Մալթայի նախագահ
Մալթայի նախագահ (մալթ.՝ President ta' Malta) Մալթայի պետության սահմանադրական ղեկավարն է։ Նախագահը նշանակվում է Մալթայի Ներկայացուցիչների պալատի որոշմամբ՝ 5 տարի ժամկետով, երդվում է Սահմանադրությունը «պահպանել և պաշտպանել»[2]։ Մալթայի նախագահը նույնպես ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն կա պետության բոլոր երեք իշխանություններում։ Նրանք խորհրդարանի մի մասն են և պատասխանատու են դատական մարմինների նշանակման համար։ Գործադիր իշխանությունը նշանակում է նախագահը, բայց գործնականում կառավարում է վարչապետը[3]։
| Մալթայի նախագահ
մալթ.՝ President ta' Malta | |
|---|---|
 | |
| Տիտղոս | Ձերդ գերազանցություն |
| Նստավայր | Սան Անտոնի ամրոց |
| Նշանակող | Ներկայացուցիչների պալատ |
| Պաշտոնավարման ժամկետ | 5 տարի |
| Անդրանիկ պաշտոնավար | Անտոնի Մամո |
| Ձևավորում | 1974 թվականի դեկտեմբերի 13 |
| Աշխատավարձ | Տարեկան 64,743 եվրո[1] |
| Կայք | https://president.gov.mt/ |
Պաշտոնի ստեղծումը
խմբագրելՄալթայի նախագահի պաշտոնը (մալթ.՝ President ta' Malta) ստեղծվեց 1974 թվականի դեկտեմբերի 13-ին, երբ Մալթան Ազգերի Համագործակցության կազմում դարձավ հանրապետություն։ Եղիսաբեթ Երկրորդ թագուհին դադարեց լինել պետության ղեկավար և Մալթայի թագուհի (մալթ.՝ Reġina ta' Malta), և վերջին գեներալ-նահանգապետ Անտոնի Մամոն դարձավ Մալթայի առաջին նախագահը։
Չափորոշիչներ
խմբագրելԱնձը չի կարող նշանակվել որպես Նախագահ նշանակվելու, եթե ՝
- Նրանք Մալթայի քաղաքացի չեն։
- Նրանք զբաղեցնում էինն կամ զբաղեցնում են Գլխավոր դատական մարմնի կամ Գերագույն դատարանների այլ դատավորի պաշտոնները։
- Նրանք իրավասու չեն նշանակվել կամ որևէ պետական պաշտոն զբաղեցնել՝ Սահմանադրության 109, 118 և 120 հոդվածների համաձայն։
Պաշտոնի ստանձնում
խմբագրելՊաշտոն ստանձնելուց առաջ թեկնածուն պետք է երդում տա Մալթայի Ներկայացուցիչների պալատի առջև։
Երդման մեջ ասվում է. «Ես, (առաջադրողի անունը), հանդիսավոր երդվում եմ/հաստատում եմ, որ ես հավատարմորեն կկատարեմ Մալթայի Նախագահի պաշտոնը (կիրականացնեմ Նախագահի գործառույթները), և իմ հնարավորության սահմաններում առավելագույնս կպահպանեմ, կպաշտպանեմ Մալթայի Սահմանադրությունը: (Ուստի օգնիր ինձ Աստծուն):
Ժամանակավոր թափուր աշխատատեղ
խմբագրելԵրբ Նախագահի պաշտոնը ժամանակավորապես թափուր է, մինչև նոր նախագահ նշանակվելը, կամ երբ պաշտոնավարողը բացակայում է Մալթայից, արձակուրդում է, կամ որևէ պատճառով ի վիճակի չէ կատարել Սահմանադրությամբ նրան վերապահ��ած պարտականությունները, այդ պարտականությունները կատարում է վարչապետի կողմից նշանակված անձի կողմից՝ ընդդիմության ղեկավարի հետ խորհրդակցելուց հետո։
Նախագահի դերը
խմբագրելՆախագահի լիազորություններն են․
- Նախագահը օրենքներ է հրապարակում։
- Նախագահը կարող է լուծարել Մալթայի Ներկայացուցիչների պալատը Մալթայի Վարչապետի խնդրանքով կամ կառավարությանն անվստահություն հայտնելու առաջարկի ընդունումից հետո։
