Cotoneáster
| Cotoneáster (xénero Cotoneaster) | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Cotoneaster acuminatus, follas e froitos | |||||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Especies | |||||||||||||||||||||
|
véxase no texto | |||||||||||||||||||||
Os cotoneáster[2] (Cotoneaster) é un xénero de plantas leñosas na familia das rosáceas (Rosaceae),[3] nativas da rexión Paleártica (Europa, norte de África, rexión temperada de Asia) cunha máxima diversidade nas montañas de suroeste da China e o Himalaia. Están relacionados cos estripeiros (Crataegus), espiños de fogo (Pyracantha), fotinias (Photinia) e capudres (Sorbus). Atópamos en Galicia as especies coma ornamentais en xardíns, especialmente o cotoneáster común (Cotoneaster lacteus).
Descrición
[editar | editar a fonte]A maioría das especies son arbustos a partir de 0,5 até 5 m de alto, variando os seus portes desde as plantas de talos rastreiros polo chan, ás que gabean para se erguer coma arbustos; algúns, como o C. frigidus, son miúdos, outros son árbores de até 15 m de altura e de 75 cm de diámetro de toro. As especies de porte pequeno sepecialmente plantas alpinas que medran nas zonas de alta montaña (e.g. C. integrifolius, que medra de 3000 a 4000 m nos Himalaias), mentres que as especies máis grandes, arbustos e árbores, atópanse nas altitudes máis baixas.
Os talos son dimorfos, cos talos longos (10 a 40 centímetros de longo) que producen crecemento estrutural da póla, e os talos curtos (0.5 a 5 centímetro de longo) levando as flores; este padrón que desenvolve a miúdo un xeito de ramificación como a espiña dun arenque. As follas dispóñense de xeito alterno, de 0.5 a 15 centímetros de longo, de ovadas a lanceoladas, enteiras. Hai especies que se presentan como planta de folla perenne e outras de folla caediza.
As flores prodúcense no extremo dos talos, en solitario ou dentro dun corimbo de até 100 xuntas; son dun diámetro de 5 a 10 milímetros, e teñen cinco pétalos, de cor branca crema en inicio para pasar a cor rosa, de 10 a 20 estames e até cinco estilos.
O froita é un pomo cun diámetro pequeno de 5 a 12 milímetros, vermello brillante cando está chagado, contendo dunha a tres (raramente até cinco) sementes.
Ás especies de Cotoneaster úsanse coma fonte de alimentación para as larvas dalgunhas especies de Lepidoptera incluídas as Grey Dagger, Mottled Umber, Short-cloaked Moth e a medidora de inverno.
Especies
[editar | editar a fonte]
Dependendo da definición usada nas especies, hai entre 70 e 300 especies de Cotoneaster, con moitas microespecies apomícticas tratadas como especies por algúns autores, mais soamente como variedades por outros.
As especies divídense en dúas ou máis seccións:
- (Rosaceae) Cotoneaster Ruppius—Fl. Jen. ed. Hall. 137 (1745); Medik. Phil. Bot. i. 155 1789 (IK)
- (Rosaceae) Cotoneaster Medik.—Philos. Bot. (Medikus) 1: 154. 1789 [abr 1789] (GCI)
- Cotoneaster acuminatus Lindl.
- Cotoneaster acutifolius Turcz.
- Cotoneaster adpressus Bois
- Cotoneaster aestivalis Wenz.
- Cotoneaster affinis Lindl.
- Cotoneaster alaunicus Golitsin
- Cotoneaster ambiguus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster amoenus E.H.Wilson
- Cotoneaster apiculatus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster applanatus Duthie ex J.H.Veitch
- Cotoneaster ascendens Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster astrophoros J.Fryer & E.C.Nelson
- Cotoneaster atropurpureus Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster bacillaris Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster bilokonii Grevtsova
- Cotoneaster bisramianus Klotz
- Cotoneaster boisianus G.Klotz
- Cotoneaster borealichinensis (Hurus.) Hurus.
