Μη δυαδικό φύλο

Το μη-δυαδικό, (αγγλ: non-binary) ή genderqueer (ελληνικά: φυλοδιαφορετικο), είναι η ύπαρξη ενός φάσματος ταυτοτήτων φύλου που δεν είναι αποκλειστικά αρρενωπές ή θηλυκές —ταυτότητες που βρίσκονται έξω από το δυαδικό φύλο. ^[1] Οι μη-δυαδικές ταυτότητες μπορεί να εμπίπτουν στην ομπρέλα των τρανς, καθώς πολλά μη δυαδικά άτομα ταυτίζονται με ένα φύλο διαφορετικό από το φύλο που τους έχει ανατεθεί. ^[2]

Τα μη δυαδικά άτομα μπορούν να αυτοπροσδιοριστούν έχοντας δύο ή περισσότερα φύλα (να είναι bigender/ αμφίφυλα ή trigender/τρίφυλα) ,^{[3] [4]} να μην έχουν κανένα φύλο (άφυλο, μη έμφυλο, απελευθερωμένο από το φύλο ή ουδέτερο ως προς το φύλο), να «μετακινούνται» ανάμεσα στα φύλα ή αλλιώς να έχουν μία ρευστή ταυτότητα φύλου (genderfluid/ρευστόφυλο) : ^[5] Nα έχουν τρίτο φύλο ή άλλο φύλο (κατηγορία που περιλαμβάνει τα άτομα τα οποία δεν τοποθετούν όνομα στο φύλο τους). ^[6]

Η ταυτότητα του φύλου είναι ξεχωριστή από τον σεξουαλικό ή ρομαντικό προσανατολισμό ^[7] και τα μη-δυαδικά άτομα έχουν μια ποικιλία σεξουαλικών προσανατολισμών, όπως και τα άτομα που νιώθουν αυθεντικά με το φύλο που τους έχει ανατεθεί (cisgender→ μη τρανς, φυλοαμετάβατα ή / και χωρίς φυλοεπαναστατική συμπεριφορά). ^[8]

Ένα μη δυαδικό φύλο δεν σχετίζεται με μία συγκεκριμένη έκφραση φύλου, όπως είναι ο ανδρογυνισμός. Τα μη-δυαδικά άτομα ως ομάδα, έχουν μια μεγάλη ποικιλία εκφράσεων φύλου και μερικά μπορεί να απορρίψουν εντελώς τις ταυτότητες του φύλου. ^[9] Μερικά αντιμετωπίζονται ιατρικά για τη δυσφορία φύλου με χειρουργική επέμβαση ή ορμονοθεραπεία, όπως οι τρανς άνδρες και γυναίκες .

Ο όρος genderqueer προήλθε από queer περιοδικά της δεκαετίας του 1980 και είναι πρόδρομος του όρου non-binary/μη-δυαδικό . ^[10] Εκτός από τη χρήση της λέξης ως όρο ομπρέλας, η λέξη genderqueer έχει χρησιμοποιηθεί ως επίθετο για να αναφερθεί κάποιος σε οποιοδήποτε άτομο που υπερβαίνει τις διακρίσεις του φύλου, ανεξάρτητα από την αυτοπροσδιορισμένη ταυτότητα φύλου του. Τα άτομα μπορούν να εκφράσουν την εμφύλη μη-ετεροκανονικότητα, με το να μη συμμορφωθούν με τις δυαδικές κατηγορίες φύλου «άντρας» και «γυναίκα». Η λέξη genderqueer χρησιμοποιείται συχνά από άτομα που αμφισβητούν τις δυαδικές κοινωνικές δομές του φύλου, για να αυτοπροσδιοριστούν. ^[11]

