نقش‌برجسته گودرز شاه (سرپل ذهاب)
| نقش‌برجسته گودرز شاه | |
|---|---|
| نام | نقش‌برجسته گودرز شاه |
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | سرپل ذهاب |
| بخش | مرکزی |
| اطلاعات اثر | |
| نام محلی | ناوکەل |
| نوع بنا | سنگ‌نگاره |
| دورهٔ ساخت اثر | دورۀ اشکانی |
نقش‌برجسته گودرز شاه نقش‌برجسته‌ای تاریخی مربوط به دوران اشکانیان است که در شهر سرپل ذهاب در استان کرمانشاه قرار دارد. این نقش‌برجسته در پایین نقش‌برجستهٔ آنوبانی‌نی قرار دارد.
موقعیت
[ویرایش]نقش‌برجستهٔ گودرزشاه در شهر سرپل ذهاب در پایین نقش‌برجستهٔ آنوبانی‌نی در ارتفاع ۷ متری از روی زمین، بر روی صخره‌ای قرار دارد که ناوکه‌ل نامیده می‌شود.[۱][۲]
قدمت
[ویرایش]نقش‌برجستهٔ گودرزشاه مربوط به دوران اشکانیان است[۱][۳] و گودرز دوم (اشک بیستم) پسر گیو را نشان می‌دهد.[۴]
ویژگی‌ها
[ویرایش]کادری که نقش‌برجستهٔ گودرز بر روی آن حجاری شده، به شکل مستطیل است و قسمت میانی آن ۱/۳۵ متر ارتفاع دارد. طول کادر آن در مجموع از انتهای دم اسب تا زاویهٔ سمت راست بالغ بر ۲/۳۹ متر است. زاویهٔ بالایی سمت چپ به صورت مدور حجاری شده و به همین دلیل دم اسب از سمت چپ کادر بیرون زده‌است.[۲]
نقش‌برجستهٔ گودرزشاه در سرپل ذهاب، یکی از بزرگان اشکانی را نشان می‌دهد که سوار بر اسبی شده‌است. شاه اشکانی از بدن نیم‌رخ و از صورت تمام‌رخ حجاری شده‌است و پیراهنی کوتاه تا بالای ران، شلواری گشاد به پا و کلاهی بر سر دارد که اطراف آن را رشته‌های شرابه‌دار فراگرفته و گوشه‌های بلند کلاه به روی شانه‌های شاه افتاده‌است. سوار با دست راستش افسار اسب را گرفته و در جلوی اسب، مردی ایستاده که گلی را به شاه تقدیم می‌کند.[۱][۳]
این نقش‌برجسته دارای کتیبه‌ای به خط پهلوی است که در گوشهٔ چپ نقش‌برجسته قرار دارد و مضمون آن چنین است:
«این پیکر خود گودرز شاه بزرگ، پسر گیو»[۱]
در گوشهٔ راست نقش‌برجسته نیز کتیبهٔ دیگری حجاری شده که در آنجا نیز به خط پهلوی نوشته شده:
«این پیکر خود روان دژدار حلوان»[۱]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ باشگاه خبرنگاران جوان: نقش‌برجستۀ گودرز در کجا قرار دارد، نوشته‌شده در ۱۶ خرداد ۱۳۹۴؛ بازدید در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ محمدی‌فر، یعقوب. ۱۳۸۶. بازشناسی نقش‌برجستۀ اشکانی سرپل ذهاب، در مجلۀ علمی-پژوهشی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، دورۀ ۲، شمارۀ ۵۰، صص ۱۳۲-۱۱۹؛ بازدید در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): نقش برجستۀ گودرزشاه در سرپل ذهاب، نوشته‌شده در ۸ شهریور ۱۳۸۴؛ بازدید در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
- ↑ نصرالله‌زاده، سیروس. ۱۳۹۰. ادبیات کتیبه‌ای: بازنگری بر کتیبۀ اشکانی سرپل ذهاب: گودرز گیو یا گودرز اردوان؟، در مجلۀ پژوهش‌های زبانی، دورۀ ۲، شمارۀ ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۰، صص ۱۹-۱؛ بازدید در ۱۵ اسفند ۱۳۹۸.