- Նախագահը նշանակում է վարչապետին՝ ելնելով Մալթայի խորհրդարանում ստեղծված իրավիճակից։
- Նախագահը նշանակում է սահմանադրական մարմինների մեծամասնության անդամներին (վարչապետի համաձայնությամբ)։
- Նախագահն ընդունում է արտասահմանյան դեսպաններին։
- Նախագահը կարող է ներում շնորհել (բայց ոչ համաներում) դատապարտված հանցագործների համար։ Նախագահը կարող է նաև նվազեցնել կամ ճնշել քրեական պատժամիջոցները՝ գործելով Կառավարության կողմից այդպիսի պատասխանատվությամբ շնորհված նախարարի խորհրդով։
- Նախագահը ի պաշտոնե Մալթայի Արդարադատության հանձնաժողովի նախագահն է
- Նախագահը ի պաշտոնե «Malta Community Chest» հիմնադրամի նախագահն է` բարեգործական հասարակական կազմակերպություն, որի նպատակն է օգնել բարերար հաստատություններին և անհատներին։ Նախագահի ամուսինը հիմնադրամի նախագահի տեղակալն է։
- Նախագահը հաստատում է Մալթայում պարգևներ։ Մալթայում չի կարող օգտագործվել ազնվականության, պատվի, պարգևատրման, անդամակցության որևէ կոչում, եթե դա չի հաստատվել նախագահի կողմից։ Այդպիսի լիազորված անձանց անունները հրապարակվում են Կառավարության տեղեկագրում։
Նախագահի դերը մանրամասն ներկայացված է «Il-Manwal tal-President tar-Repubblika» անունով մի հրատարակության մեջ, որը գրվել է նախկին նախագահ Ուգո Միֆսուդ Բոննիչիի կողմից[4]։
Պաշտոնական նստավայրեր
խմբագրելՆախագահի պաշտոնական գրասենյակը գտնվում է Վալետայի Գրոսմաստյերների պալատում։ Նախագահի մյուս նստավայրերն են.
- Սան Անտոն պալատ՝ Աթարդում - պաշտոնական նստավայր։
- Վերդալայի պալատը՝ Բուսկետում - ամառանոց։
Նախագահի դրոշը
խմբագրելՄալթայի նախագահները օգտագործում էին ազգային դրոշը որպես իրենց նախագահական դրոշ մինչև 1998 թվականի դեկտեմբերի 12-ը, երբ հռչակագրով ստեղծվեց Մալթայի նախագահական դրոշը։ Դրոշը ծածանվում է նախագահի պաշտոնական նստավայրերի և գրասենյակների վրա և բոլոր առիթների ժամանակ, որոնցում նրանք ներկա են[5]։
Պաշտոնավարման դադարեցում
խմբագրելՆախագահի պաշտոնը թափուր է մնում.
- Եթե նախագահը հրաժարվում է իր պաշտոնից.
- Այդ պաշտոնում նշանակման պահից հինգ տարի լրանալուն պես.
- Եթե պաշտոնավարողը հեռացվում է Մալթայի Ներկայացուցիչների պալատի որոշմամբ` իրենց պաշտոնի գործառույթները կատարելու անկարողության հիմքով (անկախ նրանից, թե դա ֆիզիկական կամ մտավոր անբավարարությունից է, կամ որևէ այլ պատճառ)։
- Եթե Նախագահը մահանում է իր պաշտոնավարման ընթացքում։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ CHAPTER 186 PRESIDENT OF MALTA AND OTHER OFFICERS (SALARIES) ACT
- ↑ Article 50 and the Second Schedule of the Constitution of Malta
- ↑ Articles 51, 96 and 78 of the Constitution of Malta
- ↑ «Il-Manwal tal-President tar-Repubblika» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2020 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 17-ին.
- ↑ «Flags, Symbols, and their uses». About Malta. Government of Malta. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 10-ին.