և ձևավորվել էին Հարավային Լոս Անջելեսում։ Լատինաամերիկյան ծագմամբ գանգստերների խմբերից են մեքսիկական ��ագմամբ ամերիկացիների Sureños գանգստերական խումբը և Mara Salvatrucha-ն, որի անդամներն ունեն հիմնականում սալվադորյան ծագում։ Վերջինիս կազմում քիչ չեն նաև Կենտրոնական Ամերիկայի մյուս երկրներից ներգաղթած գանգստերները։ Հենց սա է պատճառը, որ Լոս Անջելեսը հաճախ անվանում են «Ամերիկայի գանգստերական մայրաքաղաք»[156]։

Մեդիա

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Մեդիան Լոս Անջելեսում
Տե՛ս նաև՝ Հեռուստասերիալներ ցանկ, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում Լոս Անջելեսում; Ֆիլմերի ցանկ, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում Լոս Անջելեսում; և Լոս Անջելեսի հեռուստաընկերությունների ցանկ
 
Հոլիվուդի նշանն ամերիկյան ֆիլմարտադրության կարևոր խորհրդանիշներից մեկն է։

Լոս Անջելես ագլոմերացիան Միացյալ Նահանգներում երկրորդ ամենախոշոր հեռարձակման շուկան է (Նյու Յորքից հետո), որտեղ կա 5 431 140 տնային տնտեսություն (Միացյալ Նահանգների տնային տնտեսությունների 4,956%-ը)։ Այնտեղ հեռարձակվում են AM և FM հաճախականություններով բազմաթիվ ռադիոկայաններ և հեռուստատեսություններ։ Լոս Անջելեսն ու Նյու Յորքը միակ մեդիա շուկաներն են, որոնց հատկացվել է 7 գերկարճ ալիք[157]։

Քաղաքում ամենախոշոր անգլալեզու օրաթերթը Los Angeles Times-ն է[158]։ La Opinión-ը քաղաքի ամենախոշոր իսպանալեզու օրաթերթն է[159]։ Իսկ The Korea Times-ն էլ քաղաքի ամենախոշոր կորեալեզու օրաթերթն է, մինչդեռ The World Journal-ը քաղաքի ու ընդհանուր շրջանի ամենախոշոր չինալեզու թերթն է։ The Los Angeles Sentinel-ը քաղաքի ամենախոշոր աֆրոամերիկյան շաբաթաթերթն է, որը Միացյալ Նահանգների արևմտյան հատվածում աֆրոամերիկացիների ամենամեծ լսարանն ունի[160]։ Investor's Business Daily-ն Լոս Անջելեսում տպագրվող բիզնես օրաթերթ է, որի խմբագրությունը գտնվում է Փլայա դել Ռեյում[161]։

 
LA Times-ի խմբագրության նախկին շենքը։

Ամերիկյան 5 խոշոր հեռուստահեռարձակողները՝ ABC-ն, CBS-ն, FOX-ը, NBC-ն և The CW-ն Լոս Անջելեսի տարբեր հատվածներում ունեն արտադրական տարածքներ և գրասենյակներ։ Բացի վերը նշված անգլալեզու հեռուստաընկերություններից, իսպանալեզու Telemundo և Univision հեռուստաընկերությունները ևս ունեն իրենց գրասենյակներն ու իրականացնում են հեռարձակում ոչ միայն Լոս Անջելեսի շուկայի, այլևս Արևմտյան ափի համար։ Այս հեռուստաընկերություններից յուրաքանչյուրը Լոս Անջելեսի համար ունի իր տեղական դուստր հեռուստաընկերությունը։ ABC-ինը KABC-TV-ն է (7-րդ ալիք)[162], CBS-ինը՝ KCBS-TV-ն (2-րդ ալիք), Fox-ինը՝ KTTV-TV-ն (11-րդ ալիք)[163], NBC-ինը՝ KNBC-TV-ն (4-րդ ալիք)[164], The CW-ինը՝ KTLA-TV-ն (5-րդ ալիք), MyNetworkTV-ին՝ KCOP-TV-ն (13-րդ ալիք), Telemundo-ինը՝ KVEA-TV-ն (52-րդ ալիք) և Univision-ինը՝ KMEX-TV-ն (34-րդ ալիք)։ Լոս Անջելեսի շրջանն ունի PBS-ի անդամ 4 կայան, այդ թվում՝ KCET-ն, որը 2019 թվականի օգոստոսին դարձյալ միացավ ցանցին։ Մինչ դա, շուրջ 8 տարի, այս հեռուստաընկերությունն ԱՄՆ ամենախոշոր անկախ հանրային հեռուստահեռարձակողն էր։ KTBN-ն (40-րդ ալիք) հոգևոր Trinity Broadcasting Network-ի գլխավոր հեռուստաընկերությունն է, որը տեղակայված է Սանտա Անայում։ Լոս Անջելեսում գործում են նաև մի շարք անկախ հեռուստաընկերություններ, այդ թվում՝ KCAL-TV-ն (9-րդ ալիք)։

 
Paramount Pictures-ի ստուդիան։

Կան նաև տարածաշրջանային մի քանի թերթեր, այլընտրանքային շաբաթաթերթեր և ամսագրեր, ներառյալ՝ Los Angeles Register-ը, Los Angeles Community News-ը, որը հիմնականում լուսաբանում է Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայում տեղի ունեցող լուրերը, Los Angeles Daily News-ը, որը լուսաբանում է Սան Ֆերնանդոյի հովտի լուրերը, LA Weekly-ն, L.A. Record-ը, որը լուսաբանում է Լոս Անջելեսում երաժշտական իրադարձությունները, Los Angeles Magazine-ը, Los Angeles Business Journal-ը, Los Angeles Daily Journal-ը, որը լուսաբանում իրավական գործընթացները, The Hollywood Reporter-ը, Variety-ն (երկուսն էլ լուսաբանում են շոու բիզնեսը) և Los Angeles Downtown News-ը[165]։ Բացի այս պարբերականներից, կան նաև այլալեզու պարբերականներ, որոնք լուսաբանում են ազգային փոքրամասնությունների կյանքն ու ներհամայնքային իրադարձությունները, այդ թվում՝ հայերենով, պարսկերենով, ռուսերենով, ճապոներենով, եբրայերենով և արաբերենով։ Լոս Անջելեսին մերձակա մյուս քաղաքները ևս ունեն իրենց պարբերականները, որոնք լուսաբանում են կոնկրետ քաղաքի կամ թաղամասի լուրերը։ Դրանց թվում են Daily Breeze-ը (լուսաբանում է Սաութ Բեյում տեղի ունեցող իրադարձությունները) և Long Beach Press-Telegram-ը։

Լոս Անջելեսում մշակութային և զվարճանքի թեմաները լուսաբանվում են տեղական և ազգային նշանակության առցանց մի շարք լրատվամիջոցների կողմից, այդ թվում՝ Time Out Los Angeles-ի, Thrillist-ի, Kristin's List-ի, Diversity News Magazine-ի, LAist-ի և Flavorpill-ի[166][167][168][169]։

