Πρόεδρος της Αιγύπτου
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου
رئيس جمهورية مصر العربية | |
|---|---|
 Το προεδρικό λάβαρο | |
| Προσφώνηση | Εξοχότατε Αρχηγέ του Κράτους(επίσημα)/Κύριε Πρόεδρε(ανεπίσημα) |
| Κατοικία | Παλάτι της Ηλιουπόλεως, Κάιρο, Αίγυπτος |
| Διορισμός από | Άμεση λαϊκή ψήφος |
| Διάρκεια θητείας | 4 χρόνια, άπαξ ανανεώσιμη |
| Αρχικός κάτοχος | Μωάμεθ Ναγκίμπ |
| Δημιουργία | 18 Ιουνίου 1953 |
Ο Πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου (αραβικά : رئيس جمهورية مصر العربية) είναι ο αρχηγός του κράτους της Αιγύπτου. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Αιγύπτου, ο πρόεδρος είναι επίσης ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων και επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας και ο συμπρόεδρος της κυβέρνηση της Αιγύπτου .Ο Άλλος συμπρόεδρος είναι ο Πρωθυπουργός της Αιγύπτου.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο πρώτος πρόεδρος της Αιγύπτου ήταν ο Μωάμεθ Ναγκίμπ, ένας από τους ηγέτες της αιγυπτιακής επανάστασης του 1952, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντά στις 18 Ιουνίου 1953, ημέρα κατά την οποία η Αίγυπτος ανακηρύχθηκε δημοκρατία.
Μετά την αιγυπτιακή επανάσταση του 2011, ο Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος κατείχε το αξίωμα από τις 14 Οκτωβρίου 1981 έως τις 11 Φεβρουαρίου 2011, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση έπειτα από προσκλήσεις για την απομάκρυνσή του από το αξίωμα. Στις 10 Φεβρουαρίου 2011 ο Μουμπάρακ μετέφερε τις προεδρικές εξουσίες στον τότε Αντιπρόεδρο Ομάρ Σουλεϊμάν. Μετά την παραίτηση του Μουμπάρακ, η θέση του Προέδρου της Αιγύπτου επίσημα εγκαταλείφθηκε και το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων, με επικεφαλής τον στρατάρχη Μοχάμεντ Χουσεΐν Ταντάουι, ανέλαβε τον εκτελεστικό έλεγχο του κράτους. Στις 30 Ιουνίου 2012, ο Μοχάμεντ Μόρσι ορκίστηκε πρόεδρος της Αιγύπτου, έχοντας κερδίσει τις Αιγυπτιακές προεδρικές εκλογές της 24ης Ιουνίου 2012.
Παλιό εκλογικό σύστημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με τις τροποποιήσεις του 1980 στο Αιγυπτιακό Σύνταγμα του 1971, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται έμμεσα σε ένα σύστημα δύο σταδίων μοναδικό στην Αίγυπτο. Η Λαϊκή Βουλή, η κάτω βουλή του Κοινοβουλίου, ορίστηκε ως ένα από μια σειρά των υποψηφίων για την προεδρία. Ο προεδρικός υποψήφιος χρειάζεται τουλάχιστον μια πλειοψηφία των δύο τρίτων στη Λαϊκή Συνέλευση, προκειμένου να προχωρήσει στο δεύτερο στάδιο των εκλογών.
Συνταγματικές τροποποιήσεις των χρόνων 2005 / 2007
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2005 και το 2007, έγιναν συνταγματικές τροποποιήσεις. Οι αρχές της τροποποίησης του συντάγματος περιλαμβάνουν:
- Η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας γίνεται με άμεση μυστική ψηφοφορία μεταξύ όλων των πολιτών που έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν.
- Διασφάλιση ότι πολλοί υποψήφιοι υποβάλλονται σε επιλογή ενός για τους ανθρώπους.
- Η διασφάλιση της αξιοπιστίας της διαδικασίας διορισμού.
- Παρέχεται η δυνατότητα για τα πολιτικά κόμματα να προτείνουν έναν από τους ηγέτες τους για να αμφισβητήσουν τις πρώτες προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν υπό το πρίσμα της τροπολογίας.
- Η δημιουργία μίας Επιτροπής προεδρικών εκλογών που θα απολαμβάνουν πλήρη ανεξαρτησία για την επίβλεψη της εκλογικής διαδικασίας.
