Papúa Ginéa Pyahu
Papúa Ginéa Pyahu, héra tee hína Tetã Hekosãsóva Papúa Ginéa Pyahu (Ingleñe'ẽme: Independent State of Papua New Guinea; tok pisin ñe'ẽme: Independen Stet bilong Papua Niugini; hiri motu ñe'ẽme: Papua Niu Gini)— ha'e peteĩ tetã hekosãsóva oĩva Oseaníape ojejuhúva upe ypa'ũ Ginéa Pyahu ipehẽngue kuarahyresẽyguáme, ko ypa'ũ ipehẽngue ambuéva ojejuhúha Indonésia retãvore ojeheróva Kuarahyreike Ginéa Pyahu; ko tetã ijyvy apekuépe oĩ avei hetaite ypa'ũ ambuéva ko ypa'ũ guasu Ginéa Pyahu ijerére. Papúa Ginéa Pyahu ijyvy apekue oñemohenda 22 tetãvore rupive ha itavusu, ha'e hína avei itáva tuichavéva, Port Moresby voi.
| Tetã Hekosãsóva Papúa Ginéa Pyahu | ||||
|---|---|---|---|---|
| Papúa Ginéa Pyahu | ||||
| ||||
|
Tetã ñe'ẽ akã: Unity in diversity[1] (Ingleñe'ẽme: «Joaju umi mba'e ojuavýva mbytépe») | ||||
|
Tetã Momorãhéi: O Arise, All You Sons of This Land (Ingleñe'ẽme: «O, pepu'ãke, ko yvy membykuéra») | ||||
 | ||||
| Tavusu (ha táva tuichavéva) |
 | |||
| Ñe'ẽnguéra | Ingleñe'ẽ, tok pisin, hiri motu | |||
| Tetãygua réra | papu, papu Ginéa Pyahúgui, Papúa Ginéa Pyahúgui | |||
| Tekuái reko | Porokuái peteĩme léi guasúre ha amandaje guasúre | |||
| Mburuvichavete Sãmbyhyhára pavẽ Sãmbyhyhára peteĩha |
Isabel II Bob Dadae Peter O'Neill | |||
| Tetã Amandaje | Parlamento Nacional de Papúa Nueva Guinea | |||
| Sãso • Ojeikuaaukáva • Oñemoañetéva |
Autarália pegua 1 jasypakõi ary 1973 16 jasyporundy ary 1975 | |||
| Yvy apekue | Ñemoĩha 55.º | |||
| • Opaite | 462840 km²[2] | |||
| • Y (%) | 2 | |||
| Tembe'y | 824 km[2] | |||
| Y rembe'y | 5152 km[2] | |||
| Yvyty yvatevéva | Monte Wilhelm | |||
| Ava hetakue | Ñemoĩha 102.º | |||
| • Estimación | 7463577 hab. (2014) | |||
| • Typy'ũ (est.) | 16.13 hab./km² | |||
| PIB (PPA) | Ñemoĩha 139.º | |||
| • Opaite (2016) | USD 28 022 sua | |||
| • Per cápita | USD 3542 | |||
| IDH (2015) |
 0,516[3] (154.º) – Ivai | |||
| Viru |
Kina (PKG, PGK) | |||
| Ára | UTC +10 | |||
| • Arahakúpe | Ndorekói | |||
| ISO Jehero | 598 / PNG / PG | |||
| Tetã renda tee Ñandutíme |
.pg | |||
| Tetã pumbyry papapy |
+675 | |||
| Tetã puhoe papapy |
P2A-P2Z | |||
| Tetã aviõ papapy | P2 | |||
| Mba'yrumýi papapy tee | PNG | |||
| COI Jehero | PNG | |||
|
Atyvete
| ||||
| Opaite Tetã Yvýgui | ||||
| [editar datos en Wikidata] | ||||
Ko tetã ijerére ojuhu, yguasu rupive, Autarália ñemby gotyo ha kuarahyresẽ ngotyo ojejuhu Ypa'ũnguéra Salomõ, yvy rupive ojejuhu kuarahyreike gotyo tetã Indonésia, Papúa Ginéa Pyahu hína tetã peteĩva oñehembe'ýva tetã ambuére yvy rupive Oseanía pegua.