Ենթակառուցվածքներ

խմբագրել

Տրանսպորտ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Տրանսպորտը Լոս Անջելեսում

Ավտոմայրուղիներ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Հարավային Կալիֆոռնիայի մայրուղիներ
 
Հարավային Լոս Անջելեսում Դատավոր Հարի Փրեջերսոնի տրանսպորտային հանգույցն իրար է կապում Սենչըրի ավտոմայրուղին (I-105) և Հարբոր ավտոմայրուղին (I-110):

Լոս Անջելես քաղաքում և Լոս Անջելեսի մեգապոլիսում առկա է ավտոմայրուղիների և մայրուղիների ընդարձակ ցանց։ 2019 թվականին Տեխասի տրանսպորտային ինստիտուտն իր ամենամյա Քաղաքային շարժունակության զեկույցում Լոս Անջելեսի շրջանի ավտոճանապարհներն անվանել է ամենածանրաբեռնվածը ողջ Միացյալ նահանգներում։ Զեկույցի համաձայն՝ մեկ ուղևորի հաշվով տարեկան ուշացումների թվով, Լոս Անջելեսի մեգապոլիսի բնակիչները տարեկան միջինը 119 ժամ եղել են խցանումների մեջ[170]։ Լոս Անջելեսին հաջորդել են Սան Ֆրանցիսկո/Օքլենդը, Վաշինգտոնը և Մայամին։ Չնայած ճանապարհների խիստ ծանրաբեռնվածությանը, Լոս Անջելեսի բնակիչներն օրական միջինում ավելի քիչ ժամանակ են ծախսում ճանապարհներին, քան ամերիկյան մյուս խոշոր քաղաքների բնակիչները, այդ թվում՝ Նյու Յորքի, Ֆիլադելֆիայի և Չիկագոյի։ 2006 թվականի դրությամբ՝ բնակիչների համար աշխատանքի մեկնելու ժամանակը միջինում կազմել է 29,2 րոպե, ինչը մոտ է Սան Ֆրանցիսկոյի և Վաշինգտոնի ցուցանիշներին[171]։

Լոս Անջելեսն ու մյուս քաղաքներն իրար կապող խոշոր մայրուղիներից է Interstate 5-ը, որը Սան Դիեգոյով շարժվում է դեպի հարավ Մեքսիկայի Տիխուանա քաղաք, իսկ դեպի հյուսիս՝ Սակրամենտոյով, Փորթլենդով և Սիեթլով դեպի Կանադայի և ԱՄՆ-ի սահման։ Interstate 10-ը, որը Միացյալ Նահանգների արևելյան և արևմտյան ափագծերն իրար կապող ամենահարավային մայրուղին է, Լոս Անջելեսից հասնում է մինչև Ֆլորիդա նահանգի Ջեքսոնվիլ քաղաք։ U.S. Route 101-ն էլ անցնում է Կալիֆոռնիայի կենտրոնական ափով, Սան Ֆրանցիսկոյով, Հյուսիսային ափով, Օրեգոն ու Վաշինգտոն նահանգների ափերով։

Ավտոբուսային ցանց

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտ
 
Լոս Անջելեսի շրջանային ավտոբուսներից մեկը, որը սպասարկում է Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտը։

Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտը (LACMTA, հաճախ կոչվում է նաև Metro) ու ռեգիոնալ նշանակության մյուս գործակալությունները տրամադրում են ավտոբուսներով ուղևորափոխադրման ծառայություններ, որոնք իրականացվում են Լոս Անջելեսի շրջանի ողջ տարածքում։ Մինչ Լոս Անջելեսի տրանսպորտի դեպարտամենտը պատասխանատու է բուն Լոս Անջելես քաղաքում և Լոս Անջելեսի շրջանի հարավարևմտյան հատվածի բնակավայրերի ուղևորափոխադրման ծառայությունների իրականացման համար[172], քաղաքում ավտոբուսային ամենամեծ ցանցը է կառավարվում է Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտի կողմից[173]։ Los Angeles Metro Bus (Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտանային ավտոբուս) անունը կրող համակարգը բաղկացած է 117 երթուղուց (բացառությամբ՝ մետրոպոլիտանային արագընթաց ավտոբուսային տրանսպորտի)։ Դրանք անցնում են Լոս Անջելեսով և հարակից քաղաքներով, որոնք հիմնականում գտնվում են Լոս Անջելեսի շրջանի հարավարևմտյան հատվածում։ Երթուղիների մեծ մասն անցնում է քաղաքի որոշակի փողոցներով ու հասնում կամ անցնում են Լոս Անջելեսի Դաունթաունով[174]։ 2023 թվականի երրորդ եռամսյակի դրությամբ՝ ավտոբուսային այս համակարգը յուրաքանչյուր աշխատանքային օր միջինում սպասարկում է 692,500 մարդու, իսկ 2022 թվականի դրությամբ՝ ավտոբուսային այս համակարգից օգտվել է շուրջ 197,950,700 մարդ։ Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտն սպասարկում է նաև մետրոպոլիտանային արագընթաց ավտոբուսային տրանսպորտի երկու՝ G և J գծերը (Metro Busway), որոնք ևս ունեն հստակ կանգառներ։

Կան նաև հանրային տրանսպորտի առավել փոքր ռեգիոնալ համակարգեր, որոնք սպասարկում են Լոս Անջելեսի շրջանի առանձին քաղաքներ կամ հատվածներ։ Օրինակ՝ Big Blue Bus-ն ավտոբուսային երթևեկության ծառայություններ է մատուցում Սանտա Մոնիկայում և Լոս Անջելեսի շրջանի արևմտյան հատվածում, մինչդեռ Foothill Transit-ը սպասարկում է Սան Գաբրիելի հովտի երթուղիները, այդ թվում՝ արագընթաց մեկ երթուղի, որը շարժվում է դեպի Լոս Անջելեսի Դաունթաուն։ Los Angeles World Airports-ը (LAWA) ունի ավտոբուսային երկու արագընթաց գիծ, որոնք Յունիոն կայարանից (Լոս Անջելեսի կենտրոնական երկաթուղային կայարան) և Վեն Նայսից շարժվում են դեպի Լոս Անջելեսի միջազգային օդանավակայան[175]։

Չնայած բոլոր ավտոբուսներում հնարավոր է վճարել կանխիկ, Los Angeles Metro Bus-ում, Metro Busway-ում և ռեգիոնալ 27 այլ ցանցերում վճարման հիմնական տարբերակը TAP քարտն է։ Վերջինս անհպում վճարային քարտ է[176]։ 2016 թվականին Ամերիկյան համայնքային հարցումների (անգլ.՝ American Community Survey) տվյալների համաձայն՝ Լոս Անջելես քաղաքի աշխատող բնակիչների 9,2%-ն է ամեն օր աշխատանքի մեկնում քաղաքային տրանսպորտով[177]։

Երկաթուղային համակարգ

խմբագրել
Հիմնական հոդվածներ՝ Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտեն և Metrolink (Կալիֆոռնիա)
 
Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտենի համակարգը (2023 թվականի հունիսի 16-ի դրությամբ)։