- Η διεξαγωγή των εκλογών μέσα σε μια μέρα.
- Η εξασφάλιση της δικαστικής εποπτείας επί της διαδικασίας της ψηφοφορίας.
- Οι ακόλουθες διατάξεις σχετικά με την εκλογική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 76, όπως τροποποιήθηκε:
Ένας επιτυχής υποψήφιος θα πρέπει να εκλέγεται από την πλειοψηφία των ψήφων. Αν κανένας υποψήφιος δεν επιτυγχάνει μια τέτοια πλειοψηφία, οι εκλογές θα πρέπει να επαναληφθούν μετά από τουλάχιστον επτά ημέρες μεταξύ των δύο υποψηφίων που έχουν τους υψηλότερους ψήφους. Σε περίπτωση ισοβαθμίας μεταξύ του υποψηφίου ο οποίος έρχεται δεύτερος σε υψηλότερους ψήφους και τρίτος υποψήφιος, ο τρίτος υποψήφιος συμμετέχει στο δεύτερο γύρο. Ο υποψήφιος που λαμβάνει τους υψηλότερους ψήφους στο δεύτερο γύρο γίνεται πρόεδρος.
Η τροπολογία προβλέπει επίσης ότι ένας νόμος θα περάσει για τη ρύθμιση των σχετικών διαδικασιών εκλογής. Ο νόμος αυτός αναμένεται να ρυθμίζει τις διάφορες πτυχές της ίδιας της εκλογικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης της εκστρατείας, την ίση πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και τις εγγυήσεις του θεμιτού ανταγωνισμού.
Όπως απαιτείται από την τροπολογία, ο νόμος θα υποβληθεί στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο για να γνωμοδοτήσει σχετικά με τη συνταγματικότητα του. Αυτό δημιουργεί ένα σημαντικό προηγούμενο στη νομική παράδοση της Αιγύπτου, με την οποία το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο πρέπει να έχει το δικαίωμα της προηγούμενης αναθεώρησης της εθνικής νομοθεσίας, να αποφασίσει σχετικά με τη συμβατότητα της με το Σύνταγμα. Αυτό διαφέρει από την πρακτική που (μέχρι στιγμής με την οποία η διαδικασία επανεξέτασης που πραγματοποιείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο σχετικά με την εθνική νομοθεσία) έγινε από τον δικαστικό έλεγχο μετά το πέρασμα της νομοθεσίας.
Προεδρικές εξουσίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το σύστημα που δημιουργήθηκε από τις συνταγματικές τροποποιήσεις του 1980, ο πρόεδρος είναι το κατεξοχήν εκτελεστικό σχήμα, που διορίζει τον Πρωθυπουργό της Αιγύπτου. Κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου, ο πρόεδρος έχριζε επίσης κοσμήτορες των σχολών και των μεγαλύτερων εταιριών, και μπορεί επίσης να στρατολογήσει ή να εκδιώξει τους ανθρώπους του ιδιωτικού τομέα. Η Αίγυπτος ήταν κάτω από στρατιωτικό νόμο από το 1981. Μετά την επανάσταση του 2011-2012, ο στρατιωτικός νόμος είχε ανασταλεί.Ο Πρόεδρος διορίζει τον Πωθυπουργό,διορίζει τους υπουργούς,διοικεί τις ένοπλες δυνάμεις,συναποφασίζει μαζί με τον Πρωθυπουργό για την εσωτερική και οικονομική πολιτική ενώ διαχειρίζεται μόνος του την εξωτερική και αμυντική πολιτική.
Απαιτήσεις για να ασκεί τα καθήκοντά του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το άρθρο 141 του αιγυπτιακού Συντάγματος καθορίζει τις απαιτήσει που πρέπει να πληρείς κάποιος προκειμένου να γίνει πρόεδρος. Ο πρόεδρος της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου θα πρέπει: να είναι ένας Αιγύπτιος πολίτης, να είναι γεννημένος από αιγυπτιακούς γονείς (ποτέ να μην έχει διπλή υπηκοότητα), να έχει συμμετάσχει στο στρατό ή να εξαιρεθεί από αυτόν και δεν μπορεί να είναι μικρότερος των 40 ετών.