Papúa Ginéa Pyahu ha'e niko peteĩ umi tetãnguéragui ijyvy apekuére ojehecha tuichaite arandupy ha jeroviapy opaichagua, ko tetãme ojejuhu avei amo 848 ñe'ẽ ojoavýva, ko'ãga oñe'ẽ gueteri 836 ñe'ẽ umívagui.[4] Ojejuhu avei heta avano'õ oiko ijypykue rekóicha ymaguare guive, hákatu ko tetã ava hetakue imichĩ hína, amónte 7 sua tetãygua oiko ijyvy apekuépe. Opa Papúa Ginéa Pyahu retãyguágui ojehechánte 18 % oiko tava guasúpe, umi tetãygua ambuéva oiko chokokue ramo térã oiko okápe.[5]
Papúa Ginéa Pyahu ijyvy apekuére ha iñarandupy teére sa'i ojehecha oheka hag̃ua mba'e pyahu, ojeikuaaa oĩ ijyvy apekuére opaichagua mymba ha ka'avo yvypóra ne'ĩra oikuaa, ha ojeikuaa avei Papúa Ginéa Pyahu ha'eha peteĩ umi 17 tetãgui ijyvy apekuére ojehecha tekove'etaita guasuitereíva.[6]
Mbarete okakuaa yvýgui kuarepoti ñemosẽ ko tetãme, upéicha imba'ehetave ha ipirapire mba'apo ñemohenda oñemoporã.[7] Oikóramo jepe hetaite tetãygua imboriahuitereíva gueteri, ha oje'e amo mbohapýgui peteĩ umi oikóvagui ko tetãme orekónte 1,25 $ oiko hag̃ua ára ha ára.[8]
Mandu'apy
jehaijey- ↑ Sir Michael Somare (6 de diciembre de 2004). «Stable Government, Investment Initiatives, and Economic GrowthArchive copy» (en inglés). Keynote address to the 8th Papua New Guinea Mining and Petroleum Conference (Google cache). Archivado desde el original, el 28 de junio de 20062006-06-28. Ojehechákuri árape: 9 de agosto de 20072018-03-23.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 CIA. «Papúa Nueva Guinea - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 15 de febrero de 2017.
- ↑ Informe sobre Desarrollo Humano 2016 Consultado el 27 de mayo de 2017
- ↑ «Papua New Guinea.» Ethnologue he'iháicha.
- ↑ «World Bank data on urbanisation». World Development Indicators. World Bank (2005). Archivado desde el original, el 3 de febrero de 2009. Ojehechákuri árape: 15 de julio de 2005.
- ↑ «Member Countries» (en inglés). publicado por Like Minded Megadiverse Countries (LMMC). Archivado desde el original, el 14 de febrero de 2010. Ojehechákuri árape: 24 de octubre de 2009.
- ↑ «Raising the profile of PNG in AustraliaArchive copy». Australian Department of Foreign Affairs and Trade (9 de marzo de 2012). Archivado desde el original, el 2014-10-292014-10-29. Ojehechákuri árape: 27 de julio de 20122018-03-23.
- ↑ «Table 3: Human and income poverty» (en inglés). Human development indices pág. 35 (1 de junio de 2009). Archivado desde el original, el 8 de noviembre de 2013.
Joaju
jehaijey- Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Papúa Ginéa Pyahu reheguaCommons.
- Retratos del Simbolismo Papúa
|
Autarália | Fíji | Kiriváti | Mikyonésia | Náuru | Paláu | Papúa Gynéa Pyahu | Samóa | Selánda Pyahu | Tónga | Tuválu | Vanuátu | Ypa'ũnguéra Marshall | Ypa'ũnguéra Salomõ |