Ալեքսանդր Աղաբաբով

Ալեքսանդր Աղաբաբով
Ծնվել է	փետրվարի 12 (24), 1863
Ծննդավայր	Աստրախան, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հունիսի 11, 1922 (59 տարեկան)
Մահվան վայր	Կազան, Խորհրդային Ռուսաստան
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ՌԽՖՍՀ
Կրթություն	Կազանի կայսերական համալսարան
Մասնագիտություն	պրոֆեսոր
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1893)
Աշխատավայր	Տոմսկի պետական համալսարան

Ալեքսանդր Գրիգորի Աղաբաբով (փետրվարի 12 (24), 1863, Աստրախան, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 11, 1922(1922-06-11), Կազան, Խորհրդային Ռուսաստան), խորհրդահայ ակնաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1893), պրոֆեսոր (1900): Պետական խորհրդատու (1905), Կազանի համալսարանի ակնաբուժության ամբիոնի լիարժեք պրոֆեսոր, Տոմսկի համալսարանի պրիվատ-դոցենտ։

Կենսագրություն

Ալեքսանդր Աղաբաբովը ծնվել է 1863 թվականի (փետրվարի 12 (24), Աստրախան քաղաքում (Ռուսաստան)։ 1883 թվականին ավարտել է Աստրախանի գիմնազիան։ 1888 թվականին ավարտել է Կազանի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը և ստացել բժշկի և շրջանային բժշկի կոչում։ Նրա ուսուցիչներից է եղել պրոֆեսոր Էմիլյան Ադամյուկը (1839-1906): 1888 թվականից սովորել է Կազանի համալսարանի կլինիկայի օրդինատուրայում։ 1890-1894 թվականներին պրոֆեսոր Կարլ Առնշտեյնի ղեկավարությամբ Աղաբաբովն ուսումնասիրել է աչքերի մանրադիտակային կառուցվածքը կաթնասունների և մարդկանց մեջ՝ հիմնականում նյարդային վերջավորությունների բաշխումը sclera-ում, iris-ում և choroid-ում, և ciliary մարմնում. 1893 թվականին պաշտպանել է «Կաթնասուններում և մարդկանց մեջ եղջերավոր մարմնի նյարդային վերջավորությունների վերաբերյալ» թեզ և ստացել բժշկագիտության դոկտորի աստիճան։ 1896 թվականին ավարտել է Կազանի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի մասնավոր ակնաբուժության դասընթացը։ 1900-1922 թվականներին եղել է Կազանի համալսարանի աչքի հիվանդությունների ամբիոնի վարիչ, 1922 թվականին՝ միաժամանակ Կազանի ԲԿԻ ակնաբուժության ամբիոնի վարիչ։ 1913 թվականին եղել է Կազանի ակնաբույժների ընկերության հիմնադիր-տնօրեն։ Ուսանել է իր սեփական միջոցներով։ 1891 թվականին հանձնել է բժշկական քննությունները և սկսել է ուսումնասիրել աչքի միկրոսկոպիկ կառուցվածքը պրոֆեսոր Արնշտեյնի լաբորատորիայում։ Քաղաքացիական պատերազմի տարիներին՝ 1918 թվականին, Կազանի համալսարանի ֆակուլտետի, անձնակազմի և ուսանողների հետ միասին, Աղաբաբովը տարհանվել է Տոմսկ։ 1918-1919 թվականներին եղել է բժշկական ֆակուլտետում բալնեոլոգիայի պրիվատ-դոցենտ, 1919 թվականից՝ ակնաբուժության ֆակուլտետի մասնավոր դոցենտ։ Միաժամանակ ղեկավարել է հիվանդների անվճար ընդունելությունը Ամերիկյան Կարմիր խաչի հիվանդանոցում, որը տեղակայված էր Տոմսկի հիվանդանոցային կլինիկաների հիման վրա։ Ներգրավվել է մասնավոր պրակտիկայում։ 1919 թվականի հոկտեմբերին Աղաբաբովը հեռացրել է աշխարհագրագետ և ազգագրագետ Գրիգորի Պոտանինի ձախ աչքի կատարակտը։ Նույն թվականին Տոմսկում մասնակցել է Սիբիրի ուսումնասիրության ինստիտուտի կազմակերպման համագումարին։ 1919 թվականին Կազան վերադառնալուց հետո Ալեքսանդր Աղաբաբովը շարունակել է աշխատել տեղական ակնաբուժական կլինիկայում, իրականացրել է ավելի քան 1300 վիրահատություն և վերապատրաստել մի շարք բժիշկների և գիտնականների։ Նրա ուսանողներից են եղել դասախոսներ Վասիլի Չիրկովսկին, Կոնստանտին Օրլովը, Ալեքսանդր Կրուգլովը (1887-1968) և Վասիլի Ռոշչինը։

Աշխատանքները վերաբերում են կաթնասունների և մարդու աչքի նյարդային վերջույթների ուսումնասիրմանը։ Իրականացրել է տրախոմայի դեմ պայքարի կազմակերպման, հիվանդության կանխարգելման և հիվանդների բուժման արդյունավետ միջոցառումներ։ Կիրառել է տրախոմայի հետևանքով կոպի ներշրջման դեպքում վիրահատության ձևափոխված եղանակ^[1]։