Ο όρος έχει επίσης χρησιμοποιηθεί από εκείνους που περιγράφουν αυτό που βλέπουν ως αμφισημία φύλου. ^[12] Η λέξη ανδρόγυνο (αγγλ: Αndrogyne ή androgynous) χρησιμοποιείται συχνά ως περιγραφικός όρος για άτομα αυτής της κατηγορίας. Αυτό συμβαίνει επειδή ο όρος «ανδρόγυνο» συνδέεται στενά με ένα μείγμα, κοινωνικά καθορισμένων, αρρενωπών και θηλυκών χαρακτηριστικών. ^[13] Ωστόσο, δεν αυτοπροσδιορίζονται όλα τα genderqueer άτομα ως ανδρόγυνα. Ορισμένα αυτοπροσδιορίζονται ως αρρενωπή γυναίκα ή θηλυκός άνδρας ή συνδυάζουν τη λέξη genderqueer με άλλη επιλογή φύλου.

Πολλές αναφορές χρησιμοποιούν τον όρο τρανς για να συμπεριλάβουν τα genderqueer/μη-δυαδικά άτομα. ^{[14] [15] [16]} Το Ίδρυμα Εκστρατείας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Φάσμα των Φύλων χρησιμοποιούν τον όρο «επεκτατικό φύλο» για να εκφράσουν "ένα ευρύτερο, πιο ευέλικτο φάσμα ταυτότητας ή / και έκφρασης φύλου από αυτό που συνήθως σχετίζεται με το δυαδικό σύστημα φύλου". ^[17]

Τα άφυλα/agender άτομα (' α -' που σημαίνει "χωρίς") ^{[18] [19]} είναι εκείνα που αυτοπροσδιορίζονται έχοντας κανένα φύλο ή έχοντας καμία ταυτότητα φύλου. ^{[20] [21] [22]} Αν και αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ταυτοτήτων που δεν συμμορφώνονται με τους παραδοσιακούς κανόνες του φύλου, ο μελετητής Finn Enke δηλώνει ότι τα άτομα που ταυτίζονται με οποιαδήποτε από αυτές τις θέσεις μπορεί να μην αυτοπροσδιορίζονται απαραίτητα ως τρανς. ^[23] Το ουδέτερο φύλο (neutrois) και το άφυλο, ήταν δύο από τα 50 διαθέσιμα προσαρμοσμένα φύλα στο Facebook, τα οποία προστέθηκαν στις 13 Φεβρουαρίου 2014. ^[24] Το άφυλο είναι επίσης διαθέσιμο ως επιλογή φύλου στο OkCupid από τις 17 Νοεμβρίου 2014. ^[25]

Το bigender/αμφίφυλο (δεν πρέπει να μπερδευτεί με την αμφιφυλοφιλία) ή αλλιώς το διπλό φύλο, είναι μια ταυτότητα φύλου που περιλαμβάνει δύο οποιεσδήποτε έμφυλες ταυτότητες και συμπεριφορές. Το να αυτοπροδιορίζεται κάποιο ως bigender, νοείται συνήθως ότι αυτοπροσδιορίζεται ταυτόχρονα ως άνδρας και γυναίκα ή κινείται μεταξύ της αρρενωπής έκφρασης φύλου και της θηλυκής έκφρασης φύλου, έχοντας ταυτόχρονα δύο ξεχωριστές ταυτότητες φύλου ή παρουσιάζοντας διακυμάνσεις μεταξύ τους. ^{[26] [27] [28]} Αυτό διαφέρει από το να αυτοπροσδιορίζεται κάποιο ως genderfluid (ελ: Ρευστόφυλο), καθώς όσα αυτοπροσδιορίζονται ως genderfluid ενδέχεται να μην «μετακινούνται» πίσω-μπρος μεταξύ οποιωνδήποτε σταθερών ταυτοτήτων φύλου και ίσως να βιώσουν ένα ολόκληρο εύρος ή φάσμα ταυτοτήτων, με την πάροδο του χρόνου. ^{[29] [30]} Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση περιγράφει τη bigender ταυτότητα ως μέρος της ομπρέλας των τρανς ταυτοτήτων. ^[31] Μερικά bigender άτομα εκφράζουν δύο διαφορετικές περσόνες, οι οποίες μπορεί να είναι θηλυκές, αρρενωπές, άφυλες, ανδρόγυνες ή άλλες ταυτότητες φύλου : Άλλα βρίσκουν ότι ταυτίζονται ταυτόχρονα με δύο φύλα. Μια έρευνα του 1999 που διεξήχθη από το Τμήμα Δημόσιας Υγείας του Σαν Φρανσίσκο παρατήρησε ότι, μεταξύ της κοινότητας των τρανς, το 3% εκείνων που είχαν ανατεθεί ως άνδρες κατά τη γέννηση και το 8% αυτών που είχαν ανατεθεί ως γυναίκες κατά τη γέννηση, αυτοπροσδιορίζονταν είτε ως «τραβεστί, παρενδυτικοί, drag queens, ή ως bigender". ^[32] Μια δημοσκόπηση του 2016 από την εταιρία Harris Insights & Analytics που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της GLAAD, διαπίστωσε ότι το 1% των γεννηθέντων 1980-2000 αυτοπροσδιορίζονται ως bigender. ^{[33] [34]}

