Գրիգորի Ֆիխտենհոլց
Գրիգորի Ֆիխտենհոլց (ռուս.՝ Григо́рий Миха́йлович Фихтенго́льц, հունիսի 8, 1888[1], Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 26, 1959 կամ 1959[2], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), ռուս խորհրդային մաթեմատիկոս։ Ավելի հայտնի է որպես «Դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվների դասընթաց» եռահատոր գրքի հեղինակ։
| Գրիգորի Ֆիխտենհոլց ռուս.՝ Григорий Михайлович Фихтенгольц | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 8, 1888[1] |
| Ծննդավայր | Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հունիսի 26, 1959 (71 տարեկան) կամ 1959[2] |
| Մահվան վայր | Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Օդեսայի ազգային համալսարան (1911) և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան (1918) |
| Գիտական աստիճան | պրոֆեսոր (1929) և ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր (1935) |
| Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  և  |
 Grigorii Mikhailovich Fichtenholz (mathematician) Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրել
Գ․ Ֆիխտենհոլցը ծնվել է 1888 թվականի հունիսի 8-ին, Օդեսայում[3]։ 1911 թվականին Օդեսայում ավարտել է Նովոռոսիյսկի կայսերական համալսարանը։ Դրանից հետո աշխատել է Սանկտ Պետերբուրգի Ալեքսանդր Երրորդի անվան կայսերական էկելտրոտեխնիկական ինստիտուտում, իսկ 1918 թվականից՝ Պետրոգրադի (այնուհետև՝ Լենինգրադի) համալսարանում։ 1920-ական թվականների սկզբին միաժամանակ դասավանդել է երկրորդ մանկավարժական ինստիտուտում[4]։ 1929 թվականից պրոֆեսոր է, 1935 թվականից՝ ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր։
1917թ․ հեղափոխությունից հետո միացել է ՌԽՖՍՀ կրթության ժողովրդական կոմիսարիատի փորձագետների խորհրդին,նախագահել է դպրոցական ծրագրերի նախապատրաստման հանձնաժողովը։ Եղել է մաթեմատիկական օլիմպիադաների նախաձեռնողը։
Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են իրական փոփոխականի ֆունկցիաների տեսությանը,մաթեմատիկական և ֆունկցիոնալ անալիզին,ինչպես նաև մեթոդաբանությունը։ Լենինգրադի համալսարանում մաթեմատիկայի և մեխանիկայի ֆակուլտետում ստեղծել է իրական փոփոխականի և ֆունկցիոնալ անալիզի ֆունկցիաների տեսության դպրոց։
Հեղինակ է «Մաթեմատիկա ինժեներների համար», «Դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվների դասընթաց» և «Մաթեմատիկական անալիզի հիմունքներ» դասընթացների։1922 թվականին Յ.Դ․ Տամարկինի հետ ռուսերեն թարգմանել է Շառլ Ժան դը լա Վալե Պուսենի «անվերջ փոքրերի անալիզի դասընթաց» գիրքը։
Առանձնահատուկ ուշադրության է արժանացել «Դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվարկի դասընթաց» եռհատորյակը,որը ծառայել և ծառայում է որպես դասագիրք և տեղեկագիր մաթեմատիկոսների մի շարք սերունդների համար։ Չնայած ավելի ժամանակակից մաթեմատիկական լեզվով գրված դասագրքերի առկայությանը, օրինակ՝Ռիչարդ Կուրանտի երկհատոր աշխատությանը,Ֆիխտենհոլցի դասընթացն այսօր էլ շատ տարածված է։ Այս դասագրքի առաջին հրատարակությունը լույս է տեսել Գոստեխիզդատում (առաջին հատորը՝ 1947թ․):
Լենինգրադի համալսարանի մաթեմատիկական անալիզի ամբիոնը հիմնադրվել է Գ․Մ․ Ֆիխտենհոլցի կողմից (նա ղեկավարեց այն մինչև իր հարկադիր հրաժարականը ՝ կոսմոպոլիտիզմի դեմ արշավի ժամանակ[5] 1953թ․)։
Մահացել է 1959 թվականի հունիսի 26-ին։ Թաղված է Սանկտ-Պետերբուրգի[6] Սերաֆիմովսկի գերեզմանատանը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Знания, Большая российская энциклопедия (ռուս.) — 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ «Биография Фихтенгольца» (PDF) (русский). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 2-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ Привалов В. Д. Каменноостровский проспект. — М.: ЗАО Центрполиграф, 2005. — 639 с. — ISBN 5-9524-1882-1
- ↑ «Биография Г. М. Фихтенгольца на Math.ru». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 3-ին.
- ↑ «Некрополь Санкт-Петербурга и окрестностей». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 6-ին.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Գ․ Ֆիխտենհոլցի կենսագրությունը Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարանի մաթեմատիկական-մեխանիկական ֆակուլտետի կայքում». Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 25-ին.
| Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրիգորի Ֆիխտենհոլց» հոդվածին։ |
| Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրիգորի Ֆիխտենհոլց» հոդվածին։ |