- Cotoneaster bradyi E.C.Nelson J.Fryer
- Cotoneaster bullatus Bois
- Cotoneaster buxifolius Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster calocarpus (Rehder & E.H.Wilson) Flinck & B.Hylmö - cotoneáster de Sikang
- Cotoneaster cambricus J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster canescens Vestergr. ex B.Hylmö
- Cotoneaster cashmiriensis G.Klotz
- Cotoneaster cavei Klotz
- Cotoneaster chengkangensis T.T.Yu
- Cotoneaster cinerascens (Rehder) Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster cinnabarinus Juz.
- Cotoneaster cochleatus (Franch.) G.Klotz
- Cotoneaster confusus Klotz
- Cotoneaster congestus Baker
- Cotoneaster conspicuus Comber ex C.Marquand & G.Klotz
- Cotoneaster cooperi C.Marquand
- Cotoneaster coriaceus Franch.
- Cotoneaster dammeri C.K.Schneid.
- Cotoneaster dielsianus E.Pritz. ex Diels
- Cotoneaster divaricatus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster duthieanus (C.K.Schneid.) Klotz
- Cotoneaster ellipticus (Lindl.) Loudon
- Cotoneaster fangianus T.T.Yu
- Cotoneaster foveolatus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster franchetii Bois
- Cotoneaster frigidus Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster gamblei G.Klotz
- Cotoneaster glabratus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster glaucophyllus Franch.
- Cotoneaster glomerulatus W.W.Sm.
- Cotoneaster gracilis Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster granatensis Boiss.
- Cotoneaster harrovianus E.H.Wilson
- Cotoneaster harrysmithii Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster hebephyllus Diels
- Cotoneaster henryanus (C.K.Schneid.) Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster hissaricus Pojark.
- Cotoneaster hjelmqvistii Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster hodjingensis G.Klotz
- Cotoneaster horizontalis Decne.
- Cotoneaster hsingshangensis J.Fryer & B.Hylmö - cotoneáster de Hsing-Shan
- Cotoneaster hummelii J.Fryer & B.Hylmö - cotoneáster de Hummel
- Cotoneaster hupehensis Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster hurusawaianus G.Klotz - cotoneáster de Hurusawa
- Cotoneaster hylmoei Flinck & J.Fryer - cotoneáster de Hylmö
- Cotoneaster ignavus E.L.Wolf
- Cotoneaster ignescens J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster ignotus G.Klotz
- Cotoneaster induratus J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster inexspectus Klotz
- Cotoneaster insculptus Diels
- Cotoneaster insignis Pojark.
- Cotoneaster integerrimus Medik.
- Cotoneaster integrifolius (Roxb.) G.Klotz
- Cotoneaster kullensis B.Hylmö
- Cotoneaster lacteus W.W.Sm. - cotoneáster común
- Cotoneaster laetevirens (Rehder & E.H.Wilson) G.Klotz
- Cotoneaster langei G.Klotz
- Cotoneaster laxiflorus Lindl.
- Cotoneaster lidjiangensis G.Klotz
- Cotoneaster lindleyi Steud.
- Cotoneaster linearifolius (Klotz) Klotz
- Cotoneaster lucidus Schltdl.
- Cotoneaster ludlowii Klotz
- Cotoneaster mairei H.Lév.
- Cotoneaster marginatus (Loudon) Schltdl.
- Cotoneaster marquandii Klotz
- Cotoneaster matrensis Domokos
- Cotoneaster melanocarpus Lodd.
- Cotoneaster meuselii Klotz
- Cotoneaster meyeri Pojark.
- Cotoneaster microphyllus Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster mongolicus Pojark.
- Cotoneaster monopyrenus (W.W.Sm.) Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster morrisonensis Hayata
- Cotoneaster moupinensis Franch.
- Cotoneaster mucronatus Franch.
- Cotoneaster multiflorus Bunge
- Cotoneaster nanshan M.Vilm. ex Mottet
- Cotoneaster nebrodensis (Guss.) K.Koch
- Cotoneaster newryensis Lemoine
- Cotoneaster niger (Wahlb.) Fr.
- Cotoneaster nitens Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster nitidifolius Marquand
- Cotoneaster nitidus Jacques
- Cotoneaster nivalis (Klotz) G.Panigrahi & A.Kumar
- Cotoneaster nummularius Fisch. & C.A.Mey.
