Ιωσήφ Άλμπο

Ο Ιωσήφ Άλμπο (εβρ. יוסף אלבו, περ. 1380-1444) ήταν Εβραίος φιλόσοφος και ραββίνος, που έζησε στην Ισπανία, γνωστός κυρίως ως ο συγγραφέας του Σεφέρ χα-Ικαρίμ («Βιβλίο αρχών»), κλασικού έργου για τα θεμέλια του Ιουδαϊσμού.

Θεωρείται γενικώς ότι ο Άλμπο γεννήθηκε στο Μονρεάλ δελ Κάμπο, μια πόλη της Αραγωνίας. Ο Χάινριχ Γκρετς πιστεύει ότι ο Άλμπο δεν πρέπει να ήταν λιγότερο από τριάντα ετών όταν στάλθηκε να λάβει μέρος στη συζήτηση στην Τορτόσα (βλ. παρακάτω), και εξ αυτού τοποθετεί το έτος γεννήσεώς του όχι αργότερα από το 1380 μ.Χ.. Το έτος θανάτου του παραδίδεται ως το 1444 (είναι και το πιθανότερο) ή το 1430. Ωστόσο αναφέρεται ότι κήρυττε στη Σόρια το έτος 1433.

Το 1412 οι Εβραίοι κλήθηκαν από τον Αντίπαπα Βενέδικτο ΙΓ΄ στην πόλη Τορτόσα της Καταλονίας να υπερασπισθούν τη θρησκεία και την παράδοσή τους σε διαθρησκειακό διάλογο, έναντι των κατηγοριών του Ιωσουά Λόρκη, ενός Εβραίου που είχε ασπασθεί τον Χριστιανισμό. Τότε η εβραϊκή κοινότητα της Αραγωνίας απέστειλε τον Άλμπο ως τον πλέον μορφωμένο. Δάσκαλος του Άλμπο ήταν ο Χασδάι Κρέσκας, συγγραφέας του Ορ Αντονάι. Δεν υπάρχει ομοφωνία των μελετητών ως προς το εάν ο Κρέσκας βρισκόταν στη ζωή το 1412, σε κάθε περίπτωση προτιμήθηκε να σταλεί ο μαθητής έναντι του διδασκάλου, πιθανώς λόγω της προχωρημένης ηλικίας του δεύτερου ή επειδή ο Άλμπο διέθετε μεγαλύτερη ευγλωττία. Ο διάλογος αυτός διάρκεσε τα έτη 1413 και 1414, και σε αυτόν έλαβαν μέρος εκτός του Άλμπο και οι Ιουδαίοι απολογητές Πρόφιατ Ντούραν, Μοσέ μπεν Αμπάς και Αστρούκ χα-Λεβί.

Η χρήση ιατρικών εικονογραφήσεων από τον Άλμπο δημιουργεί την εντύπωση ότι κατείχε την ιατρική επιστήμη, κάτι που με τη σειρά του οδηγεί στην υπόνοια ότι είχε ασκήσει και το ιατρικό επάγγελμα. Σε κάποιο βαθμό είχε εντρυφήσει στα κείμενα των Αράβων αριστοτελικών.

Ο Άλμπο είναι γνωστός για το φιλοσοφικό και απολογητικό έργο του με τίτλο Sefer ha-Ikkarim ή «Βιβλίο των αρχών», η συγγραφή του οποίου ολοκληρώθηκε το 1425 στη Σόρια. Ο Άλμπο, όπως και ο δάσκαλός του ο Χασδάι Κρέσκας και παλαιότερα ο Μαϊμονίδης, είχε μια ορθολογιστική προσέγγιση στην ιουδαϊκή παράδοση. Στο Βιβλίο αρχών ο Άλμπο περιορίζει ή ανάγει τις βασικές αρχές του Ιουδαϊσμού σε τρεις: την ύπαρξη του Θεού, την αποκάλυψη και τη θεία ανταπόδοση. Το βιβλίο συνετέλεσε σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση της νεότερης ιουδαϊκής σκέψεως και θρησκευτικής πίστεως.

• Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 4, σελ. 469
• Το λήμμα «ALBO, JOSEPH» στην Jewish Encyclopedia, επιμ. Isidore Singer κ.ά., εκδ. Funk & Wagnalls, Νέα Υόρκη 1901-1906
• Philippe Bobichon: Sefer ha-'Iqqarim «Livre des Principes» III, 25 Un chapitre de la controverse judéo-chétienne dans l'Espagne du XV e siècle (texte hébreu traduction, commentaires), CSIC, Μαδρίτη 2015 online
• Philippe Bobichon: «Polémique anti-chrétienne et théologie dans le Sefer ha-‘Iqqarim («Livre des Principes») de Joseph Albo (xve s.)», Yod 15/2010, σσ. 115-143 online

• Joseph Albo - (c. 1380 - 1445), Adventures in Philosophy
• Dror Ehrlich: Το λήμμα «Joseph Albo» στη διαδικτυακή Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας του Στάνφορντ