zabrać

Inherited from Proto-Slavic *zabьrati. By surface analysis, za- +‎ brać. First attested in the end of the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zabrat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /zabrat͡ɕ/

zabrać pf (imperfective zabierać)

1. (attested in Greater Poland, Masovia) to steal, to seize, to rob (to take someone else's thing)
   • 1981 [1398], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V, A. Roty gnieźnieńskie, s. 76-274, number 39, Gniezno:

     Ysze czso [Woj]tha zabral Janowi cone, to zabral, nisz [kr]ol przyøl crolewstwo

     [Iże czso [Woj]ta zabrał Janowi konie, to zabrał, niż [kr]ol przyjął krolewstwo]

   • 1879 [1480], Jan Tadeusz Lubomirski, editor, Księga ziemi czerskiej 1404-1425. Liber terrae Cernensis‎^[1], Masovia, page LXXXVII:

     Jakom ya nye wrzuczyl szyą... gwalthewnye we wloki w Wągrodnye, na kthore... pleban... prawo ma, anym zabral czynschu sz kmyeczy thych

     [Jakom ja nie wrzucił się... gwałtewnie we włoki w Wągrodnie, na ktore... pleban... prawo ma, anim zabrał czynszu z kmieci tych]

2. to abduct, to hijack, to kidnap
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 34, 29:

     Drudzy synowye Iacobowy byezawszy y pobyly wszitko myasto... a dzatky y zoni gich *zwyozawszy zabraly (duxerunt captivas)

     [Drudzy synowie Jakobowi bieżawszy i pobili wszytko miasto... a dziatki i żony jich związawszy zabrali (duxerunt captivas)]

3. to take back (to grab with one's hands again; to acquire again)
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 31, 32:

     Patrzi, a czsokoly swego naydzesz v nasz, to zabyerz (aufer)

     [Patrzy, a czsokoli swego najdziesz u nas, to zabierz (aufer)]

4. (attested in Lesser Poland) to take (to ensure that one has something with them when they depart)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 48, 18:

     Gdi zagine, ne zaberze wszego (non sumet omnia)

     [Gdy zaginie, nie zabierze wszego (non sumet omnia)]

5. (of a stream, attested in Sieradz-Łęczyca) to swell, to rise
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[5], [6], [7]}, volume XXII, Łęczyca, page 12:

     Nam quem pluuialibus vndis intumuit, gl. id est invndauit wszydze, zabrala, torrens, fluit acrior amne perhenni, gl. fluuio perpetuo

     [Nam quem pluuialibus vndis intumuit, gl. id est invndauit wzydzie, zabrała, torrens, fluit acrior amne perhenni, gl. fluuio perpetuo]

6. (of waves, water, etc., attested in Sieradz-Łęczyca) to take away, to lift (to carry someone or something)
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[8], [9], [10]}, volume XXII, Łęczyca, page 11:

     Ad instar anchore, que firmo cursu ratem in portu retinet, ne procellis quassata, zalewayączymy velmy zabrana,... illidatur... ad rupes contiguas

     [Ad instar anchore, que firmo cursu ratem in portu retinet, ne procellis quassata, zalewającymi wełmy zabrana,... illidatur... ad rupes contiguas]

• Polish: zabrać
• Silesian: zabrać

• Boryś, Wiesław (2005) “brać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “brać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zabrać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish zabrać. By surface analysis, za- +‎ brać.

• IPA^(key): /ˈza.brat͡ɕ/

• Audio 1; “zabrać”:

  (file)

• Audio 2; “zabrać się”:

  (file)

• Rhymes: -abrat͡ɕ
• Syllabification: za‧brać

zabrać pf (imperfective zabierać)

1. (transitive) to take (grabbing with one's hands, to place somewhere)

   Synonym: wziąć

2. (transitive) to take (to cease touching by moving one's hands)
3. (transitive) to take, to bring (to cause someone or something to be in a different place)
4. (transitive) to take (to cause someone to cease being somewhere)

   Synonym: wziąć

5. (transitive) to take (to force someone to go somewhere, e.g. to the police)

   Synonym: wziąć

6. (transitive) to take (to allow to join) [with na (+ accusative) ‘on/for what’]

   Synonym: wziąć

7. (transitive) to take (to ensure that one has something with them when they depart) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]

   Synonym: wziąć

8. (transitive) to take, to take away (to deprive of materially) [with dative ‘from whom’]

   Synonym: wziąć

   Nauczyciel zabrał mi telefon. ― The teacher took my mobile phone away.

