Η Patrologia Graeca (συντομογραφία PG, ελληνικά: Ελληνική Πατρολογία) ή όπως είναι ο πλήρης τίτλος της Patrologiae Graecae Cursus Completus (Ολοκληρωμένο Μάθημα Ελληνικής Πατρολογίας) είναι η δεύτερη συλλογή του κλασικού έργου του Ζακ Πολ Μιν Patrologiae cursus completus (Ολοκληρωμένο Μάθημα Πατρολογίας), η οποία περιλαμβάνει έργα Χριστιανών Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων που έγραψαν στα ελληνικά.

Η πρώτη σελίδα της αρχικής έκδοσης της Πατρολογίας του Migne

Η συλλογή εκδόθηκε σε δύο σειρές. Η πρώτη σειρά περιείχε μόνο τη μετάφραση των ελληνικών κειμένων στα λατινικά σε 81 τόμους (1856-61), ενώ η δεύτερη σειρά, η οποία εκδόθηκε στη συνέχεια, το ελληνικό κείμενο με λατινική μετάφραση σε 166 τόμους (1857-66). Αυτή η δεύτερη σειρά είναι και η γνωστότερη. Περιλαμβάνει τα έργα που γράφτηκαν στα ελληνικά, είτε προέρχονται από εκκλησιαστικούς συγγραφείς της Ανατολής είτε της Δύσης, από τον 1ο έως και τον 15ο αιώνα. Το κείμενο είναι τυπωμένο και αριθμημένο σε στήλες, μία από τις οποίες είναι γραμμένη στα ελληνικά, ενώ στην άλλη υπάρχει η λατινική της μετάφραση. Η αρίθμηση των τόμων σταματά στο 161, όμως το σύνολό τους είναι 166, καθώς οι τόμοι 16 και 87 έχουν τρία μέρη και ο τόμος 86 έχει δύο. Ένας ακόμη τόμος που ήταν υπό έκδοση, δεν εκδόθηκε ποτέ, αφού οι τυπογραφικές μήτρες του καταστράφηκαν από φωτιά στο τυπογραφείο το 1868. Το έργο ανατυπώθηκε πολλές φορές στην Ευρώπη, με πρώτες αυτές του εκδοτικού οίκου των Αδελφών Garnier στο Παρίσι (ήδη από το 1880), ενώ στην Ελλάδα ξεκίνησε ν' ανατυπώνεται τη δεκαετία του 1980, από τις "Εκδόσεις Ωφελίμου Βιβλίου".

Η συλλογή στηρίζεται σε ανατυπώσεις προγενέστερων εκδόσεων, οι οποίες συχνά περιέχουν λάθη, ενώ και η ποιότητα της εκτύπωσης είναι από μέτρια έως κακή. Παρ' όλα αυτά, είναι η μοναδική έκδοση η οποία εμπεριέχει τόσο μεγάλο αριθμό έργων, μερικά από τα οποία δεν είναι διαθέσιμα αλλού, και γι' αυτό αποτελεί σημείο αναφοράς, κυρίως για όσους μελετούν τη Μεσαιωνική Γραμματεία.

Στην ελληνική έκδοση δεν υπάρχει, σε αντίθεση με την Patrologia Latina, παράρτημα με συνολικό πίνακα περιεχομένων, έλλειψη που αναπλήρωσε ο πρώην μητροπολίτης Λαρίσσης, Δωρόθεος Σχολάριος, ο Θεσσαλός, με τα έργα του Κλεὶς Πατρολογίας καὶ Βυζαντινῶν Συγγραφέων που περιλαμβάνει τα περιεχόμενα κατά τόμο, με αναλυτική αναγραφή όλων των βιβλίων και των περιεχομένων τους (α' έκδοση 1879, β' έκδοση 1980) και Ταμεῖον Πατρολογίας που περιέχει λήμματα, κατ' αλφαβητική σειρά, τα οποία αναπτύσσονται από τους Πατέρες και τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς, με αντίστοιχες παραπομπές στα έργα τους (εκδόθηκαν μόνον οι τόμοι με τα γράμματα Α-Γ· ολόκληρο το έργο σε χειρόγραφα υπάρχει στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος).

Κατάλογος περιεχομένων

Επεξεργασία

Τα έργα στην πλειοψηφία τους είναι θεολογικά και εκκλησιαστικά, υπάρχουν όμως και πολλά ιστορικού και φιλολογικού, αλλά και ποικίλου, περιεχομένου. Εκτός από τα έργα των συγγραφέων που αναφέρονται στη συνέχεια, στους τόμους περιλαμβάνονται και πολλές πραγματείες μεταγενεστέρων, κυρίως στα λατινικά. Το όνομα των συγγραφέων παρατίθεται σύμφωνα με το πρωτότυπο κείμενο.

1ος αιώνας

Επεξεργασία

2ος αιώνας

Επεξεργασία

3ος αιώνας

Επεξεργασία

4ος αιώνας

Επεξεργασία

5ος αιώνας

Επεξεργασία

6ος αιώνας

Επεξεργασία

7ος αιώνας

Επεξεργασία

8ος αιώνας

Επεξεργασία

9ος αιώνας

Επεξεργασία

10ος αιώνας

Επεξεργασία
  • Τόμος 119: Οικουμένιος Τρίκκης, Κανονικόν Εκκλησιαστικόν Δίκαιον των Γραικο-Ρωμαίων (συνοδικές και πατριαρχικές αποφάσεις και διατάξεις των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως (4ος-14ος αιώνας): Νεκταρίου, Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Γενναδίου, Ταρασίου, Νικηφόρου, Νικολάου Α', Σισινίου, Σεργίου, Αλεξίου, Μιχαήλ Α' Κηρουλαρίου, Ιωάννου Η' Ξιφιλίνου, Ευστρατίου, Νικολάου Γ', Λέοντος Στυπή, Αρσενίου, Νικολάου Δ' Μουζάλωνος, Θεοδότου Β', Κωνσταντίνου Δ' Λειχούδη, Λουκά του Χρυσοβέργη, Μιχαήλ Γ' Θεοδοσίου Α', Γεωργίου Β' Ξιφιλίνου, Ιωάννου Ι' Καματηρού, Γερμανού Β', Μανουήλ Β', Φιλοθέου και αγνώστων, και άλλων επισκόπων και συγγραφέων: Βασιλείου Αχριδηνού, Νικήτα Ηρακλείας, Δημητρίου Χωματειανού, Ιωάννου Κίτρου, Ηλιού Κρήτης, Νικηφόρου χαρτοφύλακος, Νικήτα Θεσσαλονίκης, Ιωάννου Ζωναρά, Θεοδώρου Βαλσαμώνος, Πέτρου χαρτοφύλακος, Δημητρίου Κυζίκου, Βασιλείου Θεσσαλονίκης, Ματθαίου μοναχού, Μιχαήλ Χούμνου Θεσσαλονίκης)

11ος αιώνας

Επεξεργασία

12ος αιώνας

Επεξεργασία

13ος αιώνας

Επεξεργασία

14ος αιώνας

Επεξεργασία
  • Τόμος 146: Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος

15ος αιώνας

Επεξεργασία


Στη συλλογή δεν περιλαμβάνονται ούτε και αναφέρονται οι εξής συγγραφείς και έργα:

Επιπλέον βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Ιωάννης Δημάρατος, «Φιλολογικαί παρατηρήσεις εις την Ελληνικήν Πατρολογίαν του Migne», Πλάτων, τόμ.19 (1967), σελ.28-44

Σχετικά άρθρα

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία