Հյուսիսային Մակեդոնիայի տնտեսություն
Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետության տնտեսություն (մակեդոներեն՝ Економија на Македонија), Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետության արտադրության, բաշխման, փոխանակման և սպառման համակարգում դասավորվող և հասարակության տնտեսական բազա ձևավորող հարաբերությունների ամբողջություն, որի վրա հիմնված են երկրի քաղաքական բոլոր կառույցները։
 Սկոպյեի կենտրոնական բանկը | |
| Արժույթ | Մակեդոնական դենար |
|---|---|
| Առևտրային կազմակերպություններ | ԱՀԿ, ԳՈւԱՄ և այլն |
| Վիճակագրություն | |
| ՀՆԱ | $7,5 |
| ՀՆԱ տեղ | 118 |
| ՀՆԱ-ի աճ | 3,2 % |
| ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | 8675 |
| Գնաճ (ՍԳԻ) | −0,2 ± 0,1 տոկոս[1] |
| Գործազրկություն | 31.7% (2009) |
| Արտաքին | |
| Արտահանվող ապրանքներ | մետաղ, գինի, հանքային ջուր, հանքաքար, տրանսպորտային միջոցներ, մրգեր, ընկույզ |
| Արտանհանման հիմնական գործընկերներ |  Սերբիա  Չեռնոգորիա 19.4%  Գերմանիա 14.7%  Հունաստան 10.5%  Իտալիա 10.2%  Բուլղարիա 9.9%  Խորվաթիա 5.6% .svg){kind=small} Բելգիա 5.1%  Իսպանիա 5.1% |
| Ներկրում | $ 2,4 մլրդ |
| Ներկրվող ապրանքներ | վառելիք, տրանսպորտային միջոցներ, սարքավորումներ, հացահատիկ և այլ պարենային ապրանքներ, դեղամիջոցներ |
| Ներկրման հիմնական գործընկերներ | Գերմանիա 11.5% Հունաստան 11.3%  Ռուսաստան 11.1% Բուլղարիա 8.4% Չեռնոգորիա 6.7%  Թուրքիա 5.7% Իտալիա 5.5%  Սլովենիա 4.4% |
| Համախառն արտաքին պարտք | $ 4 միլիարդ |
Հյուսիսային Մակեդոնիան, որպես անկախ պետություն ձևավորվել է 1991 թվականի սեպտեմբերին։ Երկիրը հարավում սահմանակցում է Հունաստանին և Ալբանիային, իսկ հյուսիսում և հյուսիս-արևելքում՝ Սերբիային և Բուլղարիային։ Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետության տնտեսությունը նման է նախկին հարավսլավական մյուս երկրներին, հատկապես՝ Սլովենիային և Խորվաթիային[2]։
1993 թվականից ի վեր երկրում անց են կացվել մի շարք ֆինանսական բարեփոխումներ, որոնք բարելավել են Հյուսիսային Մակեդոնիայի տնտեսական և քաղաքական վիճակը[3]։ Այս երկրի տնտեսությունը պահպանում է մակրոտնտեսական կայունություն, որին մի կողմից բնորոշ է ցածր արտաքին պարտքերի և գնաճի ցուցանիշ��, իսկ մյուս կողմից՝ օտարեկրյա պետությունների ներդրումները։
Տնտեսական ցուցանիշներ
խմբագրելՀարավսլավիայի կազմում Հյուսիսային Մակեդոնիայի տնտեսության ցածր ցուցանիշները պայմանավորված էր Հունաստանի և Միավորված Ազգերի Կազմակերպության կողմից Հարավսլավիայի նկատմամբ կիրառվող առևտրային պատժամիջոցներով։
Հարավսլավական պետության անկումից հետո Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետության տնտեսական աճի ցուցանիշը աճել է մինչև 1996 թվականը, իսկ համախառն ներքին արդյունքի աճը շարունակվել է մինչև 2000 թվականը։ 2001 թվականին Մակեդոնիայում բռնկված էթնիկ հակամարտության պատճառով երկրի տնտեսական աճի ցուցանիշը նվազել է 4,5 %-ով։ Դրան հաջորդել է տնտեսական անկումը, որը պայմանավորված էր այլ երկրների հետ առևտրային հարաբերությունների կրճատմամբ և երկրում անկանոն քաղաքական իրավիճակի ստեղծմամբ։
2002 թվականին տնտեսական աճի ցուցանիշը կազմել է 0,3 %, 2003 թվականին`2,8 %։ 2003-2006 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում Մակեդոնիայի Հանրապետության միջին տնտեսական աճը կազմել է 4 %, իսկ 2007-2008 թվականներին՝ 5 %։ 2009 թվականին երկրի համախառն ներքին արդյունքը գնահատվում էր 9.238 միլիարդ դոլար, իսկ տնտեսական աճը նվազել էր 1.8 %-ով։
Հյուսիսային Մակեդոնիայի Հանրապետության ՀՆԱ-ի ցուցանիշը ըստ ոլորտների հետևյալն է՝
- Գյուղատնտեսություն՝ 12․1 %
- Արդյունաբերություն՝ 21.5 %
- Ծառայությունների ոլորտ՝ 58,4%։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
- ↑ «Մակեդոնիայի Հանրապետության տնտեսական ցուցանիշները և ռազմաքաղաքական ներուժը» (անգլերեն). The World Factbook. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
- ↑ «Նախկին Հարավսլավիայի մաս կազմող պետությունների ազգային տնտեսությունները՝ ըստ Համախառն ներքին արդյունքի ցուցանիշի, Մակեդոնիա». Մոլորակի շուրջը. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հյուսիսային Մակեդոնիայի տնտեսություն» հոդվածին։ |