Կլայզենի կոնդենսացում
Կլայզենի կոնդենսացում (էսթերային կոնդենսացում), ալկալիների առկայությամբ նույն կամ տարբեր Էսթերների փոխազդեցությամբ B կետոէսթերների ստացման եղանակ։ Տիպական օրինակ է նատրիումի ալկոհոլատների, հիդրիդի կամ ամիդի առկայությամբ էթիլքացախատից ացետոքացախաթթվի էթիլէսթերի ստացումը՝
Մրջնաթթվի էսթերների օգտագործման դեպքում ստացվում են ալդեհիդաթթուերի ածանցյալներ՝
Կլայսենի կոնդենսացումն կիրառվում է նաե B կարբոնիլային այլ միացությունների ստացման համար, օրինակ, էսթերների ռեակցիան նիտրիլների հետ տալիս է B կետոնիտրիլներ՝
իսկ կետոնների հետ՝ դիկետոններ (օրինակ, ացետիլացետոն)՝
Կլայզենի կոնդենսացումը լայնորեն կիրառվում է արդյունաբերության մեջ օրգանակն տարբեր միացություններ, օրինակ, ացետոքացախաթթվի էսթեր, ացետիլացետոն և դրանց ածանցյալներ ստանալու համար։ Ռեակցիան հայտնաբերել է գերմանացի քիմիկոս Լ. Կլայզենը։
Հատուկ դեպքեր
խմբագրելՀաճախ « Կլայզենի ռեակցիան» անվանում են Պերկինի փոփոխական ռեակցիա, կիրառվում է դարչինի ստացման համար, որպես կատալիզատոր մետաղական նատրիումի առկայության պայմաններում։
Աղբյուրներ
խմբագրել- Ласло П. Логика органического синтеза. — 2 т. — М.։ «Мир», 1998.
- Серрей А. Справочник по органическим реакциям. — М.։ Издательство химической литературы, 1962.
Տես նաև
խմբագրելԱյս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 471)։ |