پرش به محتوا

همه‌گیرشناسی شناختی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

همه‌گیرشناسی شناختی یا اپیدمیولوژی شناختی (به انگلیسی: Cognitive epidemiology) یک زمینه پژوهشیی است که ارتباط بین نمره‌های آزمون هوش (نمره‌های IQ یا عوامل g استخراج‌شده) و سلامتی، به‌طور خاص‌تر بیماری (روانی و جسمی) و مرگ‌ومیر را بررسی می‌کند. به‌طور معمول، نمره‌های آزمون در سن پایین به دست می‌آید و با عوارض و مرگ‌ومیر بعدی مقایسه می‌شود. همه‌گیرشناسی شناختی علاوه بر کاوش و ایجاد این ارتباطات، به دنبال درک روابط علّی بین هوش و پیامدهای سلامتی است. پژوهشگران در این زمینه استدلال می‌کنند که هوش اندازه‌گیری‌شده در سن پایین، پیش‌بینی‌کننده مهمی برای تفاوت‌های بعدی سلامت و مرگ‌ومیر است.[۱][۲]

مرگ‌ومیر و عوارض کلی

[ویرایش]

یک همبستگی وارونه قوی بین هوش اولیه زندگی و مرگ و میر در جمعیت‌های مختلف، در کشورهای مختلف و در دوره‌های مختلف نشان داده شده‌است.[۳][۴]

مطالعه‌ای که روی یک میلیون مَرد سوئدی انجام شد، «ارتباط قوی بین توانایی شناختی و خطر مرگ» را نشان داد.[۵][۶][۷]

مطالعه مشابهی روی ۴۲۸۹ سرباز پیشین ایالات متحده نشان داد که رابطه مشابهی بین IQ و مرگ‌ومیر وجود دارد.[۶][۸]

همبستگی وارونه قوی بین هوش و مرگ و میر، پرسش‌هایی را مطرح کرده‌است که چگونه آموزش همگانی بهتر می‌تواند مرگ‌ومیر را به تأخیر بیندازد.[۹]

بین موقعیت اجتماعی-اقتصادی و سلامت همبستگی مثبت شناخته شده وجود دارد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که کنترل ضریب هوشی سبب کاهش قابل توجهی در این ارتباط می‌شود.[۱۰]

تحقیقات در اسکاتلند نشان داده‌است که ضریب هوشی ۱۵ امتیازی کمتر به این معنی است که افراد یک پنجم شانس کمتری برای دیدن تولد ۷۶ سالگی خود دارند، درحالی‌که افرادی که ۳۰ امتیاز منفی دارند، ۳۷ درصد کمتر از کسانی که ضریب هوشی بالاتری دارند، به این مدت طولانی زندگی می‌کنند.[۱۱]

توجه: تنها نمودار گویا - نه بر اساس داده‌های واقعی، بلکه نشان‌دهنده تحقیقات ثابت‌شده دربارهٔ رابطه بین IQ و اختلال‌های دوقطبی است. لطفاً برای اطلاعات بیشتر گیل[۱۲] را نگاه کنید.

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Deary IJ, Batty GD (May 2007). "Cognitive epidemiology". Journal of Epidemiology and Community Health. 61 (5): 378–84. doi:10.1136/jech.2005.039206. PMC 2465694. PMID 17435201.
  2. ↑ Deary IJ (2009). "Introduction to the special issue on cognitive epidemiology" (PDF). Intelligence. 37 (6): 517–519. doi:10.1016/j.intell.2009.05.001. {{cite journal}}: |hdl-access= requires |hdl= (help)
  3. ↑ Deary I (November 2008). "Why do intelligent people live longer?". Nature. 456 (7219): 175–6. Bibcode:2008Natur.456..175D. doi:10.1038/456175a. PMID 19005537.
  4. ↑ Kirsten, Traynor (December 13, 2010). "Old and Wise". Scientific American Mind. Scientific American. 21 (November 2010): 11. doi:10.1038/scientificamericanmind1110-11b.
  5. ↑ Marmot M, Kivimäki M (August 2009). "Social inequalities in mortality: a problem of cognitive function?". European Heart Journal. 30 (15): 1819–20. doi:10.1093/eurheartj/ehp264. PMID 19602716.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ "Study of one million Swedes uncovers link between IQ and risk of death – insciences". In Sciences Organisation. 11 March 2009. Archived from the original on 2011-10-07. Retrieved 22 November 2010.
  7. ↑ "High IQ Linked To Reduced Risk Of Death". ScienceDaily. Mar 13, 2009. Retrieved 22 November 2010.
  8. ↑ Henderson, Mark (July 15, 2009). "Brighter people live longer, says Glasgow scientist David Batty – Times Online". The Times. Archived from the original on 23 August 2021. Retrieved 22 November 2010.
  9. ↑ Deary, Ian J.; Weiss, Alexander; Batty, G. David (July 2011). "Outsmarting Mortality". Scientific American Mind. 22 (3): 48–55. doi:10.1038/scientificamericanmind0711-48.
  10. ↑ Batty GD, Der G, Macintyre S, Deary IJ (March 2006). "Does IQ explain socioeconomic inequalities in health? Evidence from a population based cohort study in the west of Scotland". BMJ. 332 (7541): 580–4. doi:10.1136/bmj.38723.660637.AE. PMC 1397779. PMID 16452104.
  11. ↑ Whalley LJ, Deary IJ (April 2001). "Longitudinal cohort study of childhood IQ and survival up to age 76". BMJ. 322 (7290): 819. doi:10.1136/bmj.322.7290.819. PMC 30556. PMID 11290633.
  12. ↑ Gale CR, Batty GD, McIntosh AM, Porteous DJ, Deary IJ, Rasmussen F (February 2013). "Is bipolar disorder more common in highly intelligent people? A cohort study of a million men". Molecular Psychiatry. 18 (2): 190–4. doi:10.1038/mp.2012.26. PMC 3705611. PMID 22472877.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=همه‌گیرشناسی_شناختی&oldid=40384633»