cuimhnigh

Irish

Pronunciation

(Munster) IPA^(key): /ˈkiːnʲɪɟ/
(Galway) IPA^(key): /ˈkiːvʲɾʲə/ (as if spelled cuímhnigh); /ˈkiːmʲɾʲə/ (as if spelled cuímnigh)
(Mayo) IPA^(key): /ˈkɪvʲnʲiː/
(Ulster) IPA^(key): /ˈkɪvʲnʲi/

Etymology 1

From Old Irish cuimnigid (“recalls, remembers”).^[1] By surface analysis, cuimhne +‎ -igh.

Verb

cuimhnigh (present analytic cuimhníonn, future analytic cuimhneoidh, verbal noun cuimhneamh, past participle cuimhnithe)

(intransitive) remember; consider, think (with ar)
Caithfimid cuimhneamh ar an gcostas. ― We must consider the cost.
(transitive) commemorate, remember
Cuimhnímid na mairbh inniu. ― We remember the dead today.
remind (with the thing being reminded of as the direct object and do plus the person being reminded)
Chuimhnigh an t-amhrán a hóige di. ― The song reminded her of her youth.
remind (with the person being reminded as the subject, ar plus the person doing the reminding, and le plus the person being reminded of)
Cuimhním ar mo dheartháir le Séan. ― Seán reminds me of my brother. (literally, “I remember my brother with Seán.”)
conceive, form in mind

Conjugation

conjugation of cuimhnigh (second conjugation)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	cuimhním	cuimhníonn tú; cuimhnír^†	cuimhníonn sé, sí	cuimhnímid; cuimhníonn muid	cuimhníonn sibh	cuimhníonn siad; cuimhníd^†	a chuimhníonn; a chuimhníos / a gcuimhníonn*	cuimhnítear
	past	chuimhnigh mé; chuimhníos	chuimhnigh tú; chuimhnís	chuimhnigh sé, sí	chuimhníomar; chuimhnigh muid	chuimhnigh sibh; chuimhníobhair	chuimhnigh siad; chuimhníodar	a chuimhnigh / ar chuimhnigh*	cuimhníodh
	past habitual	chuimhnínn / gcuimhnínn‡‡	chuimhníteá / gcuimhníteá‡‡	chuimhníodh sé, sí / gcuimhníodh sé, sí‡‡	chuimhnímis; chuimhníodh muid / gcuimhnímis‡‡; gcuimhníodh muid‡‡	chuimhníodh sibh / gcuimhníodh sibh‡‡	chuimhnídís; chuimhníodh siad / gcuimhnídís‡‡; gcuimhníodh siad‡‡	a chuimhníodh / a gcuimhníodh*	chuimhnítí / gcuimhnítí‡‡
future		cuimhneoidh mé; cuimhneod; cuimhneochaidh mé^†	cuimhneoidh tú; cuimhneoir^†; cuimhneochaidh tú^†	cuimhneoidh sé, sí; cuimhneochaidh sé, sí^†	cuimhneoimid; cuimhneoidh muid; cuimhneochaimid^†; cuimhneochaidh muid^†	cuimhneoidh sibh; cuimhneochaidh sibh^†	cuimhneoidh siad; cuimhneoid^†; cuimhneochaidh siad^†	a chuimhneoidh; a chuimhneos; a chuimhneochaidh^†; a chuimhneochas^† / a gcuimhneoidh; a gcuimhneochaidh^†	cuimhneofar; cuimhneochar^†
conditional		chuimhneoinn; chuimhneochainn^† / gcuimhneoinn‡‡; gcuimhneochainn^†‡‡	chuimhneofá; chuimhneochthá^† / gcuimhneofá‡‡; gcuimhneochthá^†‡‡	chuimhneodh sé, sí; chuimhneochadh sé, sí^† / gcuimhneodh sé, sí‡‡; gcuimhneochadh sé, sí^†‡‡	chuimhneoimis; chuimhneodh muid; chuimhneochaimis^†; chuimhneochadh muid^† / gcuimhneoimis‡‡; gcuimhneodh muid‡‡; gcuimhneochaimis^†‡‡; gcuimhneochadh muid^†‡‡	chuimhneodh sibh; chuimhneochadh sibh^† / gcuimhneodh sibh‡‡; gcuimhneochadh sibh^†‡‡	chuimhneoidís; chuimhneodh siad; chuimhneochadh siad^† / gcuimhneoidís‡‡; gcuimhneodh siad‡‡; gcuimhneochadh siad^†‡‡	a chuimhneodh; a chuimhneochadh^† / a gcuimhneodh; a gcuimhneochadh^†	chuimhneofaí; chuimhneochthaí^† / gcuimhneofaí‡‡; gcuimhneochthaí^†‡‡
subjunctive	present	go gcuimhní mé; go gcuimhníod^†	go gcuimhní tú; go gcuimhnír^†	go gcuimhní sé, sí	go gcuimhnímid; go gcuimhní muid	go gcuimhní sibh	go gcuimhní siad; go gcuimhníd^†	—	go gcuimhnítear
subjunctive	past	dá gcuimhnínn	dá gcuimhníteá	dá gcuimhníodh sé, sí	dá gcuimhnímis; dá gcuimhníodh muid	dá gcuimhníodh sibh	dá gcuimhnídís; dá gcuimhníodh siad	—	dá gcuimhnítí
imperative		cuimhním	cuimhnigh	cuimhníodh sé, sí	cuimhnímis	cuimhnígí; cuimhnídh^†	cuimhnídís	—	cuimhnítear
verbal noun		cuimhneamh
past participle		cuimhnithe

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Alternative verbal noun: cuimhniú

Synonyms

(remember): is cuimhin liom, cuimhne a bheith agat ar
(remind): meabhraigh, cuir i gcuimhne

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Adjective

cuimhnigh

inflection of cuimhneach (“recollective; reflective, thoughtful”):
1. vocative/genitive singular masculine
2. (archaic) dative singular feminine

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
cuimhnigh	chuimhnigh	gcuimhnigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 cuimnigid(ir)”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

[1] Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “1 cuimnigid(ir)”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

[1]