Լոս Անջելեսի շրջանային տրանսպորտի դեպարտամենտը սպասարկում է նաև քաղաքային մետրոպոլիտենը և թեթև ռելսային համակարգը, որոնք գործում են ոչ միայն բուն Լոս Անջելեսի, այլև ողջ շրջանի տարածքում։ Այն կոչվում է Los Angeles Metro Rail ու բաղկացած է B և D երկաթուղային գծերից ու A, C, E և K թեթև ռելսային գծերից[174]: TAP քարտերը պարտադիր են երկաթուղային համակարգով բոլոր ուղևորությունների համար[178]։ 2023 թվականի երրորդ եռամսյակի դրությամբ՝ քաղաքի երկաթուղային համակարգը 9-րդ ամենածանրաբեռնվածն է Միացյալ Նահանգներում, իսկ թեթև ռելսային համակարգը՝ երկրորդ ամենածանրաբեռնվածը։ 2022 թվականին համակարգից օգտվել է շուրջ 57,299,800 մարդ կամ 2023 թվականի երրորդ եռամսյակի դրությամբ՝ աշխատանքային օրերին շուրջ 189,200 մարդ։

1990 թվականին առաջին՝ A գծի բացումից ի վեր համակարգն էականորեն ընդլայնվել է։ Ներկայումս աշխատանքներ են տարվում լրացուցիչ ընդլայնման ուղղությամբ։ Այսօր այն սպասարկում է շրջանի բազմաթիվ թաղամասեր, ունի ընդհանուր 172,8 կիլոմետր երկարություն, ներառյալ՝ Լոնգ Բիչը, Փասադենան, Սանտա Մոնիկան, Նորուոլքը, Էլ Սեգունդոն, Հյուսիսային Հոլիվուդը, Ինգլվուդը և Լոս Անջելեսի Դաունթաունը։ 2023 թվականի դրությամբ՝ Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտենն ուներ 101 կայարան[179]։

 
Metrolink-ի գծերի ցանցը, որը ձգվում է Լանքասթերից դեպի Օուշենսայդ։ Յունիոն կայարանը համարվում է Metrolink-ի կենտրոնական հաբը։

Լոս Անջելեսը նաև շրջանային արվարձանային երկաթուղային համակարգի՝ Metrolink-ի կենտրոնն է, որը Լոս Անջելեսը կապում է Վենթուրայի, Օրանժի, Ռիվերսայդի, Սան Բերնանդինոյի և Սան Դիեգոյի շրջանների հետ։ Համակարգը բաղկացած է 8 գծերից և 69 կայարանից ու ունի ընդհանուր 878,1 կիլոմետր երկարություն[180]։ Աշխատանքային օրերին Metrolink-ը միջինում 42,600 ուղևորություն է իրականացնում, իսկ ամենածանրաբեռնվածը Սան Բերնանդինոյի գիծն է[181]։ Metrolink-ից զատ Լոս Անջելեսը մյուս քաղաքների հետ կապված է Amtrak-ի 5 տարբեր միջքաղաքային գծերով[182]։ Գծերից մեկը Pacific Surfliner-ն է, որն օրական երկկողմանի ուղղությամբ մի քանի ուղևորափոխադրում է իրականացնում Սան Դիեգոյի և Սան Լուիս Օբիսպոյի միջև՝ անցնելով Լոս Անջելեսի կենտրոնական երկաթուղային կայարանով[183]։ Հյուսիսարևելյան միջանցքից հետո, որը Բոստոնը կապում է մայրաքաղաք Վաշինգտոնին, սա Amtrak-ի երկրորդ ամենածանրաբեռնված գիծն է[184]։

 
Յունիոն կայարանը (Լոս Անջելեսի կենտրոնական երկաթուղային կայարան) սպասարկում է Amtrak California-ի, Metrolink-ի և Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտենի գծերը։

Գլխավոր երկաթուղային կայարանը Յունիոն կայարանն է (Լոս Անջելեսի կենտրոնական երկաթուղային կայարան), որը բացվել է 1939 թվականին։ Այն ԱՄՆ արևմտյան հատվածի ամենախոշոր մարդատար երկաթուղային տերմինալն է[185]։ Կայարանը Amtrak-ի, Metrolink-ի և Լոս Անջելեսի մետրոպոլիտենի համար տարածաշրջանային խոշոր կայարան է։ Կայարանը Amtrak-ի հինգերորդ ամենածանրաբեռնված կայարանն է։ 2019 թվականի տվյալներով՝ միայն այս կայարանից Amtrak-ն իրականացրել է 1,4 միլիոն երթ[186]։ Յունիոն կայարանը սպասարկում է նաև Metro Bus-ի, Greyhound-ի, LAX FlyAway-ի և մյուս ընկերությունների ավտոբուսային ցանցերը[187]։

Օդանավակայաններ

խմբագրել
Հիմնական հոդված՝ Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայի օդանավակայանների ցանկ
Տե՛ս նաև՝ Լոս Անջելեսի միջազգային օդանավակայանը զանգվածային մշակույթում
 
Լոս Անջելեսի միջազգային օդանավակայանն ուղևորափոխադրման ծավալներով աշխարհի 8-րդ ամենածանրաբեռնված օդանավակայանն է։

Լոս Անջելես քաղաքը սպասարկող միջազգային և տեղական գլխավոր օդանավականը Լոս Անջելեսի միջազգային օդանավակայանն է, որը շատ հաճախ կոչվում է նաև LAX` օդանավակայանի իր կոդի պատճառով[188]։ Այն գտնվում է Լոս Անջելեսի արևմտյան հատվածում՝ Ինգլվուդի Սոու Ֆայ մարզադաշտի մոտ։

Լոս Անջելեսի ագլոմերացիայում գտնվող մյուս օդանավակայաններն են.

Լոս Անջելեսում է գտնվում նաև աշխարհի ամենածանրաբեռնված ընդհանուր ավիացիայի օդանավակայաններից մեկը՝ Վան Նույս օդանավակայանը[192]։

Ծովային նավահանգիստներ

խմբագրել
 
Վինսենթ Թոմասի կամուրջը Լոս Անջելեսի նավահանգստի Տերմինալ կղզում։

Լոս Անջելեսի նավահանգիստը գտնվում է Սան Պեդրո թաղամասում գտնվող համանուն ծովածոցում, Դաունթաունից մոտավորապես 32 կիլոմետր դեպի հարավ։ Նաև կոչվում է «WORLDPORT LA»։ Նավահանգստի ենթակառուցվածքներն ընդհանուր առմամբ զբաղեցնում են մոտ 30 կմ2 ցամաքային տարածք և ափի երկայնքով ձգվում մոտ 69 կմ։ Լոս Անջելեսի նավահանգստի անմիջապես հարևանությամբ տեղակայված է Լոնգ Բիչի նավահանգիստը[193]։