Το demigender/ημίφυλο είναι μια ταυτότητα φύλου ενός ατόμου που αυτοπροσδιορίζεται εν μέρει με ένα φύλο και ταυτόχρονα με κάποιο άλλο. ^{[35] [36]} Υπάρχουν πολλές υποκατηγορίες αυτής της ταυτότητας. Ένα demi-boy ή demi-man, για παράδειγμα, ταυτίζεται τουλάχιστον εν μέρει με το να είναι αγόρι ή άντρας, ανεξάρτητα από το βιολογικό και κοινωνικό φύλο που του έχει ανατεθεί κατά τη γέννηση, ενώ άλλα μέρη της ταυτότητάς του, μπορεί να ανατεθούν σε άλλα φύλα, το ρευστό φύλο ή κανένα άλλο φύλο (άφυλο). Ένα demiflux άτομο αισθάνεται πως το σταθερό μέρος της ταυτότητάς του είναι μη-δυαδικό.

Τα genderfluid/ρευστόφυλα άτομα, εκφράζουν συχνά την επιθυμία να παραμείνουν ευέλικτα σχετικά με την ταυτότητα του φύλου τους, αντί να δεσμεύονται σε έναν μόνο ορισμό. ^[37] Μπορεί να «μετακινούνται» μεταξύ διαφορετικών εκφράσεων φύλου κατά τη διάρκεια της ζωής τους ή να εκφράζουν ταυτόχρονα πολλαπλές πτυχές διαφόρων δεικτών φύλου. ^[38] Ένα άτομο με ρευστό φύλο μπορεί επίσης να αυτοπροσδιορίζεται ως bigender  – εναλλάσσοντας μεταξύ αρρενωπότητας και θυληκότητας, ή ως trigender – εναλλάσσοντας μεταξύ αυτών και ενός τρίτου φύλου. ^{[39] [40]}

Οι όροι transfeminine/τρανσθηλυκό και transmasculine/ τρανσαρρενωπό μπορεί να χρησιμοποιηθούν από άτομα, για να περιγράψουν μια πτυχή της θηλυκότητας ή της αρρενωπότητας στην ταυτότητά τους. Ο όρος transfeminine, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα τα οποία έχoυν ανατεθεί ως αρσενικό κατά τη γέννηση, αλλά ευθυγραμμίζονται πιο στενά με τη θηλυκότητα, χωρίς να είναι απαραίτητο να αυτοπροσδιορίζονται πλήρως ως γυναίκα. Ο όρος transmasculine, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα τα οποία έχoυν ανατεθεί ως θηλυκό κατά τη γέννηση, αλλά ευθυγραμμίζονται πιο στενά με την αρρενωπότητα, χωρίς να είναι απαραίτητο να αυτοπροσδιορίζονται πλήρως ως άνδρας. ^[41]

