ساموآ

ایالت مستقل ساموآ Malo Saʻoloto Tutoʻatasi o Sāmoa  (ساموآیی) ساموآ
پرچم Coat of arms
شعار: "Faʻavae i le Atua Sāmoa" "Samoa is founded on God"
سرود: O le fuʻa o le saʻolotoga o Samoa "درفش آزادی" The National Anthem of Samoa
پایتخت و بزرگترین شهر	آپیا ۱۳°۵۰′ جنوبی ۱۷۱°۴۵′ غربی / ۱۳٫۸۳۳°جنوبی ۱۷۱٫۷۵۰°غربی / -13.833; -171.750
زبان(های) رسمی	زبان انگلیسی زبان ساموآیی
گروه‌های قومی (۲۰۰۱)	۹۲٫۶٪ ساموآیی ۷٫۰٪ Euronesian ۰٫۴٪ اروپایی ۰٫۱٪ شرق آسیا[۱]
دین(ها)	مسیحیت (official)[۲]
نام(های) اهلیت	Samoan
حکومت	حکومت متمرکز نظام حزب حاکم نظام پارلمانی under an elective monarchy
• O le Ao o le Malo	Va'aletoa Sualauvi IIa
• نخست‌وزیر	Tuilaepa Aiono Sailele Malielegaoi
قوه مقننه	Legislative Assembly
استقلال از نیوزیلند
• معاهده برلین	۱۴ ژوئن ۱۸۸۹
• Tripartite Convention	۱۶ فوریه ۱۹۰۰
• ساموآی آلمان	۱ مارس ۱۹۰۰
• استعمار توسط نیوزیلند	۳۰ اوت ۱۹۱۴
• League mandate	۱۷ دسامبر ۱۹۲۰
• شورای قیمومت سازمان ملل متحد	۱۳ دسامبر ۱۹۴۶
• Western Samoa Act 1961	۱ ژانویه ۱۹۶۲
• قطعنامه ۳۹۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد	۱۵ دسامبر ۱۹۷۶
مساحت
• کل	۲٬۸۴۲ کیلومتر مربع (۱٬۰۹۷ مایل مربع) (۱۶۷ام)
• آبها (٪)	۰٫۳
جمعیت
• سرشماری نوامبر ۲۰۱۶	۱۹۵٬۸۴۳[۳]
• تراکم	۶۸ بر کیلومتر مربع (۱۷۶٫۱ بر مایل مربع)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)	برآورد ۲۰۱۸
• کل	$۱٫۱۸۸ میلیارد[۴]
• سرانه	$۵٬۹۶۲[۴]
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)	برآورد ۲۰۱۸
• کل	$۸۸۱ میلیون[۴]
• سرانه	$۴٬۴۲۰[۴]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۸)	۰٫۷۰۷[۵] ۱۱۱ام
واحد پول	طلای ساموآ (WSنماد دلارb) (WST)
منطقه زمانی	یوتی‌سی+13c d (یوتی‌سی ۱۳:۰۰+)
• تابستان (ساعت تابستانی)	یوتی‌سی+۱۴ (یوتی‌سی ۱۴:۰۰+)
	from last Sunday of September to first Sunday of April (from 3 AM to 4 AM and vice versa)
گاه‌شماری	DD/MM/YYYY
جهت رانندگی	چپe
پیش‌شماره تلفنی	+۶۸۵
کد ایزو ۳۱۶۶	WS
دامنه سطح‌بالا	.ws
Head of state. Symbols SAT, ST or T are in use as well. The terms tālā and sene are the English words dollar and cent in the زبان ساموآیی. Since 31 December 2011.[۶] "Western Samoa Time" are a time zone abbreviation used all year round (including in DST). Since 7 September 2009.[۷] Although driving is on the left side of the roadway centre line, Samoa allows cars with steering wheels on either the left or the right side of the vehicle to use the roads.

ایالت مستقل ساموآ (به انگلیسی: Independent State of Samoa) که معمولاً با نام ساموآ (به انگلیسی: Samoa) شناخته می‌شود و تا ۱۹۹۷ میلادی ساموآی غربی (به انگلیسی: Western Samoa) نامیده می‌شد، کشوری است واقع در قارهٔ اقیانوسیه، اقیانوس آرام جنوبی، شمال تونگا و شرق والیس و فوتونا. پایتخت ساموآ آپیا است.

