Nórico

Nórico

Localización
Capital	Virunum (en)
Datos históricos
Precedido por	Regnum Noricum (en)

Nórico (en latín NORICVM) era un territorio da tribo celta dos nóricos na actual Austria e o sur de Alemaña. Foi conquistado por unha minoría céltica antes da chegada dos romanos, ao que chamaron en latín REGNVM NORICVM, e máis tarde convertido en provincia romana, dividida en Noricum Ripense ao norte e Noricum Mediterranum ao sur e considerada dentro do territorio diocesal do Illyricum Pannoniæ xunto con Panonia e Dalmacia.

A súa extensión inclúe os hoxe día estados austríacos de Carintia, Salzburgo, Alta Austria, Baixa Austria, Estiria e tamén Baviera ao sueste (Alemaña).

As provincias romanas veciñas eran Recia no oeste, Panonia no leste e Dalmacia no sueste. Polo sur lindaba coa mesma Italia, e polo norte o río Danubio era a fronteira do Imperio Romano coas tribos xermánicas.

Ao redor do 800 a.C., a rexión estaba habitada principalmente pola xente da cultura celta Hallstatt. Ao redor do 450 a.C., fusionáronse coa xente das outras áreas celtas do noroeste das rexións de Alemaña e da cultura de La Tène.

O país é montañoso e rico en ferro e sal. Forneceu material para a fabricación de armas en Panonia, Moesia e norte de Italia. O famoso aceiro Nórico utilizouse en gran medida na fabricación de armas romanas (por exemplo, Horacio, Odes, i.16.9-10: Noricus ensis, "a Noric sword"). Ouro^[1] e sal^{[Cómpre referencia]} atopáronse en cantidades considerables. A planta chamada saliunca (a salvaxe ou nardo celta, parente da lavanda) crecía en abundancia e utilizábase como un perfume segundo Plinio o Vello.^[2]

Os habitantes celtas desenvolveron unha cultura rica en arte, gandería, minería de sal e agricultura. Cando parte da zona converteuse nunha provincia romana, os romanos introduciron a xestión da auga (o acueduto) e impulsaáronse as xa vivas relacións comerciais entre as persoas ao norte e ao sur dos Alpes. O aceiro nórico era famoso pola súa calidade e dureza.

A investigación arqueolóxica, particularmente nos cemiterios de Hallstatt, demostrou que unha vigorosa civilización celta habitaba na zona séculos antes da historia rexistrada, pero a civilización celta de Hallstatt foi unha manifestación cultural previa ás outras invasións celtas. As tumbas de Hallstatt contiñan armas e adornos da Idade de Bronce, durante o período de transición, ata a "cultura Hallstatt", é dicir, o período máis antigo desenvolvido da Idade de Ferro. ^{[Cómpre referencia]}

O reino fundouse ao redor do 400 a.C., e tiña o seu capital na residencia real en Virunum no Magdalensberg.^[3][4]

Noricum foi incorporado ao Imperio Romano no 16 a.C. Durante moito tempo, os noricanos gozaron de independencia baixo os seus propios príncipes e continuaron co comercio cos romanos. No 48 a.C. tomaron o bando de Xulio César na guerra civil contra Pompeio. No 16 a.C., logo de unirse aos panonios para invadir Histria, foron derrotados por Publio Silio Nerva, procónsul de Illyricum.^{[Cómpre referencia]} A continuación, Noricum foi chamada provincia, aínda que non estaba organizada como tal e permaneceu como un reino monárquico co título de regnum Noricum, aínda baixo o control dun procurador imperial. No reinado do emperador Claudio (41–54) o Reino de Noricum foi incorporado ao Imperio Romano para mellorar as defensas fronte aos xermanos, aparentemente sen ofrecer resistencia. Non foi ata o reinado de Antonino Pio que a Legio II Italica, a Segunda Legión, posteriormente renombrada "Italica", estivera en Noricum, con base na capital da provincia Lauriacum (Lorch, barrio actual de Enns, Austria)., e o comandante da a lexión converteuse no gobernador da provincia.^{[Cómpre referencia]}

Baixo Diocleciano (245-313), Noricum dividiuse en Noricum ripense ("Noricum ao longo do río", a parte norte cara ao sur desde o Danubio), e "Noricum mediterraneum" ("Noricum sen litoral", o distrito máis montañoso do sur). A liña divisoria ía ao longo da parte central dos Alpes orientais.^[5] Cada división estaba baixo un praeses e ambos pertencían á diocese de Illyricum na prefectura pretoriana de Italia. Foi nesta época (304 d.C.) que un cristián que servía como oficial militar na provincia sufriu un martirio por mor da súa fe, máis tarde canonizado como San Florian.^[6]

A provincia foi unha das últimas dependencias do Imperio no século V, aínda controlada desde Italia no momento da caída de Rómulo Augústulo no 476. Nestes anos, a provincia romana foi evanxelizada por San Severino, quen a raíz da morte de Atila deixou o seu retiro eremítico para estar xunto aos que quedaran abatidos polos ataques dos bárbaros hunos.

As colonias romanas e as principais cidades eran Virunum (preto de Maria Saal ao norte de Klagenfurt), Teurnia (preto de Spittal an der Drau), Flavia Solva (preto de Leibnitz), Celeia (Celje) hoxe día en Eslovenia, Juvavum (Salzburg), Ovilava (Wels), Lauriacum (Lorch na desembocadura do Enns, o antigo Anisus).

O coñecemento do Nórico romano ampliouse decisivamente polo traballo de Richard Knabl, un epigrafista austríaco do século XIX.

A transición do goberno romano ao bárbaro en Noricum está ben documentada na vida de San Severino escrita por Euxipio, que proporcionou material para as análises deste proceso noutras rexións onde faltan fontes primarias do período.^[7]

• Géza Alföldy. Noricum. Routledge & K. Paul, 1974

• Lingua nórica