Լոս Անջելեսի և Լոնգ Բիչի ծովային նավահանգիստները միասին ձևավորում են «Լոս Անջելեսի/Լոնգ Բիչի նավահանգիստը»[194][195]։ Վերջինս աշխարհում հինգերորդ ամենախոշոր կոնտեյներային նավահանգիստն է։ 2008 թվականի դրությամբ՝ առևտրի ծավալը կազմել է 14,2 միլիոն քսանփութանոց համարժեք (TEU)[196]։ Միայն Լոս Անջելեսի նավահանգիստը Միացյալ Նահանգների ամենախոշոր կոնտեյներային նավահանգիստն է ու ԱՄՆ արևմտյան ափի կրուիզային ամենախոշոր կենտրոնը։ 2014 թվականի դրությամբ՝ Լոս Անջելեսի նավահանգստի համաշխարհային կրուիզային կենտրոնը սպասարկել է մոտ 590 000 ուղևորի[197]։

Լոս Անջելեսի ափագծի երկայնքով կան նաև փոքր, ոչ առևտրային նշանակության նավահանգիստներ։ Նավահանգստում կա 4 կամուրջ, ներառյալ՝ Վինսենթ Թոմասի կամուրջը, Հենրի Ֆորդի կամուրջը, Լոնգ Բիչի միջազգային կամուրջը և Կոմոդոր Շյուլեր Հեյմի կամուրջը։ Catalina Express ընկերությունը նավերով Սան Պեդրոյից ուղևորափոխադրումներ է իրականացնում դեպի Սանտա Կատալինա կղզու վրա գտնվող Ավալոն քաղաք։

Քույր քաղաքներ

խմբագրել
 
Լոս Անջելեսի քաղաքապետարանի մոտ գտնվող այս ցուցանակներով սյունը ցույց է տալիս Լոս Անջելեսի քույր քաղաքներն ու դրանց հեռավորությունը։

Լոս Անջելեսն ունի 25 քույր քաղաք[198], որոնք ներկայացված են ստորև։

Նշումներ

խմբագրել
  1. ↑ 2021 թվականի տվյալներ
  2. ↑ ներառյալ ԱՄՆ փոստային ծառայությունը
  3. ↑ բացառությամբ կրթության ոլորտը
  4. ↑ 2021 թվականի տվյալներ
  5. ↑ 2021 թվականի տվյալներ
  6. ↑ 2021 թվականի տվյալներ
  7. ↑ 2021 թվականի տվյալներ