این جزیره همچون هاوایی در یک نقطه دور افتاده از اقیانوس آرام واقع شده‌است و یک جزیره گردشگری به‌شمار می‌آید.

نام قدیم این منطقه برای نخستین بار توسط یک فرد هلندی در سال ۱۷۲۲ کشف شد و نام قدیم این منطقه ساموآن بوده‌است. نیوزیلند در زمان جنگ جهانی اول و در سال ۱۹۱۴، ساموآ را ضمیمهٔ خود کرد و تا سال ۱۹۶۲ این کشور را اداره می‌کرد. ساموآ در ۱ ژانویهٔ ۱۹۶۲ از نیوزیلند اعلام استقلال کرد. ساموای باختری یکی از کشورهای همسود و بخشی از مجمع الجزایر ساموا استند.

پس از استقلال در سال ۱۹۶۲، مالیتوآ تانومافیلی دوم با عنوان پادشاه بر تخت سلطنت تکیه ��د و از آن پس تاکنون ساموآ توسط نظام پادشاهی اداره شده‌است. پادشاه ساموآ در سال‌های ۱۹۶۲ تا ۲۰۰۷، نخستین پادشاهی بود که در دوران سلطنتش آئین بهائی را پذیرفت. وی در جمعه ۱۱ مه ۲۰۰۷ در بیمارستان ملی توپوآ تاماسیسی میااوله در پایتخت ساموآ، آپیا، درگذشت.^[۸]

توفیلائو اتی آله سانا از حزب حراست حقوق بشر در سال ۱۹۸۸ نخست‌وزیر ساموآ شد، در سال ۱۹۹۸ نیز توئیلا سایلله مالیه لگویی به سمت نخست‌وزیر و مأمور تشکیل دولت منصوب شد.^[۹]

این کشور شامل دو جزیرهٔ آتشفشانی -ساوایی و اپولو- و چند جزیرهٔ کوچک‌تر است. پایتخت این کشور شهر آپیا با ۵۸٬۸۰۰ نفر جمعیت می‌باشد. مساحت ساموآ ۲، ۸۳۱کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱۹۸٬۰۰۰ نفر است.^[۱۰] از شهرهای مهم ساموآ می‌توان به، وایتله ۵۲۰۰ نفر، فاله آسیو ۳۲۰۰ نفر، وایله ۳ هزار نفر و له آئووآ ۲۸۰۰ نفر اشاره کرد. بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جزایر کشور ساموآ، آپولو (Upolu) و ساوای (Sava'I) نام دارند.

ساموآ شامل ۱۱ ایالت می‌باشد:

1. توآماساگا (Tuamasaga)
2. آنا (A'ana)
3. آیگا ایله تای (Aiga-i-leTai)
4. آتوا (Atua)
5. واآئو فونوتی (Va'a-o-Fonoti)
6. فاآساله له آگا (Fa'asaleleaga)
7. گاگا امائوگا (Gaga'emauga)
8. گاگاایفومائوگا (Gagaifomauga)
9. وایسیگانو (Vaisigano)
10. ساتوپاایتا (Satupa'itea)
11. پالایولی (Palauli)

واحد پول ساموآ، تالا با واحد جزء (سنه) نام دارد. صادرات ساموآ را کاکائو، موز، نارگیل، گوش فیل (گیاه) و سیب زمینی هندی تشکیل می‌دهند. توریسم نیز از جمله صنایع مهم ساموآ است.

۹۲٪ نژاد ساموآ را ساموآیی، ۷٪ را ارونزیایی و ۱٪ را را نیز اروپاییان تشکیل می‌دهند، همچنین دین ۷۴٪ مردم ساموآ پروتستان و ۲۱٪ کاتولیک است. زبان‌های رسمی ساموآ، انگلیسی و ساموآیی است.

ورزش اصلی آن راگبی است.

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ساموآ در ویکی‌گفتاورد موجود است.

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ساموآ دارد.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ساموآ موجود است.

• دانشنامه کودکان و نوجوانان، انتشارات پیام آزادی، چاپ پنجم ۱۳۸۱