Το 1992, μετά την έκδοση του βιβλίου “Διεμφυλική Απελευθέρωση” (Transgender Liberation): Ένα Κίνημα Του Οποίου ο Χρόνος Έφτασε από τη Leslie Feinberg, ο όρος transgender διευρύνθηκε για να γίνει ένας όρος για την παραλλαγή του φύλου γενικότερα. ^[42] Αυτό τονίζεται το 1994, όταν η ακτιβίστρια Kate Bornstein έγραψε "Όλες οι κατηγορίες των transgender βρίσκουν κοινό έδαφος στο ότι κάθε μία παραβιάζει έναν ή περισσότερους από τους κανόνες του φύλου: Αυτό που έχουμε κοινό είναι ότι είμαστε παράνομα του φύλου, κάθε ένα από εμάς." ^[43]

Ο όρος genderqueer χρησιμοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 μεταξύ πολιτικών ακτιβιστών. ^[44] Το Riki Anne Wilchins συνδέεται συχνά με τη λέξη και ισχυρίζεται ότι την έχει επινοήσει. ^[45] Το Wilchins χρησιμοποίησε τον όρο σε ένα δοκίμιο του 1995 που δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος του In Your Face για να περιγράψει όποιον δεν «συμμορφώνεται» με το φύλο. ^{[46] [47]} Ήταν επίσης ένας από τους κύριους συνεισφέροντες στην ανθολογία Genderqueer: Voices Beyond the Sexual Binary που δημοσιεύθηκε το 2002. Το Wilchins δήλωσε ότι αυτοπροσδιορίζεται ως genderqueer στην αυτοβιογραφία του, το 1997.

Το διαδίκτυο δημοφιλοποίησε τον όρο genderqueer, καθώς το ευρύ κοινό μπόρεσε να προσεγγιστεί πολύ γρήγορα. ^[44] Το 2008, χρησιμοποίησαν τη λέξη genderqueer στην εφημερίδα New York Times ^[48] Στη δεκαετία του 2010, αυτός ο όρος έγινε πιο δημοφιλής καθώς πολλές διασημότητες αυτοπροσδιορίστηκαν δημοσίως ως μη συμμορφωμένοι με το φύλο (αγγλ.: Gender nonconforming). ^[49] Το 2012, το Σχέδιο για την Μεσοφυλική & Genderqueer Αναγνώριση ξεκίνησε να υποστηρίζει την επέκταση των επιλογών φύλου σε επίσημη τεκμηρίωση. ^[50] Το 2016, το Jamie Shupe ήταν το πρώτο άτομο που είχε μη-δυαδικό φύλο σε επίσημα έγγραφα στις Ηνωμένες Πολιτείες. ^[51]

Η ουδετερότητα του φύλου είναι το κίνημα για τον τερματισμό της διάκρισης του φύλου στην κοινωνία και του έμφυλου διαχωρισμού, μέσω μιας ουδέτερης γλώσσας ως προς το φύλο και μέσω άλλων μεθόδων.

Ορισμένα μη-δυαδικά/genderqueer άτομα προτιμούν να χρησιμοποιούν αντωνυμίες που είναι ουδέτερες ως προς το φύλο. Στις αγγλόφωνες περιοχές, η χρήση των αντωνυμιών "they" (αυτοί), "their" (αυτών) και "them" (αυτούς) είναι η πιο κοινή.^[52] Ωστόσο, τα ελληνικά είναι μια γλώσσα έντονα έμφυλη, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη χρήση ουδέτερων λέξεων για τα άτομα.

