Zira

Zira euritik babestekoen duen jantzi arin iragazgaitza da, gehienetan eguraldi bero eta epelarekin erabiltzen dena, plastifikatutako materialez eginda. Baina plastikoa exixtitzen ez zenean gomarekin egiten zen, hau da antzinatik Amazoniako indigeneek kautxua erabiltzen duten jantzia iragazgaizteko. Gaur egun erabiltzen diren zira modernoak, ordea, XIX. mendean asmatu zituen Charles Mackinstosh enpresaburuak.

Itsasoko kirol eta lanbide askotan erabiltzen dira, hala nola arrantzan, eta ume txikiek ere eramaten dituzte, gomazko boten ondoan, euria egiten duen egunetan. Helduentzako bertsio finagoak ere badaude, batez ere XX. mendeko 70eko eta 80ko hamarkadetan modan egon zirenak.

Iragazgaitzaren antzeko pieza bat geruza edo kapelina da (betiere gomaztatutako edo plastifikatutako oihalez eginak). Pieza horiek itxiak eta mahukarik gabeak dira, oso praktikoa babes-pieza baten gainean jartzeko, eta asko erabili da mendira edo bizikletaz joateko.

Berriz ere, ehun iragazgaitz arinagoak, bigunagoak eta erosoagoak agertu direnez, erabilera asko murriztu da. Anorakak janzteko pieza iragazgaitzak dira, eta jada ez dira plastikozkoak, horrek dakartzan abantailekin, hala nola haize-babesak, eski-arropa eta abar.

Mackintosh markak jabearen abizenari zor dio bere izena, Charles Macintosh. Charles Macintoshek ehun plastifikatu iragazgaitzaren bere asmakizuna patentatu zuen 1823an, hau da, kautxuzko geruza bat prentsatu zuen oihalezko bi piezaren artean, eta horrek kautxuzko gomaren sentikortasuna murrizten lagundu zuen, eta bere lehen iragazgaitzak familiaren ehun-fabrikan egiten ziren, Glasgowko Chas Macintosh and Co. de Glasgow. Baina 1830ean konpainiak bat egin zuen Thomas Hancocken arropa konpainiarekin Manchesterren. Hancock ere gomaz estalitako ehunekin esperimentatzen aritu zen 1819tik.^[1]

Lehen iragazgaitzek usainaren arazoa zuten eta klima bero batean urtzeko joera, baina Hancockek bere ehun iragazgaitzak hobetzen jarraitu zuen, 1843an goma bulkanizatzeko metodo bat patentatuz, arazo asko konpondu zituena.

1. ↑ «Charles Macintosh and Co - Graces Guide» www.gracesguide.co.uk (Noiz kontsultatua: 2022-10-18).

Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.