Εκλογή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι εκλογικές διαδικασίες που λαμβάνονται πριν από τη λήξη της θητείας του νυν προέδρου κατά 60 ημέρες.
Υποψηφιότητα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσθετες απαιτήσεις έχουν τροφοδοτηθεί από το άρθρο 142 του αιγυπτιακού συντάγματος σχετικά με τους υποψηφίους για το αξίωμα του προέδρου.
Οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν τη σύσταση 20 μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων και τη θεώρηση των 25.000 ανθρώπων σε 15 επαρχίες, με τουλάχιστον 1.000 υπογραφές από τον καθένα.
Προεδρική εκστρατεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προεδρικές Εκλογές Επιτροπή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η τροποποίηση του άρθρου 76 του Συντάγματος προβλέπει τη δημιουργία μίας «προεδρικής Επιτροπής των εκλογών», που θα έχει πλήρη ανεξαρτησία, και θα φορτιστεί με την εποπτεία της διαδικασίας των προε��ρικών εκλογών.
Η Επιτροπή θα αποτελείται από 10 μέλη, υπό την προεδρία του Ανώτατο Δικαστή του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και τέσσερα άλλα αυτοδικαίως μέλη του δικαστικού σώματος που είναι οι αρχαιότερος που εξυπηρετούν ως Αναπληρωτής Πρόεδρος του κάθε Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου, το Ακυρωτικό Δικαστήριο, καθώς και το Υψηλό Διοικητικό Δικαστήριο, και ο πρόεδρος του Δικαστηρίου των προσφυγών του Καΐρου.
Το υπόλοιπο της Επιτροπής θα πρέπει να απαρτίζεται από πέντε ανεξάρτητους και από ουδέτερα δημόσια πρόσωπα: τρεις που θα επιλεχθούν από τον λαό και δύο Συνελεύσεις που θα επιλεχθούν από το Συμβούλιο Σούρα.
Οι αποφάσεις της επιτροπής αυτής θα πρέπει να εγκριθούν από την πλειοψηφία επτά θετικών ψήφων. Η Επιτροπή αυτή θα έχει διάρκεια πέντε ετών και θα είναι αποκλειστικά αρμόδια για την επίβλεψη της διαδικασίας των προεδρικών εκλογών, συμπεριλαμβανομένης της αποδοχής υποψηφιοτήτων, ανακοινώνοντας τα ονόματα των αποδεκτών υποψηφίων, την εποπτεία της διαδικασίας της εκλογής, την καταμέτρηση των ψήφων και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Θα έχει επίσης την τελική δικαστική αρμοδιότητα να αποφαίνεται για κάθε αμφισβήτηση ή πρόκληση που υποβλήθηκαν σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές, και η απόφασή της θα είναι τελεσίδικη και δεν υπόκειται σε έφεση. Η Επιτροπή θα εκδώσει δικούς της κανονισμούς και είναι αρμόδια για τη θέσπιση γενικών υπο-επιτροπών μεταξύ των μελών του δικαστικού σώματος, να παρακολουθεί τις διάφορες φάσεις της εκλογικής διαδικασίας, υπό την εποπτεία της. Η εκλογική διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε μία ημέρα.
Εγκαίνια και ο όρκος του γραφείου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το άρθρο 79 του Συντάγματος, ο πρόεδρος πρέπει να δίνει τον ακόλουθο όρκο ή μια διαβεβαίωση ενώπιον της άσκησης των καθηκόντων του:
«Ορκίζομαι από τον Θεό τον Παντοδύναμο ειλικρινά να διατηρήσω το δημοκρατικό σύστημα, να σέβομαι το Σύνταγμα και το νόμο, να φροντίζω πλήρως για τα συμφέροντα του λαού, και να διατηρήσει την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας».
Διάρκεια (-ες) της θητείας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο πρόεδρος κυβερνά τέσσερα έτη, η οποία ξεκινά από την ημερομηνία της ανακοίνωσης του αποτελέσματος των εκλογών. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να επανεκλεγεί μία φορά.
Το Σύνταγμα καθορίζει τον αριθμό των όρων ότι ένας πρόεδρος μπορεί να παραμένει στη θέση του για δύο θητείες.