Στη σημερινή κοινωνία, πολλά μη-δυαδικά/genderqueer άτομα εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το φύλο που τους δόθηκε κατά τη γέννηση ώστε να διαχειρίζονται καθημερινές επιχειρήσεις, καθώς πολλά ιδρύματα και μορφές κρατικών εγγράφων - όπως διαβατήρια και άδειες οδήγησης - δέχονται μόνο δυαδικές ταυτότητες φύλου (με την έννοια της καταγεγραμμένης αναγνώρισης). Ωστόσο, με την αυξανόμενη αποδοχή των μη-δυαδικών ταυτοτήτων φύλου και την αύξηση της ευρύτερης κοινωνικής αναγνώρισης, αυτό αλλάζει αργά, καθώς ένας μεγαλύτερος αριθμός κυβερνήσεων και θεσμών αναγνωρίζουν και επιτρέπουν μη- δυαδικές ταυτότητες. ^[53]

Στις 10 Οκτωβρίου 2017, το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε το νόμο περί αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου (Νόμος 4491/2017), ο οποίος παρέχει στους τρανς ανθρώπους στην Ελλάδα το δικαίωμα να αλλάζουν ελεύθερα το καταχωρισμένο φύλο τους, χωρίς να απαιτείται η υποβολή σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου, αλλά και χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη ιατρική εξέταση ή λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Στη περίπτωση αυτή, το άτομο δύναται να αιτηθεί τη διόρθωση του καταχωρισμένου στα επίσημα εξατομικευτικά του έγγραφα φύλου, ώστε αυτό να συνάδει με την προσωπική βούληση και την εξωτερική εικόνα. Για να λάβει χώρα η επιθυμητή μεταβολή, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει: Να έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα, ήτοι να βρίσκεται σε ηλικία από 18 ετών και άνω, χωρίς να έχει τεθεί σε συμπαράσταση ή να έχει συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας του, εφόσον συναινούν ρητά οι ασκούντες τη γονική μέριμνα ή να έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας του, εφόσον υπάρχει τόσο ρητή συναίνεση των ασκούντων την γονική μέριμνα όσο και η θετική γνωμάτευση από Διεπιστημονική Επιτροπή στην οποία μετέχουν επτά εξειδικευμένοι γιατροί στο εκάστοτε αντικείμενο και να μην έχει τελέσει γάμο, πολιτικό ή θρησκευτικό. [1] Αρχειοθετήθηκε 2020-07-23 στο Wayback Machine.

Οι διακρίσεις που αντιμετωπίζουν τα μη-δυαδικά άτομα περιλαμβάνουν κυρίως την περιφρόνηση, την δυσπιστία, τις σύντομες αλληλεπιδράσεις και την ασέβεια. ^[54] Τα άτομα που δεν είναι δυαδικά θεωρούνται επίσης συχνά ως μέρος μιας τάσης, και ως εκ τούτου θεωρούνται ανειλικρινή ή αναζητητές προσοχής.

Η προσφώνηση σε λάθος γένος (αγγλ: Misgendering) είναι επίσης ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλά άτομα, είτε εκ προθέσεως είτε ακούσια. Στην περίπτωση της εκ προθέσεως λανθασμένης προσφώνησης, η τρανσφοβία είναι η κινητήρια δύναμη. Σε περίπτωση ακούσιας λανθασμένης προσφώνησης, συχνά αναμένεται από το άτομο που έχει προσφωνηθεί λανθασμένα, να παρηγορήσει και να συγχωρήσει το άτομο που έκανε το λάθος. ^[55]