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ «QuickFacts: Los Angeles city, California». U.S. Census Bureau. Վերցված է September 13, 2024-ին.
  2. ↑ «Slowing State Population Decline puts Latest Population at 39,185,000» (PDF). Department of Finance. State of California. May 2, 2022. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) June 12, 2022-ին. Վերցված է June 12, 2022-ին.
  3. ↑ "America's 10 most visited cities", World Atlas, September 23, 2021. Արխիվացված Հունիս 14, 2023 Wayback Machine.
  4. ↑ Estrada, William David (2009). The Los Angeles Plaza: Sacred and Contested Space. University of Texas Press. էջեր 15–50. ISBN 978-0-292-78209-9.
  5. ↑ Preston, Cheryl (July 16, 2013). «Subterranean L.A.: The Urban Oil Fields». The Getty Iris. Արխիվացված օրիգինալից January 1, 2016-ին. Վերցված է December 31, 2015-ին.
  6. ↑ Josh Rottenberg (June 24, 2024). «Hollywood's exodus: Why film and TV workers are leaving Los Angeles». Los Angeles Times. Վերցված է June 25, 2024-ին.
  7. ↑ Stephen Battaglio (May 15, 2024). «New York's Studio Building Boom Poses Threat to LA's Hollywood Production». Los Angeles Times. Վերցված է June 11, 2024-ին.
  8. ↑ Ivan Ehlers (May 21, 2024). «Opinion: Studio productions keep moving out of Los Angeles. We need to stop the bleeding». Los Angeles Times. Վերցված է June 11, 2024-ին.
  9. ↑ LaRocco, Lori Ann (September 24, 2022). «New York is now the nation's busiest port in a historic tipping point for U.S.-bound trade». CNBC (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից June 10, 2023-ին. Վերցված է May 22, 2023-ին.
  10. ↑ «Port of NYNJ Beats West Coast Rivals with Highest 2023 Volumes». The Maritime Executive (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից May 11, 2023-ին. Վերցված է May 22, 2023-ին.
  11. ↑ «Port of New York and New Jersey Remains US' Top Container Port». www.marinelink.com. December 28, 2022. Արխիվացված օրիգինալից May 11, 2023-ին. Վերցված է May 22, 2023-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Table 3.1. GDP & Personal Income». U.S. Bureau of Economic Analysis. 2018. Արխիվացված օրիգինալից October 23, 2018-ին. Վերցված է April 6, 2019-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Roger Vincent (April 12, 2024). «Downtown L.A. is hurting. Frank Gehry thinks arts can lead a revival». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից April 14, 2024-ին. Վերցված է April 14, 2024-ին.
  14. ↑ Neal Richman, Bill Pitkin. «Los Angeles. U.S.A.» (PDF). ucl.ac.uk (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-04-01-ին. Վերցված է 2022-07-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  15. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «txt» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  16. ↑ Zulma Cary (2019-05-18). «Top 10 Largest U.S. Cities by Land Area». earthnworld.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-09-ին. Վերցված է 2022-07-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  17. ↑ «U.S. Land Area City Rank». usa.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-20-ին. Վերցված է 2022-07-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  18. ↑ «City limits of Los Angeles, California». arcgis.com (անգլերեն). Վերցված է 2022-07-09-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  19. ↑ «Geology of the Los Angeles Basin California-an Introduction» (PDF). pubs.usgs.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019-04-26-ին. Վերցված է 2022-07-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  20. ↑ «Geologic and Mineral Resources of Los Angeles» (PDF). dpw.lacounty.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-03-05-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  21. ↑ «Elevations of the 50 Largest Cities (by population, 1980 Census)». United States Geological Survey. Արխիվացված է օրիգինալից October 2, 2011-ին. Վերցված է October 3, 2011-ին.
  22. ↑ «Mount Lukens Guide». Sierra Club Angeles Chapter. Արխիվացված օրիգինալից November 24, 2011-ին. Վերցված է October 3, 2011-ին.
  23. ↑ John W. Robinson, Doug Christiansen Trails of the Angeles: 100 Hikes in the San Gabriels. — Wilderness Press, 2013. — С. 48. — 260 с.
  24. ↑ John Mckinney (1987-11-28). «Climbing the Highest Peak in City of L.A.». latimes.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-10-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  25. ↑ «Mount Lukens, California». peakbagger.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-05-06-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  26. ↑ «Google Maps». Google Maps. Արխիվացված օրիգինալից May 31, 2022-ին. Վերցված է May 31, 2022-ին.
  27. ↑ Gumprecht, Blake (March 2001). The Los Angeles River: Its Life, Death, and Possible Rebirth. JHU Press. էջ 173. ISBN 978-0-8018-6642-5. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 3, 2011-ին.
  28. ↑ Blake Gumprecht The Los Angeles River: Its Life, Death, and Possible Rebirth. — Johns Hopkins University Press, 1999. — С. 296—301. — 369 с.
  29. ↑ «LA River Facts». lariver.org (անգլերեն). Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  30. ↑ Pauline O’Connor (2018-08-23). «An illustrated guide to Los Angeles trees and flowers». la.curbed.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-14-ին. Վերցված է 2022-07-14-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  31. ↑ «L.A. native plants that support California's environment». latimes.com (անգլերեն). 2021-05-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-24-ին. Վերցված է 2022-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  32. ↑ Miller, George Oxford (January 15, 2008). Landscaping with Native Plants of Southern California. Voyageur Press. էջ 15. ISBN 978-0-7603-2967-2. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  33. ↑ National Research Council (U.S.). Advisory Committee on Technology Innovation (1979). Tropical legumes: resources for the future : report of an ad hoc panel of the Advisory Committee on Technology Innovation, Board on Science and Technology for International Development, Commission on International Relations, National Research Council. National Academies. էջ 258. NAP:14318. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  34. ↑ «Flower». Los Angeles Magazine. Emmis Communications. April 2003. էջ 62. ISSN 1522-9149. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  35. ↑ «In 2023, let's add toyon to our native plant gardens and put an urban legend to rest». Los Angeles Times (ամերիկյան անգլերեն). December 29, 2022. Արխիվացված օրիգինալից December 15, 2023-ին. Վերցված է December 15, 2023-ին.
  36. ↑ «Threatened Mainland Plants». biodiversityla.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  37. ↑ «RAP Assets and Resources» (PDF). laparks.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-07-25-ին. Վերցված է 2022-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  38. ↑ «Earthquake Facts». United States Geological Survey. Արխիվացված օրիգինալից October 10, 2011-ին. Վերցված է October 3, 2011-ին.
  39. ↑ «San Andreas Fault Set for the 'Big One' (Update)». phys.org (անգլերեն). 2006-06-21. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-03-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  40. ↑ 40,0 40,1 William L. Bilodeau, Sally W. Bilodeau, Eldon M. Gath, Mark Oborne, Richard J. Proctor Geology of Los Angeles, California, United States of America // Геологическое общество Америки. — 2007. — № 2. — С. 99—160. Архивировано из первоисточника 10 Հուլիսի 2022.
  41. ↑ Zielinski, Sarah (May 28, 2015). «What Will Really Happen When San Andreas Unleashes the Big One?». Smithsonian. Արխիվացված օրիգինալից September 25, 2020-ին. Վերցված է September 6, 2020-ին.
  42. ↑ Shaw, John H.; Shearer, Peter M. (March 5, 1999). «An Elusive Blind-Thrust Fault Beneath Metropolitan Los Angeles». Science. 283 (5407): 1516–1518. Bibcode:1999Sci...283.1516S. doi:10.1126/science.283.5407.1516. PMID 10066170. S2CID 21556124.
  43. ↑ «Significant Earthquakes Impacting Los Angeles County». laalmanac.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-05-11-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  44. ↑ «Recent Earthquakes Near Greater Los Angeles Area, California». earthquaketrack.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-06-15-ին. Վերցված է 2022-07-10-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  45. ↑ «World's Largest Recorded Earthquake». Geology.com. Արխիվացված օրիգինալից January 19, 2015-ին. Վերցված է January 12, 2015-ին.
  46. ↑ «Mapping L.A. Neighborhoods». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից May 12, 2019-ին. Վերցված է June 7, 2019-ին.
  47. ↑ «Los Angeles CA Zip Code Map». USMapGuide. Արխիվացված օրիգինալից May 9, 2022-ին. Վերցված է June 6, 2019-ին.