- Cotoneaster obscurus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster obtusus Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster oliganthus Pojark.
- Cotoneaster pannosus Franch.
- Cotoneaster paradoxus Klotz
- Cotoneaster permutatus Klotz
- Cotoneaster perpusillus (C.K.Schneid.) Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster poluninii Klotz
- Cotoneaster procumbens Klotz
- Cotoneaster prostratus Baker
- Cotoneaster przewalskii Pojark.
- Cotoneaster pseudoambiguus J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster racemiflorus K.Koch
- Cotoneaster radicans G.Klotz
- Cotoneaster rehderi Pojark.
- Cotoneaster reticulatus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster rhytidophyllus Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster roseus Edgew.
- Cotoneaster rotundifolius Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster rubens W.W.Sm.
- Cotoneaster salicifolius Franch.
- Cotoneaster sandakphuensis Klotz
- Cotoneaster sanguineus T.T.Yu
- Cotoneaster scandinavicus B.Hylmö
- Cotoneaster schantungensis G.Klotz
- Cotoneaster schlechtendalii Klotz
- Cotoneaster serotinus Hutch.
- Cotoneaster shannanensis J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster sherriffii G.Klotz
- Cotoneaster silvestrei Pamp.
- Cotoneaster simonsii Baker
- Cotoneaster soongoricus (Regel & Herder) Popov
- Cotoneaster splendens Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster staintonii Klotz
- Cotoneaster sternianus (Turrill) Boom
- Cotoneaster subadpressus T.T.Yu
- Cotoneaster submultiflorus Popov
- Cotoneaster tauricus Pojark.
- Cotoneaster taylorii T.T.Yu
- Cotoneaster tengyuehensis J.Fryer & B.Hylmö
- Cotoneaster tenuipes Rehder & E.H.Wilson
- Cotoneaster thymifolius Wall. ex Lindl.
- Cotoneaster tibeticus Klotz
- Cotoneaster tomentellus Pojark.
- Cotoneaster tomentosus Lindl.
- Cotoneaster transens G.Klotz
- Cotoneaster turbinatus Craib
- Cotoneaster uniflorus Bunge
- Cotoneaster veitchii (Rehder & E.H.Wilson) G.Klotz
- Cotoneaster verruculosus Diels
- Cotoneaster vestitus (W.W.Sm.) Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster villosulus (Rehder & E.H.Wilson) Flinck & B.Hylmö
- Cotoneaster vilmorinianus G.Klotz
- Cotoneaster virgatus Klotz
- Cotoneaster wardii W.W.Sm.
- Cotoneaster wattii Klotz
- Cotoneaster wilsonii Nakai
- Cotoneaster zabelii C.K.Schneid.
- Cotoneaster zayulensis Klotz|divcolend
Cultivo
[editar | editar a fonte]Os cotoneáster son arbustos de xardín moi populares, cultivados polo seu atractivo porte e pola súa froita decorativa. Moitos dos arbustos de xardinaxe son cultivares, algúns de orixe híbrida; uns con procedencia familiar coñecida, outras non.
Cotoneaster: nome xenérico que deriva de cotone, un antigo nome latino para o marmeleiro, e o sufixo -aster = 'semellante'.
Galería de imaxes
[editar | editar a fonte]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ D. Potter, T. Eriksson, R. C. Evans, S. Oh, J. E. E. Smedmark, D. R. Morgan, M. Kerr, K. R. Robertson, M. Arsenault, T. A. Dickinson & C. S. Campbell (2007). "Phylogeny and classification of Rosaceae" (PDF). Plant Systematics and Evolution (en inglés) 266 (1–2): 5–43. doi:10.1007/s00606-007-0539-9. Nótese que esta publicación é anterior ao Congreso Internacional de Botánica de 2011 que determinou que a subfamilia combinada, á que este artigo se refire como Spiraeoideae, debía denominarse Amygdaloideae Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine..
- ↑ Nome vulgar galego en Termos esenciais de botánica, Universidade de Santiago de Compostela, 2004
- ↑ Cotoneáster en PlantList
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Cotoneáster  |
 |
Wikispecies posúe unha páxina sobre: Cotoneáster |