Πολλές σημαίες έχουν χρησιμοποιηθεί σε μη-δυαδικές και genderqueer κοινότητες για να αντιπροσωπεύσουν διάφορες ταυτότητες. Υπάρχουν ξεχωριστές μη-δυαδικές και genderqueer σημαίες υπερηφάνειας. Η genderqueer σημαία υπερηφάνειας σχεδιάστηκε το 2011 από τo Marilyn Roxie. To λιλά αντιπροσωπεύει τη ανδρογυνία ή την «φυλο-παραξενιά», το λευκό αντιπροσωπεύει την άφυλη ταυτότητα και το πράσινο αντιπροσωπεύει τα άτομα των οποίων οι ταυτότητες καθορίζονται εκτός του δυαδικού συστήματος. ^{[58] [59] [60]} Η μη-δυαδική σημαία υπερηφάνειας δημιουργήθηκε το 2014. ^[61] Το κίτρινο αντιπροσωπεύει άτομα των οποίων το φύλο υπάρχει έξω από το δυαδικό σύστημα, το μωβ αντιπροσωπεύει εκείνα που πιστεύουν ότι το φύλο τους είναι ένα μείγμα - ή μεταξύ - άνδρα και γυναίκας, το μαύρο αντιπροσωπεύει τα άτομα που αισθάνονται ότι δεν έχουν φύλο, και το λευκό αντιπροσωπεύει εκείνα που ασπάζονται πολλά ή όλα τα φύλα.

Τα άτομα με ρευστό φύλο, που επίσης εμπίπτουν στην genderqueer ομπρέλα, έχουν τη δική τους σημαία. Το ροζ αντιπροσωπεύει τη θηλυκότητα, το λευκό αντιπροσωπεύει την έλλειψη φύλου, το μωβ αντιπροσωπεύει το μικτό φύλο ή την ανδρογυνία, το μαύρο αντιπροσωπεύει όλα τα άλλα φύλα και το μπλε αντιπροσωπεύει την αρρενωπότητα. ^{[62] [63]}

Τα άφυλα άτομα, που επίσης μερικές φορές αυτοπροσδιορίζονται ως genderqueer, έχουν τη δική τους σημαία. Αυτή η σημαία χρησιμοποιεί ασπρόμαυρες ρίγες για την απουσία φύλου και μια πράσινη λωρίδα για την αντιπροσώπευση των μη-δυαδικών φύλων. ^[64]

Η Διεθνής Ημέρα των Μη-Δυαδικών Ατόμων γιορτάζεται στις 14 Ιουλίου. ^{[65] [66] [67] [68]}

Διεμφυλική σημαία υπερηφάνειας, στην οποία το λευκό αντιπροσωπεύει τα μη-δυαδικά άτομα  Άφυλη σημαία υπερηφάνειας  Ρευστόφυλη σημαία υπερηφάνειας  Φυλοπαράξενη σημαία υπερηφάνειας  Μη-δυαδική σημαία υπερηφάνειας  Σύμβολο του μη-δυαδικού φύλου

Μια έρευνα του 2019 για τον πληθυσμό των Two-Spirit και των LGBTQ+ ατόμων στην πόλη Χάμιλτον του Καναδά, στο Οντάριο, με την ονομασία Mapping the Void: Two-Spirit και LGBTQ+ Experience in Hamilton, έδειξε ότι το 19% των 906 ερωτηθέντων αυτοπροσδιορίζονταν ως μη-δυαδικοί. ^[69]

Μια έρευνα του 2017 για τους Καναδούς LGBT+ ανθρώπους που ονομάστηκε LGBT+ Realities Survey, διαπίστωσε ότι το 4% των 1.897 ερωτηθέντων αυτοπροσδιορίστηκαν ως “non-binary transgender” και το 1% αυτοπροσδιορίστηκε ως “non-binary” έξω από την transgender ομπρέλα. ^[70]

Σύμφωνα με την Αναφορά του 2015 στις ΗΠΑ της Διεμφυλικής Έρευνας, το 35% των 28.000 (περίπου) transgender ερωτηθέντων, στην ανώνυμη διαδικτυακή έρευνα αυτοπροσδιορίστηκαν ως μη-δυαδικοί. ^{[71] [72]}

Μια έρευνα του 2011 που διενεργήθηκε από την Επιτροπή Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο, διαπίστωσε ότι το 0,4% των 10.039 ερωτηθέντων αυτοπροσδιορίζονταν ως μη-δυαδικοί. ^[73]