  48. ↑ Abu-Lughod, Janet L. (1999). New York, Chicago, Los Angeles: America's global cities. U of Minnesota Press. էջ 66. ISBN 978-0-8166-3336-4. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 2, 2011-ին.
  49. ↑ «Neighborhood signs». LADOT. Արխիվացված է օրիգինալից September 7, 2015-ին.
  50. ↑ Bowerman, Mary (April 1, 2015). «Los Angeles tops worst cities for traffic in USA». USA TODAY. Արխիվացված օրիգինալից January 1, 2016-ին. Վերցված է December 31, 2015-ին.
  51. ↑ Peel, M. C.; Finlayson B. L. & McMahon, T. A. (2007). «Updated world map of the Köppen−Geiger climate classification». Hydrol. Earth Syst. Sci. 11 (5): 1633–1644. Bibcode:2007HESS...11.1633P. doi:10.5194/hess-11-1633-2007. ISSN 1027-5606.
  52. ↑ 52,0 52,1 «NOWData». weather.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-04-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  53. ↑ Jason Samenow (2013-01-14). «Record cold in Los Angeles, Jimmy Kimmel mocks media coverage». washingtonpost.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-11-19-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  54. ↑ MacDonald, Glen M. (May 22, 2017). «The Myth of a Desert Metropolis: Los Angeles was not built in a desert, but are we making it one?». Boom California (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից March 8, 2019-ին. Վերցված է March 8, 2019-ին.
  55. ↑ 55,0 55,1 «Historical Weather for Los Angeles, California, United States of America». Weatherbase. Արխիվացված օրիգինալից January 11, 2012-ին. Վերցված է December 15, 2011-ին.
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 56,3 56,4 56,5 «Climatography of the United States No. 20 (1971–2000)» (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. 2004. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) September 2, 2013-ին. Վերցված է October 5, 2011-ին.
  57. ↑ «Pacific Ocean Temperatures on California Coast». beachcalifornia.com. Արխիվացված օրիգինալից October 12, 2011-ին. Վերցված է October 5, 2011-ին.
  58. ↑ «Los Angeles Climate Guide». weather2travel.com. Արխիվացված օրիգինալից October 5, 2011-ին. Վերցված է October 5, 2011-ին.
  59. ↑ Bruno, 2000, էջ 69
  60. ↑ «Climate of California». Western Regional Climate Center. Արխիվացված է օրիգինալից July 21, 2009-ին. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  61. ↑ Matthew Poole Frommer's Los Angeles 2011. — John Wiley & Sons, 2010. — С. 22. — 352 с.
  62. ↑ Poole, Matthew R. (September 22, 2010). Frommer's Los Angeles 2011. John Wiley & Sons. էջ 22. ISBN 978-0-470-62619-1. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 5, 2011-ին.
  63. ↑ Smith, Hayley (March 1, 2022). «California drought continues after state has its driest January and February on record». Los Angeles Times (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից March 9, 2022-ին. Վերցված է November 23, 2022-ին.
  64. ↑ «World Climate Guide». worldclimateguide.co.uk (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-01-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  65. ↑ «Los Angeles Almanac – seasonal average rainfall». Արխիվացված օրիգինալից December 27, 2021-ին. Վերցված է December 26, 2021-ին.
  66. ↑ Burt, Christopher C.; Stroud, Mark (June 26, 2007). Extreme weather: a guide & record book. W. W. Norton & Company. էջ 100. ISBN 978-0-393-33015-1. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 5, 2011-ին.
  67. ↑ Rachel Frazin (2019-02-21). «Los Angeles sees first snow in years». thehill.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-24-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  68. ↑ «First snowstorm in decades hits Los Angeles». nbcnews.com (անգլերեն). 2019-02-22. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-02-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  69. ↑ «Snow in Malibu? Weather provides surprise in Southern California». KUSA.com. January 25, 2021. Արխիվացված օրիգինալից May 9, 2022-ին. Վերցված է January 28, 2021-ին.
  70. ↑ «Los Angeles — Highest Temperature for Each Year». currentresults.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-15-ին. Վերցված է 2022-07-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  71. ↑ National Oceanic and Atmospheric Administration. «Los Angeles/Oxnard». National Weather Service Forecast Office. Արխիվացված օրիգինալից September 18, 2020-ին. Վերցված է September 9, 2020-ին.
  72. ↑ Robert G. Fovell, Yang Cao. «The Santa Ana winds of Southern California: Winds, gusts, and the 2007 Witch fire» (PDF). atmos.albany.edu (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2023-04-25-ին. Վերցված է 2022-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  73. ↑ Jason Medina (2007-11-14). «Los Angeles, California: Why it's the smog capital of the world and why they have hope of change». helium.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-10-18-ին. Վերցված է 2022-09-20-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  74. ↑ Stimson, Thomas E. (July 1955). «What can we do about smog?». Popular Mechanics: 65. ISSN 0032-4558. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  75. ↑ «Smog Hangs Over Olympic Athletes». New Scientist: 393. August 11, 1983. ISSN 0262-4079. Վերցված է October 6, 2011-ին.
  76. ↑ "Early Implementation of the Clean Air Act of 1970 in California." EPA Alumni Association. Video, Transcript Արխիվացված Ապրիլ 12, 2019 Wayback Machine (see p7,10). July 12, 2016.
  77. ↑ Marziali, Carl (March 4, 2015). «L.A.'s Environmental Success Story: Cleaner Air, Healthier Kids». USC News. Արխիվացված օրիգինալից March 10, 2015-ին. Վերցված է March 16, 2015-ին.
  78. ↑ «Most Polluted Cities». American Lung Association. Արխիվացված է օրիգինալից January 7, 2015-ին. Վերցված է January 12, 2015-ին.
  79. ↑ «Pittsburgh and Los Angeles the most polluted US cities». citymayors.com. May 4, 2008. Արխիվացված օրիգինալից October 2, 2011-ին. Վերցված է October 7, 2011-ին.
  80. ↑ «Los Angeles meets 20 percent renewable energy goal». Bloomberg News. January 14, 2011. Արխիվացված է օրիգինալից February 1, 2011-ին. Վերցված է October 7, 2011-ին.
  81. ↑ «American Lung Association State of the Air 2013 – Los Angeles-Long Beach-Riverside, CA». American Lung Association State of the Air 2013. Արխիվացված է օրիգինալից August 31, 2015-ին. Վերցված է September 1, 2015-ին.
  82. ↑ «EPA officers sickened by fumes at South L.A. oil field». Los Angeles Times. November 9, 2013. Արխիվացված օրիգինալից April 8, 2016-ին. Վերցված է March 24, 2016-ին.
  83. ↑ «Air quality in Los Angeles». iqair.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-04-ին. Վերցված է 2022-07-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  84. ↑ Kato, Takao; Owan, Hideo; Miyajima, Hideaki (2018). «Does Employee Stock Ownership Work? Evidence from Publicly-Traded Firms in Japan». SSRN Electronic Journal. doi:10.2139/ssrn.3217488. hdl:10419/185131. ISSN 1556-5068.
  85. ↑ Tiffany Hsu (2014-09-01). «Los Angeles is largest manufacturing center in U.S., government says». latimes.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-21-ին. Վերցված է 2022-09-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  86. ↑ «The Global Financial Centres Index 21» (PDF). Long Finance. March 2017. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) June 11, 2017-ին.
  87. ↑ Slide, Anthony (February 25, 2014). The New Historical Dictionary of the American Film Industry (անգլերեն). Routledge. ISBN 978-1-135-92554-3. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է January 2, 2022-ին.
  88. ↑ Palacios, Kai Ryssdal, Daisy (2016-10-28). «Los Angeles is still the largest manufacturing hub in the country, but it lacks a skilled labor force». Marketplace (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-06-17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  89. ↑ Magli, Dom (2024-01-17). «Port of Los Angeles ends 2023 as nation's busiest port». Port Technology International (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2024-06-17-ին.
  90. ↑ «The World According to GaWC 2012». Globalization and World Cities Research Network. Loughborough University. Արխիվացված օրիգինալից March 20, 2014-ին. Վերցված է January 25, 2014-ին.
  91. ↑ «GDP and Personal Income». apps.bea.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-23-ին. Վերցված է 2024-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  92. ↑ Queally, James (December 13, 2019). «Dozens of unlicensed cannabis dispensaries raided in L.A. this week». Los Angeles Times (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից December 13, 2019-ին. Վերցված է December 14, 2019-ին.
  93. ↑ Chiotakis, Steve (October 1, 2019). «Navigating LA's cannabis industry with the city's pot czar» (անգլերեն). KCRW. Արխիվացված օրիգինալից October 30, 2019-ին. Վերցված է October 30, 2019-ին.
  94. ↑ Alpert Reyes, Emily (October 29, 2019). «L.A. should suspend vetting applications for pot shops amid concerns, Wesson urges». Los Angeles Times (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից October 30, 2019-ին. Վերցված է October 30, 2019-ին.
