Sofonisba Anguissola
Sofonisba Anguissola, Sophonisba Angussola edo Anguisciola (c. 1532 - 1625eko azaroaren 16a) Pizkunde garaiko italiar margolaria izan zen.
| Sofonisba Anguissola | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1558 - | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Cremona, 1532 | ||
| Herrialdea | Cremona | ||
| Bizilekua | Cremona | ||
| Heriotza | Palermo, 1625eko azaroaren 16a (92/93 urte) | ||
| Familia | |||
| Aita | Amilcare Anguissola | ||
| Ama | Bianca Ponzoni Anguissola | ||
| Ezkontidea(k) | Fabrizio Moncada (en)  (1571 - 1579)Orazio Lomellino (en) (1584 - 1625) | ||
| Haurrideak | ikusi
| ||
| Familia | ikusi
| ||
| Leinua | Anguissola (en) | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | italiera | ||
| Irakaslea(k) | Bernardino Campi (en) Bernardino Gatti | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | margolaria, artista, artista bisuala eta diseinatzailea | ||
| Lantokia(k) | Erroma Madril eta Palermo | ||
| Lan nabarmenak | |||
| Mugimendua | manierismoa pizkundea | ||
| Genero artistikoa | erretratua margolaritza historikoa genero-margolana margolaritza erlijiosoa erretratua | ||
 | |||
Biografia
aldatuCremonan jaio zen, familia noble batean sortua. Sei ahizpa eta neba bakarra izan zituen. Aitak, Amilcare Anguissolak, seme-alaba guztiak euren dohainak lantzen saiatu zen: ahizpetan bostek pintura jorratu zuten (Sofonisbak, Elenak, Luziak, Europak eta Anna Mariak) eta beste batek idazmena (Minervak); nebak, Asbrubalek, musika. Hamalau urte zituen Sofonisbak, aitak Bernardino Campi margolariarenera ikasten bidali zuenean, sasoi hartan batere ohikoa ez zena, hau da, neskek aprendiz jardutea.
Sophonisbaren aurreneko lan garrantzitsua Bernardino Campi Sofonisba Anguissolaren erretratua pintatzen (c. 1550) koadroa izan zen, maisu izan zuena ageri dakarrena. Hogeita bi urte zituenean, 1554an, Erromara joan zen, eta han eman zuen denboran bertako txokoak eta jendea izan zituen margotzeko gaitzat. Michelangelo ezagutzeko eta tratatzeko aukera izan zuen. Maisuak eskatuta Karramarroa umeari haginka lana osatu zuen, haren gustuko izan zena, eta ordainean-edo hainbat zirriborro eman zizkion oparitan, bere estiloari so berrregiteko. Bi urtean gutxienez luzatu zen bien arteko hartu-emana. Giorgio Vasari arte historialariaren berbak dira hauek: "Gure garaiko edozein andrek baino prestutasuna, ahaleginba eta elegantzia erakustsi digu Anguissolak bere lanetan. Besteen lanak interpretatzen zein bere gisara sortzen margo berezi eta ederrak pintatu ditu".
Emakumeak artearen munduan leku eta sona izateko ibilbidea landu zuen Sofonisbak, aitzindaria izan baitzen, gerora beste andrazko batzuek ere jorratu zuten bidea: Lavinia Fontana, Barbara Longhi, Fede Galizia edo Artemisia Gentileschi, kasu.
Horrela esan zuen behin: "Bizitza ustekabe atseginez beteta agertzen zaigu, eta une horiek begiak zabal-zabalik harrapazten saiatzen naiz".
2019an, Madrilgo Prado Museoak, bigarren mendeurrenaren ospakizunen barruan, Sofonisba Anguissola eta Lavinia Fontana. Historia de dos pintoras, XVI. mendeko bigarren erdialdeko Artearen historiako bi emakume nabarmenen funtsezko lanak lehen aldiz biltzen zituen erakusketa antolatu zuen [1][2]
Galeria
aldatu-
Bernardino Campi Sofonisbaren erretratua pintatzen, c. 1550, Pinacoteca Nazionale, Siena
-
Hiru ume eta txakurtxoa, 1570-1590, Methuen biduma, Corsham Court.
-
Artistaren familia: aita, ahizpa eta neba, 1558.
-
Isabel Valoisekoa, c. 1599, Kunsthistorisches museoa, Viena.
Erreferentziak
aldatu- ↑ «Historia de dos pintoras: Sofonisba Anguissola y Lavinia Fontana - Exposición - Museo Nacional del Prado» www.museodelprado.es (Noiz kontsultatua: 2020-11-16).
- ↑ «Exposición: “Historia de dos pintoras: Sofonisba Anguissola y Lavinia Fontana” - Vídeo - Museo Nacional del Prado» www.museodelprado.es (Noiz kontsultatua: 2020-11-16).
Bibliografia
aldatu- Ilya Sandra Perlingieri, Sofonisba Anguissola, Rizzoli International, 1992 ISBN 0-8478-1544-7
- Chadwick, Whitney, Women, Art, and Society, Thames and Hudson, London, 1990 ISBN 0-500-20354-7
- Harris, Anne Sutherland and Linda Nochlin, Women Artists: 1550-1950, Los Angeles County Museum of Art, Knopf, New York, 1976 ISBN 0-394-41169-2
- Sylvia Ferino-Pagden, Maria Kusche, Sofonisba Anguissola: A Renaissance Woman,National Museum of Women in the Arts, 1995 ISBN 0-940979-31-4
- Pizzagalli, Daniela La signora della pittura : vita di Sofonisba Anguissola, gentildonna e artista nel Rinascimento, Milano 2003 ISBN 88-17-99509-6