Էլիզա Օժեշկո (անգլ.՝ Eliza Orzeszkowa) (հունիսի 6, 1841(1841-06-06)[1][2][3][…], Միլկովշինա, Գրորդնենսկի գավառ, Գրոդնոյի նահանգ, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն - մայիսի 18, 1910(1910-05-18)[1][2][3][…], Գրոդնո, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն[4]), լեհ գրող։

Էլիզա Օժեշկո
լեհ.՝ Eliza Orzeszkowa
բելառուս․՝ Эліза Ажэшка
Ծննդյան անունլեհ.՝ Elżbieta Pawłowska
Ծնվել էհունիսի 6, 1841(1841-06-06)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄիլկովշինա, Գրորդնենսկի գավառ, Գրոդնոյի նահանգ, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էմայիսի 18, 1910(1910-05-18)[1][2][3][…] (68 տարեկան)
Վախճանի վայրԳրոդնո, Վիլնայի գլխավոր նահանգապետարան, Ռուսական կայսրություն[4]
ԳերեզմանParish Cemetery
Գրական անունE. O., Bąk (z Wa-Lit-No), Li…ka, Gabriela Litwinka և Eliza Orzeszkowa
Մասնագիտությունգրող, ակնարկագիր, թարգմանչուհի և վիպասան
Լեզուլեհերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Ժանրերպատմվածք, վիպակ և վեպ
Ուշագրավ աշխատանքներ«Նեմանի վրա» (1887), «Արգոնավորդներ» (1899), «Մեիր Էզոֆովիչ» (1878)
ԱմուսինStanisław Nahorski?
Изображение автографа
Էլիզա Օժեշկո Վիքիքաղվածքում
 Eliza Orzeszkowa Վիքիպահեստում

Վաղ շրջանի վեպերն ու վիպակները («Պան Գրաբա», 1869, «Մարթա», 1873 և այլն) նվիրված են մարդկային արժանապատվության և հասարակական ազատագրության համար կանանց պայքարին։ Օժեշկոյի ստեղծագործության հիմնական թեման դարձել է նահապետական կալվածատիրական կացութաձևի քայքայումը, բուրժուազիայի վերելքը («Էլի Մակովեր», 1874-1875, «Բրոխվիչների ընտանիքը», 1876, վեպեր)։ Ճանաչում են գտել «Մեիր Էզոֆովիչ» (1878) գիրքը, «Տարբեր ոլորտներից» (հատոր 1-3, 1879-1882) ժողովրդի պատմվածքները և բելառուս գյուղացիների կյանքը պատկերող «Ցածրավայրեր» (1883), «Ձուրձի» (1885) և «Գռեհիկը» (1888, հայերեն հրատարակություն 1900) վիպակները։ Օժեշկոյի ստեղծագործական նվաճումների հանրագումարն է «Նեմանի վրա» (1887) վեպը։ Վերջին ստեղծագործություններից աչքի են ընկնում «Արգոնավորդներ» (1899) վեպը և «Gloria Victis» (1910) պատմվածքների ժողովածու։ Օժեշկոյի արձակը 19-րդ դարի լեհական ռեալիզմի գագաթներից է։

Էլիզա Օժեշկոն հայերեն

խմբագրել
  • Հզօր Սամսոն, Թիֆլիս, Թիֆլիսի հայոց հրատ. ընկ., տպ. Մ. Վարդանեանցի, 1899, 94 էջ։ Թարգմ. ռուսերենից՝ Աւետիս Ահարոնեան։
  • Տժգոյն հովուերգութիւն, Թիֆլիսի հայոց հրատ. ընկ., տպ. Տ.Մ. Ռօտինեանցի, 1899, 152 էջ։ Թարգմ. ռուսերենից՝ Աւետիս Ահարոնեան։
  • Իւլիանկա, Թիֆլիս, Թիֆլիսի հայոց հրատ. ընկ., տպ. Վրաց. հրատ. ընկ., 1900, 64 էջ։ Թարգմ.՝ Պօղոս Հովուեանց։
  • Սպիտակ ծաղիկ (նովելլա), Թիֆլիս, տպ. Եղբ. Թաւարտկիլաձէ, 1903, 32 էջ։ Թարգմ.՝ Ս. Շահվերդեանց։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Ожешко Элиза // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլիզա Օժեշկո» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլիզա Օժեշկո» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 525