Մահ

Ալեքսանդր Աղաբաբովը մահացել է 1922 թվականի հունիսի 11-ին, Կազանում։

Ընտանիք

Ալեքսանդր Աղաբաբովը ամուսնացած էր քոլեջի խորհրդատու Աննա Գրիգորևնայի դստեր (օրիորդ Դադաշևա) հետ։ Ունեցել են երեք որդի՝ Ռաֆայել (ծնվել է 1889 թվականին), Ռուբեն (ծնվել է 1892 թվականին) և Գեորգի (ծնվել է 1901 թվականին)։

Պարգևներ

Ս. Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան։
Ս. Ստանիսլավի 2-րդ աստիճանի շքանշան։
Ս. Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան։
Ս. Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան։
Արծաթե մեդալ՝ ի հիշատակ Ալեքսանդր III- ի կայսրության։

Երկեր

О нервных окончаниях в цилиарном теле у млекопитающих и человека : Диссертация на степень д-ра мед. / А. Агабабов; Из Гистол. лаб. Имп. Казан. ун-та. — Казань : типо-лит. В. М. Ключникова, 1893. — 58, VI, VI.^[2]^[3].
Обзор случаев глаукомы в глазной клинике Казанского университета в 1884—1894 гг. // Вестник офтальмологии. Киев, 1896. Т. 13. C. 1—17^[4].
«О глазном нерве» («Вестник офтальмологии», 1896)
«Untersuchungen der Zonula Zinnii» («Arch. f. Micr. Anat.», 1897)
«Ueber die Nerven d. Sclera» (ibid., 1903)

Ծանոթագրություններ

↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005:
↑ Колосов Н. Г. Иннервация внутренних органов и сердечно-сосудистой системы / Акад. наук СССР. Ин-т физиологии им. И. П. Павлова. — Москва ; Ленинград : Изд-во Акад. наук СССР, 1954. — 267 с.
↑ Цыбулькин А. Г. Морфология ресничного узла человека и некоторых позвоночных (анатомо-экспериментальное исследование) : диссертация … доктора медицинских наук : 14.00.02 / Цыбулькин Александр Григорьевич; Место защиты: Государственное образовательное учреждение высшего профессионального образования «Российский государственный медицинский университет». — Москва, 2004. — 285 с.
↑ Шараф Важди Мохамед, Сипливый В. И. Эпидемиологические особенности клинического течения глаукомы в зависимости от социальных, экономических, этнических и географических факторов // Национальный журнал глаукома 2014; 1: 68—76.

Աղբյուրներ

Российский государственный исторический архив (РГИА). Ф. 733. Оп. 123. Д. 10.
РГИА. Ф. 733. Оп. 151. Д. 417.
Государственный архив Томской области (ГАТО). Ф. 102. Оп. 1. Д. 822.

Գրականություն

Биографический словарь профессоров и преподавателей Императорского Казанского университета (1804-1904): В 2 ч. Казань, 1904. Ч. 2.
Сибирская жизнь (Томск). 1919. 11 октября.
Никитин С. К. Профессор Александр Григорьевич Агабабов (1863-1922) // Казанский медицинский журнал 1965. № 1.
Профессора Томского университета: Биографический словарь / С. Ф. Фоминых, С. А. Некрылов, Л. Л. Берцун, А. В. Литвинов. Томск, 1998. Том 2.
Чугунова Н. С. Агабабов Александр Григорьевич // Казанский университет (1804-2004): Биобиблиографический словарь. Том 1: 1804-1904. Казань, 2002.
Альбицкий В. Ю. Агабабов Александр Григорьевич // Казанский государственный медицинский университет (1804-2004): Заведующие кафедрами и профессора: Биографический словарь. Казань, 2004.
Профессора медицинского факультета Императорского (государственного) Томского университета - Томского медицинского института - Сибирского государственного медицинского университета (1878-2013): Биографический словарь / С. Ф. Фоминых, С. А. Некрылов, М. В. Грибовский, Г. И. Мендрина, А. И. Венгеровский, В. В. Новицкий. 2-е издание, исправленное и дополненное. Томск: Издательство Томского университета, 2013. Т. 1.
Шелохаев В. Энциклопедия Русской эмиграции, 1997.
Ноев Ковчег. Информационно-аналитическая газета армянской диаспоры стран СНГ. N 11-12 (57) Декабрь 2002.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Աղաբաբով» հոդվածին։

[1] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005:

[2] Колосов Н. Г. Иннервация внутренних органов и сердечно-сосудистой системы / Акад. наук СССР. Ин-т физиологии им. И. П. Павлова. — Москва ; Ленинград : Изд-во Акад. наук СССР, 1954. — 267 с.

[3] Цыбулькин А. Г. Морфология ресничного узла человека и некоторых позвоночных (анатомо-экспериментальное исследование) : диссертация … доктора медицинских наук : 14.00.02 / Цыбулькин Александр Григорьевич; Место защиты: Государственное образовательное учреждение высшего профессионального образования «Российский государственный медицинский университет». — Москва, 2004. — 285 с.

[4] Шараф Важди Мохамед, Сипливый В. И. Эпидемиологические особенности клинического течения глаукомы в зависимости от социальных, экономических, этнических и географических факторов // Национальный журнал глаукома 2014; 1: 68—76.

[1]