  95. ↑ «Fortune 500 Companies 2018: Who Made The List». Fortune. Meredith Corporation. Արխիվացված է օրիգինալից August 27, 2018-ին. Վերցված է April 13, 2015-ին.
  96. ↑ «Our Company: From a legendary pizza to a global brand». California Pizza Kitchen. Արխիվացված օրիգինալից July 30, 2022-ին. Վերցված է July 30, 2022-ին.
  97. ↑ Zak, Kennedy (2024-09-30). «Wedbush Moves Its HQ». Los Angeles Business Journal (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-10-08-ին.
  98. ↑ 98,0 98,1 Isabel, Sammi (2024-08-14). «Vacancy rises in Downtown L.A. retail market despite slate of openings». www.bizjournals.com. Վերցված է 2024-10-08-ին.
  99. ↑ Zak, Kennedy (2024-09-30). «Wedbush Moves Its HQ». Los Angeles Business Journal (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-10-08-ին.
  100. ↑ «Quality of living city ranking». mobilityexchange.mercer.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-04-18-ին. Վերցված է 2024-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  101. ↑ «The Best Places For Business And Careers». forbes.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-02-18-ին. Վերցված է 2022-08-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  102. ↑ «Global Cities: divergent prospects and new imperatives in the global recovery». kearney.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-18-ին. Վերցված է 2022-08-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  103. ↑ «Upcoming Top Trade Shows in Los Angeles 2022—2023». exponents.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-20-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  104. ↑ «6 Trade Fairs in Los Angeles from October 2022». tradefairdates.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-25-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  105. ↑ 105,0 105,1 «LA100: The Los Angeles 100% Renewable Energy Study» (PDF). nrel.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-09-01-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  106. ↑ 106,0 106,1 Brian Eckhouse, Laura Bliss (2022-01-31). «Los Angeles Is Building a Future Where Water Won't Run Out». bloomberg.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-27-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  107. ↑ Adel Hagekhalil, Marty Adams, Inge Wiersema. «City of Los Angeles» (PDF). eaumega.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-08-14-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  108. ↑ «Largest Employers in Los Angeles County». laalmanac.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-07-ին. Վերցված է 2022-08-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  109. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «profile» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  110. ↑ «Los Angeles, California Code Resources». American Legal Publishing. Արխիվացված է օրիգինալից January 23, 2015-ին. Վերցված է January 23, 2015-ին.
  111. ↑ «Executive Branch. Sec. 230. Mayor». codelibrary.amlegal.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-01-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  112. ↑ «About Mayor Karen Bass». Mayor of Los Angeles. Արխիվացված օրիգինալից December 13, 2022-ին. Վերցված է December 13, 2022-ին.
  113. ↑ Julia Wick. «Karen Bass elected mayor, becoming first woman to lead L.A.». latimes.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-11-17-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  114. ↑ 114,0 114,1 114,2 114,3 «General Provisions Related To Officers. Sec. 205. Term of Office». codelibrary.amlegal.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  115. ↑ «Legislative Branch. Sec. 240. Legislative Power». codelibrary.amlegal.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-01-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  116. ↑ «Meet Your Government». lacity.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-21-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  117. ↑ «City Attorney. Sec. 240. Legislative Power». codelibrary.amlegal.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  118. ↑ «Los Angeles City Attorney». lacityattorney.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-06-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  119. ↑ «Controller. Sec. 260. Auditor and General Accountant». codelibrary.amlegal.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-26-ին. Վերցված է 2022-07-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  120. ↑ «Controller of Los Angeles». controller.lacity.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-07-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  121. ↑ «Los Angeles Police Department». lapdonline.org. Արխիվացված օրիգինալից July 26, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  122. ↑ «Police Commission – LAPD Online». lapdonline.org. Արխիվացված օրիգինալից August 8, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  123. ↑ «Los Angeles Fire Department». lafd.org. Արխիվացված օրիգինալից July 25, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  124. ↑ «Housing Authority of the City of Los Angeles – Services Locator lacounty.gov». locator.lacounty.gov. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  125. ↑ «LADOT: Welcome – Los Angeles». ladot.lacity.org. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  126. ↑ «Los Angeles Public Library Website». Los Angeles Public Library. Արխիվացված օրիգինալից June 25, 2021-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  127. ↑ «Neighborhood Councils». empowerla.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-12-ին. Վերցված է 2022-07-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  128. ↑ 128,0 128,1 «Neighborhood Councils». lacity.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-12-ին. Վերցված է 2022-07-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  129. ↑ «Communities of Interest — City». California Citizens Redistricting Commission. Արխիվացված է օրիգինալից October 23, 2015-ին. Վերցված է September 28, 2014-ին.
  130. ↑ «Communities of Interest — City». California Citizens Redistricting Commission. Արխիվացված է օրիգինալից October 23, 2015-ին. Վերցված է September 28, 2014-ին.
  131. ↑ «City of Los Angeles Hub». geohub.lacity.org (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից June 15, 2023-ին. Վերցված է June 15, 2023-ին.
  132. ↑ «U.S. Congressional Districts Los Angeles County». laalmanac.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-07-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  133. ↑ «U.S. Congressional Representatives Los Angeles County». laalmanac.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-07-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  134. ↑ «Communities of the City of Los Angeles». laalmanac.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-29-ին. Վերցված է 2022-07-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  135. ↑ «LA Times Neighborhood Boundaries». geohub.lacity.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-29-ին. Վերցված է 2022-09-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  136. ↑ «Nine Cities Within Los Angeles». cassavafilms.com (անգլերեն). 2009-02-05. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-29-ին. Վերցված է 2022-09-29-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  137. ↑ 137,0 137,1 «City Directory». lacity.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-27-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  138. ↑ 138,0 138,1 «Current & Upcoming Elections». lavote.gov (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-01-07-ին. Վերցված է 2023-01-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  139. ↑ «Los Angeles, California (U.S.)». crwflags.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-30-ին. Վերցված է 2022-07-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  140. ↑ «Our Current Flag. What's Wrong With It?». losangelesflag.org (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-25-ին. Վերցված է 2022-07-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  141. ↑ Ryan Fonseca (2022-07-22). «As LA's Flag Turns 91, We Ask Again: Is It Good Or Garbage?». laist.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-29-ին. Վերցված է 2022-07-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  142. ↑ «Understanding The Los Angeles City Seal». latimes.com (անգլերեն). 1988-06-11. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-30-ին. Վերցված է 2022-07-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  143. ↑ «The City Seal of Los Angeles». udayton.edu (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-19-ին. Վերցված է 2022-07-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  144. ↑ «LA riots: 20 years later, a facelift for the police but scars for South Central». The Guardian. April 26, 2012. Արխիվացված օրիգինալից August 10, 2019-ին. Վերցված է August 10, 2019-ին.
