Κανονισμός της Βουλής των Ελλήνων

Η λειτουργία της Βουλής των Ελλήνων ορίζεται από τον Κανονισμό της Βουλής που είναι ο οδηγός των κοινοβουλευτικών διαδικασιών. Ψηφίζεται από την Ολομέλεια της Βουλής και δημοσιεύεται με παραγγελία του Προέδρου της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Λόγω της αρχής της αυτονομίας της Βουλής, ο Κανονισμός της είναι ο μόνος τυπικός νόμος του κράτους που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως χωρίς την μεσολάβηση του Προέδρου της Δημοκρατία��.

Η αρμοδιότητα της Βουλής να θεσπίζει η ίδια τον Κανονισμό λειτουργίας της προβλέφθηκε από το Σύνταγμα του 1975, άρθρο 65 παρ. 1. Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, εκδόθηκε την 1η Αυγούστου 1974 Συντακτική Πράξη "Περί αποκαταστάσεως της δημοκρατικής νομιμότητας και ρυθμίσεως θεμάτων του δημοσίου βίου... μέχρι καταρτίσεως νέου Συντάγματος της Χώρας". Με την πράξη αυτή επανήλθε σε ισχύ το Σύνταγμα του 1952, χωρίς τα άρθρα περί βασιλευομένης δημοκρατίας. Στις 4 Οκτωβρίου εκδόθηκε νέα συντακτική πράξη "Περί προσφυγής εις την λαϊκήν ετυμηγορίαν προς ολοκλήρωσιν της δημοκρατικής νομιμότητος" για την ανάδειξη Βουλής με εξουσίες τέτοιες ώστε να τροποποιεί, να καταργεί και να συμπληρώνει τις διατάξεις του Συντάγματος. Ακολούθως με τις γενικές εκλογές στις 17 Νοεμβρίου 1974 αναδείχθηκε η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή που όμως για να λειτουργήσει έπρεπε να έχει κανονισμό. Με το Α΄ Ψήφισμα της 24ης Δεκεμβρίου επανήλθε σε ισχύ ο Κανονισμός της Βουλής του 1964, τροποποιημένος κατά το μέρος που αφορούσε την νομοπαραγωγική διαδικασία.^[1]

Τελικά στις 4 Ιουνίου 1975 συγκροτήθηκε η ειδική επιτροπή έκδοσης κανονισμού, συγκροτούμενη από τον πρόεδρο της Βουλής, οκτώ μέλη της επιτροπής και επτά βουλευτές. Η επιτροπή, μετά από πολλές συνεδριάσεις, εκπόνησε το σχέδιο κανονισμού η τελική μορφή του οποίου διαμορφώθηκε από τις σχετικές παρατηρήσεις των κομμάτων και ψηφίσθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής σε δύο συνεδριάσεις στις 13 και 14 Οκτωβρίου του 1975 με τη διαδικασία των κωδίκων, δηλαδή χωρίς δυνατότητα αλλαγής του περιεχομένου. Στη συνέχεια ο νέος αυτός κανονισμός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ΦΕΚ Α΄ στις 23 Οκτωβρίου του 1975.

Το 1987, επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ, ψηφίστηκε νέος Κανονισμός, με αρκετές και σημαντικές τροποποιήσεις. Έκτοτε και ο Κανονισμός αυτός (του 1987) μέχρι τον Δεκέμβριο του 2013 υπέστη 21 τροποποιήσεις^[2].

Τελευταία τροποποίηση έγινε το 2017 από τον ΠτΒ Νίκο Βούτση η οποία μεταξύ άλλων προβλέπει την εκλογή Αντιπροέδρων της Βουλής από όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες.^[3]

Ο Κανονισμός της Βουλής του 1987, όπως ισχύει σήμερα, μετά τις τροποποιήσεις που έχει υποστεί κατά καιρούς, περιλαμβάνει συνολικά 172 άρθρα^[4] τα οποία κατανέμονται κατά Κεφάλαια σε Έξι βασικά Μέρη, ως ακολούθως:

1. Πρώτο Μέρος, που αφορά "οργάνωση και λειτουργία", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 1ο μέχρι και το 83Α΄ κατανεμημένα σε 13 Κεφάλαια.
2. Δεύτερο Μέρος, που αφορά "νομοθετικές διαδικασίες", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 84ο μέχρι και το 123ο, κατανεμημένα σε 4 Κεφάλαια.
3. Τρίτο Μέρος, που αφορά "διαδικασίες κοινοβουλευτικού ελέγχου", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 124ο μέχρι και το 138Α΄, κατανεμημένα σε 7 Κεφάλαια.
4. Τέταρτο Μέρος, που αφορά "ειδικές διαδικασίες", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 139ο μέχρι και το 158ο, κατανεμημένα σε 6 Κεφάλαια.
5. Πέμπτο Μέρος, που αφορά "την επιστημονική υπηρεσία της Βουλής", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 160ο μέχρι και το 163ο, χωρίς κατανομή σε Κεφάλαια.
6. Έκτο Μέρος, που αφορά "τελικές διατάξεις", περιλαμβάνοντας τα άρθρα από το 164ο μέχρι και το 172ο, κατανεμημένα σε 2 Κεφάλαια.

• Γ. Σωτηρέλης - Θ. Ξηρός: "Το Σύνταγμα της Ελλάδας - Ο Κανονισμός της Βουλής" - Εκδ. Οργανισμός Λαμπράκη - ΤΟ ΒΗΜΑ - Αθήνα 1975

• Κανονισμός της Βουλής (14 Απριλίου 2016) (ανακτήθηκε 23 Οκτωβρίου 2024)