Darocako harresia

Darocako harresia
	Kultura ondasuna
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Aragoi
Probintzia	Zaragozako probintzia
Udalerria	Daroca
Koordenatuak	41°06′47″N 1°25′01″W / 41.1131°N 1.4169°W
Ondarea
BIC	RI-51-0001042

Darocako harresia Zaragozako probintzian dagoen izen bereko herrian daogoen defentsa multzoa da. XIII. eta XVI. mendeen artean eraiki zituzten, eta 3 kilometro baino gehiagoko luzera du. Kilometro horiek Espainiako hiru handienetako bat bihurtzen dute, Avilakoarekin eta Lugokoarekin batera. Hiriko hiru gune gotortuak lotzen zituen: Gaztelu Nagusia, San Jorge gaztelua eta San Kristobal dorrea. Defentsarako lau ate ditu: Beheko atea eta Goiko atea dira nagusiak, eta beste biak Valentziako atea eta San Martin de la Parrako ate mudejarra dira.^[1]

Historia

Darocako antzinako barruti gotortu musulmanaren jatorria Kordobako Kalifa-herria garaian dago, IX. mendean, eta XI. mendean gaztelu nagusia eraiki zutenean amaitu zen. Errekonkistatik aurrera eta Erramun Berenger IV.ak emaniko 1142ko Foruarekin, Darocako populazioa hazi egiten da eta, berehala, antzinako esparru musulmana txiki geratzen da eta esparrua handitzera behartzen du; handitze hori XIV. eta XV. mendeetan egin zen. Gaztelarrek Bi Petrien Gerran egindako erasoengatik ere justifikatu zuten handitzea.

XIX. mendea negargarria izan zen barrutiarentzat; izan ere, lehenengo Iberiar Penintsulako Gerrak eta gero, Lehen Karlistaldiak, orbainak utzi zituzten, eta ondorengo XX. mendearen uztearen ondorioz, ezin izan dira berreskuratu.

Deskribapena

Daroca hiriko harresiak, bere garaian, ingeniaritza-lan garrantzitsu bat izan ziren, bai hiritik, bai inguruko mendi eta zelaietatik igarotzen zirenak. Lau kilometroko luzera zuten, eta horietan zehar 116 dorre zeuden, horietatik 14 tamaina handikoak, Avila eta Lugoko dorreen atzean Espainia osoko handienetako bat izanik.^[2]

Trazaduraren zatirik handienean buztin-hormaz egin dira, eta zati batzuetan adreiluz indartuta daude. Ondorioz, denboraren joanarekin eta XIX. mendeko gerrekin batera, egungo hondatze-egoera gertatu da.

Gaztelu Nagusia San Jorge edo Juderia gazteluarekin eta San Kristobal edo Andador gazteluarekin lotzen zuten, horiek baitziren hiriaren defentsaren puntu indartsuenak. Hiriko esparrura sartzeko hainbat ate zeuden; hiriko bi sarrera nagusietan Beheko atea zegoen, XVI. mendean birmoldatua, lau angeluko bi dorrerekin, eta Goiko atea, XVII. mendean eraldatua. Hauetaz gain, Valentziako atea eta mudejar tradizioko San Martin de la Parra atea zeuden. Mugarri garrantzitsuak dira, halaber, Hiru Guitarroen Horma, Arranoaren Dorrea, Xakearen Dorrea, Sisaren Dorrea, Arrautzen Dorrea, Bost Izkinen Dorrea, Espuelaren Dorrea, Orgatilaren Dorrea, Horma Biribila edo San Jorge Dorrea.^[3]