  145. ↑ Powell, Amy (January 6, 2010). «Los Angeles crime rates hit 50-year lows». KABC-TV. Արխիվացված է օրիգինալից July 21, 2015-ին. Վերցված է January 14, 2015-ին.
  146. ↑ «LAPD year-end crime statistics». Los Angeles Police Department. Արխիվացված օրիգինալից July 11, 2013-ին. Վերցված է April 13, 2010-ին.
  147. ↑ «Uniform Crime Reports of Los Angelesand Index from 1985 to 2005». Արխիվացված օրիգինալից April 14, 2016-ին. Վերցված է April 20, 2016-ին.
  148. ↑ «LAPD Online Crime Rates» (PDF). Los Angeles Police Department. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից June 15, 2010-ին. Վերցված է April 13, 2010-ին.
  149. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «swat_killed» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  150. ↑ «LAPD City Murder Rate Drops 16 Percent». KCBS-TV. January 6, 2014. Արխիվացված օրիգինալից January 27, 2014-ին. Վերցված է February 4, 2014-ին.
  151. ↑ «The Homicide Report». Արխիվացված օրիգինալից January 7, 2022-ին. Վերցված է January 7, 2022-ին.
  152. ↑ «Los Angeles Police Underreported Crime Stats for 8 Years». Time. October 15, 2015. Արխիվացված օրիգինալից March 10, 2019-ին. Վերցված է August 10, 2019-ին.
  153. ↑ «LAPD captain accuses department of twisting crime statistics to make city seem safer». Los Angeles Times. November 6, 2017. Արխիվացված օրիգինալից August 10, 2019-ին. Վերցված է August 10, 2019-ին.
  154. ↑ 154,0 154,1 DeVico, Peter (2007). The Mafia Made Easy: The Anatomy and Culture of La Cosa Nostra. Tate Publishing. էջ 154. ISBN 978-1-60247-254-9. Արխիվացված օրիգինալից November 6, 2023-ին. Վերցված է September 6, 2012-ին.
  155. ↑ «Gangs». Los Angeles Police Department. Արխիվացված օրիգինալից July 11, 2013-ին. Վերցված է April 13, 2010-ին.
  156. ↑ Serjeant, Jill (February 8, 2007). «Police target 11 worst Los Angeles street gangs». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից January 23, 2015-ին. Վերցված է January 14, 2015-ին.
  157. ↑ «Allocation». Museum of Broadcast Communications. Արխիվացված է օրիգինալից August 29, 2013-ին. Վերցված է October 20, 2011-ին.
  158. ↑ «About the Los Angeles Times». Los Angeles Times. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  159. ↑ «LA Opinión website». laopinion.com. Արխիվացված օրիգինալից May 6, 2021-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  160. ↑ «About Us: Los Angeles Sentinel». lasentinel.net. Արխիվացված օրիգինալից July 13, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  161. ↑ «Investors Business Daily: Stock News and Stock Market Analysis». investors.com. Արխիվացված օրիգինալից July 26, 2022-ին. Վերցված է July 26, 2022-ին.
  162. ↑ «Los Angeles and Southern California News, Weather, Sports». abc7.com. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  163. ↑ «FOX 11 Los Angeles». foxla.com. Արխիվացված օրիգինալից July 23, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  164. ↑ «NBC Los Angeles». nbclosangeles.com. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  165. ↑ «Los Angeles Downtown News – History». ladowntownnews.com. Արխիվացված է օրիգինալից July 6, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  166. ↑ «Flavorpill». Արխիվացված է օրիգինալից February 7, 2013-ին. Վերցված է September 1, 2015-ին.
  167. ↑ «Welcome to LAist: About Us». last.com. Արխիվացված օրիգինալից July 25, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  168. ↑ «Time Out Los Angeles: The L.A. guide for things to do, restaurants, bars, movies, shopping, events and more». timeout.com. Արխիվացված օրիգինալից July 25, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  169. ↑ «Thrillist Official website». thrillist.com. Արխիվացված օրիգինալից July 24, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  170. ↑ «2021 Urban Mobility Report» (PDF). Texas Transportation Institute. June 2021. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից November 2, 2021-ին. Վերցված է April 22, 2022-ին.
  171. ↑ «American Community Survey 2006, Table S0802». United States Census Bureau. Արխիվացված է օրիգինալից September 16, 2008-ին. Վերցված է July 11, 2010-ին.https://www.census.gov/programs-surveys/acs/ Արխիվացված Հուլիս 31, 2010 Wayback Machine
  172. ↑ «LADOT Transit - DASH, Commuter Express, Cityride». www.ladottransit.com. Արխիվացված օրիգինալից April 19, 2021-ին. Վերցված է January 1, 2024-ին.
  173. ↑ «Los Angeles Metro Service in Pasadena». Visit Pasadena (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից January 5, 2024-ին. Վերցված է January 1, 2024-ին.
  174. ↑ 174,0 174,1 «Schedules - LA Metro». www.metro.net. Արխիվացված օրիգինալից January 8, 2024-ին. Վերցված է January 1, 2024-ին.
  175. ↑ «LAX Official Site | Traffic and Ground Transportation - FlyAway Bus». www.flylax.com. Արխիվացված օրիգինալից January 4, 2024-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  176. ↑ TAP. «TAP Overview». www.taptogo.net (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից December 31, 2023-ին. Վերցված է January 1, 2024-ին.
  177. ↑ «Means of Transportation to Work by Age». Census Reporter. Արխիվացված օրիգինալից May 7, 2018-ին. Վերցված է May 6, 2018-ին.
  178. ↑ «How to Pay - LA Metro». www.metro.net. Արխիվացված օրիգինալից September 30, 2023-ին. Վերցված է January 1, 2024-ին.
  179. ↑ «24-0782_map_GM_Master_Dec2023_DCR_Final.pdf» (PDF). Dropbox (անգլերեն). Վերցված է January 1, 2024-ին.
  180. ↑ «Welcome to Metrolink». metrolinktrains.com. Արխիվացված օրիգինալից April 17, 2021-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  181. ↑ «Transit Ridership Report». American Public Transportation Association. Արխիվացված օրիգինալից October 29, 2021-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  182. ↑ «Amtrak Routes & Stations». www.amtrak.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից January 5, 2024-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  183. ↑ «Explore the SoCal Coast by Train | Pacific Surfliner». www.pacificsurfliner.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից January 5, 2024-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  184. ↑ «Amtrak Fiscal Year 2023 Ridership» (PDF). Amtrak. November 27, 2023. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից December 12, 2023-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  185. ↑ «Ontario's Mule, Gravity Car in Parade at L. A.». San Bernardino Daily Sun. San Bernardino County, California. May 4, 1939. էջ 14. Արխիվացված օրիգինալից November 17, 2018-ին. Վերցված է November 16, 2018-ին.
  186. ↑ «Top 25 Busiest Amtrak Stations: 2019». United States Department of Transportation. Արխիվացված օրիգինալից January 5, 2024-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  187. ↑ «Union Station Los Angeles». Union Station Los Angeles (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից August 7, 2022-ին. Վերցված է January 5, 2024-ին.
  188. ↑ «Office website of the Los Angeles International Airport». flylax.com. Արխիվացված օրիգինալից July 27, 2022-ին. Վերցված է July 24, 2022-ին.
  189. ↑ «Airport Information». Ontario International Airport. Արխիվացված օրիգինալից July 22, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  190. ↑ «History & Facts of Burbank Airport». Hollywood Burbank Airport. Արխիվացված օրիգինալից July 2, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  191. ↑ «Long Beach Airport Directory». Long Beach Airport. Արխիվացված օրիգինալից July 1, 2022-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  192. ↑ «Van Nuys Airport General Description». Los Angeles World Airports. Արխիվացված օրիգինալից October 5, 2011-ին. Վերցված է October 25, 2011-ին.
  193. ↑ «Port of Los Angeles, the nations #1 container port and global model for sustainability, security, and social responsibility». Port of Los Angeles. Արխիվացված օրիգինալից October 27, 2017-ին. Վերցված է July 25, 2022-ին.
  194. ↑ «Los Angeles/Long Beach Harbor Safety Committee» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) October 8, 2006-ին. Վերցված է March 16, 2011-ին.
  195. ↑ «Los Angeles/Long Beach Harbor Employers Association». Harboremployers.com. Արխիվացված օրիգինալից February 5, 2011-ին. Վերցված է March 16, 2011-ին.
  196. ↑ «AAPA World Port Rankings 2008» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից December 2, 2012-ին. Վերցված է March 16, 2011-ին.
  197. ↑ «Cruise Passenger and Ferry Terminals». Port of Los Angeles. Արխիվացված օրիգինալից February 7, 2015-ին. Վերցված է January 14, 2015-ին.
  198. ↑ «Sister Cities of Los Angeles». Sister Cities Los Angeles. Արխիվացված օրիգինալից April 11, 2020-ին. Վերցված է February 25, 2019-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Armenmir/Ավազարկղ&oldid=10165689» էջից