Αν ο εκλεγμένος πρόεδρος έχει ανακοινωθεί πριν από τη λήξη της θητείας του νυν προέδρου, ο νυν πρόεδρος συνεχίζει τα καθήκοντά του μέχρι τη λήξη της θητείας του.
Διαδοχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε περίπτωση προσωρινής ανικανότητας του Προέδρου, το Σύνταγμα προβλέπει την παραίτηση του προέδρου και την μεταβίβαση των εξουσιών του στον Πρωθυπουργό . Ωστόσο, το πρόσωπο που λαμβάνει το αξίωμα περιορίζεται στην εξουσία ως νέος πρόεδρος, δεν μπορεί να διαλύσει το κοινοβούλιο, προτείνει συνταγματικές τροποποιήσεις ή αφαιρεί το περίβλημα από το αξίωμα.
Στην περίπτωση της κενής θέσης του προεδρικού γραφείου ή μόνιμης ανικανότητας του Προέδρου, ο Πρόεδρος της Λαϊκής Συνέλευσης αναλαμβάνει προσωρινά την προεδρία. Σε περίπτωση που η Λαϊκή Βουλή διαλυθεί σε μια τέτοια στιγμή, ο πρόεδρος του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου αναλαμβάνει την προεδρία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ορίσει τον εαυτό του για την προεδρία. Και οι δύο έχον επίσης περιορισμένη δύναμη και σε αυτές δεν μπορεί να διαλύσει το κοινοβούλιο, να αφαιρέσει το υπουργικό συμβούλιο, ή να προτείνει συνταγματικές τροποποιήσεις.
Τότε η Λαϊκή Συνέλευση θα ανακηρύξει κενή την θέση του προέδρου, και ο νέος πρόεδρος πρέπει να επιλέγεται εντός μέγιστης προθεσμίας εξήντα ημερών από την ημερομηνία κένωσης της θέσης του προέδρου.
Το σύνταγμα δεν προβλέπει άμεσα κανένα ρόλο για τον πρωθυπουργό κατά τη διαδικασία της προεδρικής διαδοχής, όταν η θέση του αντιπροέδρου που ακόμα υπήρχε ήταν μια παράδοση για τη Λαϊκή Συνέλευση να διορίσει τον αντιπρόεδρο για την κενή γραφείο του προέδρου. Τόσο ο Σαντάτ και ο Μουμπάρακ υπηρέτησαν ως αντιπρόεδροι κατά το χρόνο που το προεδρικό αξίωμα έμεινε κενό, ωστόσο, για την κληρονομική διαδοχή του Μουμπάρακ το 1981 ως πρόεδρος δεν είχε διορίσει αντιπρόεδρο μέχρι τις 29 Ιανουαρίου 2011, κατά τη διάρκεια σημαντικών διαδηλώσεων απαιτώντας μεταρρυθμίσεις, διόρισε τον Ομάρ Σουλεϊμάν για το ρόλο.
Παραίτηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πρόεδρος Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ υπέβαλε την παραίτησή του μετά τη συντριπτική ήττα της Αιγύπτου στον πόλεμο του 1967 με το Ισραήλ, πριν από την επιστροφή στο γραφείο μετά τις μαζικές διαδηλώσεις από το αιγυπτιακό λαό. Ο Πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ παραιτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2011 μετά από δεκαοκτώ ημέρες διαμαρτυρίας κατά του καθεστώτος του.
Ο πρόεδρος μπορεί να ακυρώσει την παραίτησή του στη Λαϊκή Συνέλευση στο πλαίσιο του Συντάγματος του 2012.
Επίσημες κατοικίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πρόεδρος στην Αίγυπτο ελέγχει 8 προεδρικές κατοικίες εκτός από άλλους προεδρικούς ξενώνες. Επίσημη κατοικία και το γραφείο του προέδρου της Αιγύπτου είναι το Παλάτι της Ηλιουπόλεως στο Κάιρο. Οι άλλες προεδρικές κατοικίες είναι:
- Παλάτι Αμπντέεν, στο Παλαιό Κάιρο, Κάιρο.
- Παλάτι Κουμπέχ, στο Κάιρο.
- Παλάτι Ρας ελ Τιν, στην Αλεξάνδρεια
- Παλάτι Μοντάζα, στην Αλεξάνδρεια
- Παλάτι Αλ-Τάχρα, στο Κάιρο
- Παλάτι Αλ-Ορόμπα, στο Κάιρο