Ζυρίχη

Συντεταγμένες: 47°22′0″N 8°33′0″E / 47.36667°N 8.55000°E / 47.36667; 8.55000

Ζυρίχη
Σημαία Έμβλημα
Ζυρίχη 47°22′28″N 8°32′28″E
Χώρα	Ελβετία[1]
Διοικητική υπαγωγή	Zürich District
Ίδρυση	2ος αιώνας
Διοίκηση
• Δήμαρχος της Ζυρίχης[3]	Κορίν Μάουχ (από 2009)[2]
• Μέλος του/της	Κλιματική Συμμαχία[4] KlimaBündnis-Städte Schweiz[5] IAKS[6]
Έκταση	87,88 km²[7] και 87,93 km²[8]
Υψόμετρο	408 μέτρα
Πληθυσμός	447.082 (31  Δεκεμβρίου 2023)[9]
Ταχ. κωδ.	8000, 8001, 8002, 8003, 8004, 8005, 8006, 8008, 8032, 8037, 8038, 8041, 8044, 8045, 8046, 8049, 8050, 8051, 8052, 8053, 8055, 8057, 8063, 8064, 8031[10], 8010[10], 8012[10], 8017[10], 8022[10], 8024[10], 8027[10], 8034[10], 8036[10], 8040[10], 8042[10], 8047[10], 8048[10], 8060[10], 8070[10], 8087[10], 8088[10], 8090[10], 8091[10], 8098[10] και 8092[11]
Τηλ. κωδ.	043 και 044
Ζώνη ώρας	UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ζυρίχη (γερμανικά: Zürich‎‎, γαλλικά: Zurich‎‎, ιταλικά: Zurigo‎‎) είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ελβετίας με πληθυσμό 427.721 ^[12] κατοίκους στις 31 Δεκεμβρίου 2022, ενώ ο πληθυσμός της ευρύτερης αστικής περιοχής είναι 1.007.972 κάτοικοι και πρωτεύουσα του καντονίου της Ζυρίχης. Ο πληθυσμός της μητροπολιτικής περιοχής φτάνει τα 1,68 εκατομμύρια. Η πόλη είναι το οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ελβετίας (η πρωτεύουσα της Ελβετίας και έδρα της κυβέρνησης είναι η Βέρνη). Σύμφωνα με έρευνες το 2006^[13] και το 2007^[14] προσφέρει την καλύτερη ποιότητα ζωής στον κόσμο.

To όνομα της πόλης (Zürich) προέρχεται πιθανόν από την κελτική λέξη Turus, υπόθεση που στηρίζεται στην ανακάλυψη ενός τάφου του 2^ου αιώνα, πάνω στον οποίο αναγράφεται το λατινικό όνομα Turicum.

Η Ζυρίχη εκτείνεται γύρω από το βόρειο άκρο της ομώνυμης λίμνης και τις όχθες του ποταμού Λίματ. Το ιστορικό κέντρο, η παλιά πόλη, βρίσκεται λίγο βορειότερα από το σημείο που ο ποταμός εκβάλλει στη λίμνη.

Η ιστορία της Ζυρίχης ξεκινά από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν λειτουργούσε με το όνομα Turicum ένα σημείο είσπραξης φόρων στον ποταμό Λίματ. Η πόλη αναπτύχθηκε το Μεσαίωνα και το 1351 έγινε το πέμπτο μέλος στην ελβετική συνομοσπονδία (που εκείνη την περίοδο ήταν μια συνομοσπονδία ανεξάρτητων κρατών). Ήδη από το 19^ο αιώνα αποτελεί το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της Ελβετίας.

Περίπου 30% των κατοίκων της Ζυρίχης δεν είναι Ελβετοί πολίτες. Η Γερμανία είναι η χώρα προέλευσης των περισσότερων μεταναστών και ακολουθεί η Ιταλία.

Η επίσημη γλώσσα είναι τα Γερμανικά. Στον προφορικό λόγο πιο διαδεδομένη είναι μια τοπική διάλεκτος που αποτελεί παραλλαγή των Ελβετικών γερμανικών (διάλεκτος των γερμανικών που ομιλούνται στην Ελβετία). Άλλες διαδεδομένες γλώσσες (ως μητρικές) είναι τα Ιταλικά, Αλβανικά, Σέρβικα, Ισπανικά και Γαλλικά. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού μιλά δύο ή και τρεις γλώσσες, ενώ στον παραγωγικό τομέα εκτός από τα Γερμανικά χρησιμοποιούνται ευρέως τα Αγγλικά, τα Γαλλικά και τα Ιταλικά.