9. (transitive) to take, to take away (to deprive of non-materially) [with dative ‘from whom’]

   Synonym: odebrać

10. (transitive) to take, to take away, to carry away (i.e. of water, to destroy, upset, or move something)
11. (transitive) to take, to take away (to kill) [with dative ‘from whom’]
12. (transitive) to take (to accept for transport as passengers or cargo)
13. (transitive) to take (to last a certain amount of time) [with dative ‘whom’]

    Synonym: zająć

14. (transitive, obsolete) to take on (to acquire a trait)

    Synonym: nabrać

15. (reflexive with się) to get to (to begin to do some activity) [with do (+ genitive) or (proscribed) za (+ accusative) ‘to what’]

    Synonym: wziąć się

16. (reflexive with się, colloquial) to take on (to begin to deal intensively with matters related to a specific person) [with za (+ accusative) ‘whom’]

    Synonym: wziąć się

17. (reflexive with się, colloquial) to leave (to go away from some place)

    Synonyms: see Thesaurus:uciekać

18. (reflexive with się) to take oneself somewhere (to travel or stay somewhere) [with instrumental ‘with what’]
19. (reflexive with się) to take oneself somewhere (to join someone and go somewhere with them) [with instrumental ‘with what’; or with z (+ instrumental) ‘with whom’]
20. (reflexive with się, colloquial) to come on, to make a pass (to attempt for a sexual relation with someone, typically in an unrefined manner) [with do (+ genitive) ‘whom’]

    Synonym: dobrać się

21. (reflexive with się) to take drastic measures against someone or something
22. (reflexive with się, obsolete) to spread (to become more common)

    Synonyms: rozpowszechnić się, upowszechnić się

Conjugation of zabrać pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		zabrać
future tense	1st	zabiorę			zabierzemy
	2nd	zabierzesz			zabierzecie
	3rd	zabierze			zabiorą
	impersonal	zabierze się
past tense	1st	zabrałem, -(e)m zabrał	zabrałam, -(e)m zabrała	zabrałom, -(e)m zabrało	zabraliśmy, -(e)śmy zabrali	zabrałyśmy, -(e)śmy zabrały
	2nd	zabrałeś, -(e)ś zabrał	zabrałaś, -(e)ś zabrała	zabrałoś, -(e)ś zabrało	zabraliście, -(e)ście zabrali	zabrałyście, -(e)ście zabrały
	3rd	zabrał	zabrała	zabrało	zabrali	zabrały
	impersonal	zabrano
conditional	1st	zabrałbym, bym zabrał	zabrałabym, bym zabrała	zabrałobym, bym zabrało	zabralibyśmy, byśmy zabrali	zabrałybyśmy, byśmy zabrały
	2nd	zabrałbyś, byś zabrał	zabrałabyś, byś zabrała	zabrałobyś, byś zabrało	zabralibyście, byście zabrali	zabrałybyście, byście zabrały
	3rd	zabrałby, by zabrał	zabrałaby, by zabrała	zabrałoby, by zabrało	zabraliby, by zabrali	zabrałyby, by zabrały
	impersonal	zabrano by
imperative	1st	niech zabiorę			zabierzmy
	2nd	zabierz			zabierzcie
	3rd	niech zabierze			niech zabiorą
passive adjectival participle		zabrany	zabrana	zabrane	zabrani	zabrane
anterior adverbial participle		zabrawszy
verbal noun		zabranie

zabrać pf (imperfective zabierać)

1. (reflexive with się, impersonal, obsolete) to be in for, to be coming

   Synonym: zanieść się

Conjugation of zabrać
infinitive	zabrać
future indicative	zabierze
past indicative	zabrało
conditional	zabrałoby by zabrało
imperative	niech zabierze

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zabrać is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 12 times in news, 10 times in essays, 22 times in fiction, and 26 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 74 times, making it the 876th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• zabrać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zabrać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• zabrać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zabrać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZABRAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 06.07.2009
• “ZABRAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 12.01.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zabrać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “zabrać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zabrać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 26
• zabrać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego