پرش به محتوا

گلاسین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کواترنری
سامانه/دوره ردیف/دور اشکوب/عصر سن
(میلیون سال)
کواترنری هولوسن مگالاین ۰ ۰/۰۰۴۲
نورث‌گریپین ۰/۰۰۴۲ ۰/۰۰۸۲
گرینلندین ۰/۰۰۸۲ ۰/۰۱۱۷
پلیستوسن تارانشین ۰/۰۱۱۷ ۰/۱۲۶
چیبانین ۰/۱۲۶ ۰/۷۸۱
کالابرین ۰/۷۸۱ ۱/۸۰
گلاسین ۱/۸۰ ۲/۵۸
نئوژن پلیوسن پیاسنزین پیش از آن

گلاسین یا ژلاسین (انگلیسی: Gelasian) یک محدودهٔ زمانی از دور پلیستوسن و سامانه کواترنری است که حدود ۲٫۵۸ تا ۱٫۸ میلیون سال پیش ادامه داشت. این دوره با شروع یخبندان‌های کواترنری در نیم‌کره شمالی و ظهور انسان‌های اولیه مانند انسان ماهر در شرق آفریقا همراه بود.

گلاسین پس از عصر پیاسنزین (پلیوسن) و قبل از عصر کالابریان (پلیستوسن) قرار دارد. در طول گلاسین آب‌وهوای زمین سردتر شد، اما برخی گونه‌های گرمادوست همچنان در عرض‌های بالاتر زندگی می‌کردند. گونه‌های بزرگی مانند لاک‌پشت‌های عظیم‌الجثه و تنوع زیادی از پرندگان و پستانداران مانند تنبل‌های زمینی و سگ‌دندان‌ها وجود داشتند. در گلاسین انسان ماهر با توانایی استفاده از ابزارهای ابتدایی ظاهر شد. گونه‌های دیگر انسانی مانند انسان رودولفی و انسان راست‌قامت نیز در این دوره به وجود آمدند. در گلاسین گسترش یخچال‌های طبیعی، تأثیر زیادی بر زیستگاه‌ها و گونه‌ها داشت. در کل، گلاسین آغازگر تغییرات بزرگ در زمین‌شناسی و زیست‌شناسی بود که منجر به ظهور انسان‌های اولیه و سازگاری‌های جدید در حیات وحش شد.

جزئیات

[ویرایش]

گلاسین در مقیاس زمانی زمین‌شناسی یک عصر و در گاه‌چینه‌شناسی یک اشکوب است که قدیمی‌ترین زیربخش دوره یا سامانه کواترنری و دور یا ردیف پلیستوسن به‌شمار می‌رود. گلاسین، بازه زمانی از ۲٫۵۸۸ تا ۱٫۸۰۶ میلیون سال پیش را در بر می‌گیرد و پس از اشکوب پیاسنزین و پیش از کالابرین جای می‌گیرد.

گلاسین در مقیاس زمانی زمین‌شناسی در سال ۱۹۹۸ معرفی شد.[۱] این دوره به نام شهر جلا در جزیره سیسیل در جنوب آن نام‌گذاری شده است. در سال ۲۰۰۹، این دوره از پلیوسن به پلیستوسن منتقل شد تا مقیاس زمانی زمین‌شناسی با تغییرات کلیدی آب‌وهوا، اقیانوس‌ها و زیست‌کره زمین که ۲٫۵۸ میلیون سال پیش رخ داد، هماهنگ‌تر باشد.[۲]

پایین‌ترین حد گلاسین به‌صورت مغناطیسی‌چینه‌شناختی به‌عنوان پایه کرونوزون ماتیویاما (C2r) تعریف شده است (در مرز مغناطیسی‌چینه‌شناختی گوس-ماتیویاما)، مرحله ایزوتوپی ۱۰۳. در بالای این خط، انقراض‌های قابل‌توجهی از نانوفسیل‌های کربناته رخ می‌دهد: Discoaster pentaradiatus و Discoaster surculus.[۳][۱] GSSP برای گلاسین در مونته سانت نیکولا نزدیک جلا واقع شده است.

بالاترین حد گلاسین به‌صورت مغناطیسی‌چینه‌شناختی به‌عنوان پایان کرونوزون اولدُوای (C2n) تعریف شده است و از نظر جانوری به‌عنوان سطح انقراض نانوفسیل کربناته Discoaster brouweri (پایه زیست‌زون CN13) مشخص می‌شود. در بالای گلاسین، نخستین ظهور نانوفسیل کربناته Gephyrocapsa sp. و سطح انقراض فورامینفر پلانکتونی Globigerinoides extremus قرار دارد.[۴][۱]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Rio, D. , Sprovieri, R. , Castradori, D. , Di Stefano, E. "The Gelasian Stage (Upper Pliocene): A new unit of the global standard chronostratigraphic scale", Episodes، جلد ۲۱، شماره ۱، مارس ۱۹۹۸. صفحات ۸۲–۸۷. بازیابی‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۲۰.
  2. Gibbard, Philip L.; Head, Martin J.; Walker, Michael J. C. (2009), "Formal ratification of the Quaternary System/Period and the Pleistocene Series/Epoch with a base at 2.58 Ma", Journal of Quaternary Science, 25 (2): 96, doi:10.1002/jqs.1338
  3. Gradstein et al. (2005)، ص. ۲۸
  4. Gradstein et al. (2005)

دوره کواترنری
دور پلیستوسن دور هولوسن
گلاسین | کالابرین | چیبانین | تارانشین گرینلندین | نورث‌گریپین | مگالاین
پیشاشمالگون | شمالگون | اطلسی | زیرشمالگون | زیراطلسی