Το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού είναι Χριστιανοί, κατανεμημένοι σε διάφορα δόγματα. Παλιότερα το πολυπληθέστερο χριστιανικό δόγμα ήταν ο Προτεσταντισμός, σήμερα προηγούνται οι Ρωμαιοκαθολικοί. Υπάρχει επίσης μια σημαντική κοινότητα Εβραίων (περίπου 5.000), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει σημειώσει μεγάλη αύξηση ο αριθμός των Μουσουλμάνων (20.000 στην απογραφή του 2000).

Η Ζυρίχη αποτελεί βασικό συγκοινωνιακό κόμβο για την Ελβετία αλλά και την Κεντρική Ευρώπη. Ο Κεντρικός Σιδηροδρομικός σταθμός της είναι ο μεγαλύτερος στην Ελβετία. Ανήκει στην SBB, τη σιδηροδρομική εταιρεία της Ελβετίας. Εξυπηρετεί κίνηση για όλο το εσωτερικό της χώρας αλλά και για τις γειτονικές χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Αυστρία). Το διεθνές αεροδρόμιο της Ζυρίχης επίσης είναι το μεγαλύτερο στην Ελβετία και εξυπηρετεί πληθώρα διεθνών προορισμών με απευθείας πτήσεις.

Η δημόσια συγκοινωνία στην πόλη καλύπτεται από συνδεδεμένα δίκτυα τραμ, λεωφορείων, τρένων καθώς και πλοίων για την κίνηση στο ποτάμι και τη λίμνη.

Η Ζυρίχη αποτελεί σημαντικό διεθνές οικονομικό κέντρο. Κυριαρχεί ο τομέας των τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Δύο από τις μεγαλύτερες ελβετικές τράπεζες, η UBS και η Credit Suisse, έχουν την έδρα τους στην πόλη και συγκεκριμένα στην πλατεία Parade-Platz. Πολλές άλλες καινοτόμες τράπεζες, όπως η Εναλλακτική Τράπεζα Ελβετίας AG, έχουντην έδρα τους ή παραρτήματα στη Ζυρίχη. Το 77% του εργατικού δυναμικού απασχολείται στον τομέα των υπηρεσιών ^[15]. Στη Ζυρίχη επίσης βρίσκεται το Χρηματιστήριο Αξιών της Ελβετίας.

Στη Ζυρίχη βρίσκονται δύο πανεπιστήμια με μεγάλη ιστορία και διεθνή αναγνώριση, το Πολυτεχνείο ETH (έτος ίδρυσης 1855) και το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (έτος ίδρυσης 1833). Και στα δύο έχουν εργαστεί αρκετοί επιστήμονες που κέρδισαν βραβείο Νόμπελ. Ο συνολικός αριθμός των φοιτητών τους ξεπερνά τους 36.000, από τους οποίους ένα σημαντικό ποσοστό είναι αλλοδαποί.

Η πόλη αποτελεί και πολιτιστικό κέντρο με αίθουσες για όπερα, θέατρο, μουσική και πολλά μουσεία. Σημαντικά μουσεία είναι το Κούνστχαους (Kunsthaus), το Ελβετικό Εθνικό Μουσείο (Landesmuseum) και το Μουσείο Σχεδιασμού (Museum für Gestaltung). Στην πόλη εργάστηκε και δημιούργησε από το 1955 έως το 1996 η Ελληνίδα ιατρός και λογοτέχνιδα Φούλα Λαμπελέ.^[16][17]

Δύο ποδοσφαιρικές ομάδες της Ζυρίχης μετέχουν στην πρώτη κατηγορία, η ΦΚ Ζυρίχη και η Γκρασχόπερς. Η έδρα της πρώτης είναι το γήπεδο Λέτσιγκρουντ με χωρητικότητα 23.605 θεατών. Είναι ένα από τα τέσσερα ελβετικά στάδια που χρησιμοποιήθηκαν για τη διοργάνωση του Euro 2008. Στο ίδιο γήπεδο διοργανώνεται κάθε χρόνο διεθνές μίτινγκ στίβου, ένα από τα έξι του IAAF Golden League, της κορυφαίας ετήσιας διοργάνωσης της IAAF.

Στη Ζυρίχη βρίσκεται η έδρα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (FIFA) και η έδρα της Διεθνής Ομοσπονδία Χόκεϊ επί Πάγου.

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:   Ζυρίχη

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ζυρίχη

Στο Wikivoyage υπάρχει ταξιδιωτικός οδηγός σχετικός με το λήμμα:    Ζυρίχη

• Επίσημη ιστοσελίδα της πόλης Αρχειοθετήθηκε 2004-08-23 στο Wayback Machine. (Γερμανικά)
• Επίσημη τουριστική ιστοσελίδα (Αγγλικά)
• Εκδρομή στη Ζυρίχη
• Ζυρίχη στο Curlie