Χρόνης Μίσσιος

Γεννήθηκε στην Καβάλα και δούλεψε ως καπνεργάτης (το επάγγελμα των γονιών του) σε νεαρή ηλικία. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά δούλεψε ως μικροπωλητής (με κασελάκι) στη Θεσσαλονίκη, ενώ λίγο αργότερα στέλνεται από τον Ερυθρό Σταυρό στα Γιαννιτσά μαζί με άλλα παιδιά, για να γλιτώσουν την πείνα της Κατοχής. Λόγω ανέχειας δεν κατάφερε να τελειώσει ούτε το Δημοτικό, σταμάτησε στη δεύτερη τάξη του.^[4] Το 1944 σε ηλικία 14 ετών διετέλεσε σύνδεσμος του 16ου συντάγματος του ΕΛΑΣ. Την περίοδο μετά την Απελευθέρωση, έμενε στη Βέροια όπου ήταν σύνδεσμος για τους καταδιωκόμενους ΕΑΜίτες και εντάχθηκε ως στέλεχος στην ΕΠΟΝ.^[5] Το 1947 συλλαμβάνεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο για τη συμμετοχή του σ��ον εμφύλιο πόλεμο ως μέλος του ΔΣΕ πόλεων (ομάδα Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα).

Φυλακίζεται ως το 1953 και από το 1962 ζει εξόριστος στη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη. Βασανίστηκε πολλές φορές χωρίς να αποκηρύξει την ιδεολογία του, για αυτό τον περισσότερο χρόνο τον πέρασε στην απομόνωση των κρατητηρίων σε άθλιες συνθήκες κράτησης. Μετά την αποφυλάκιση του διετέλεσε επαγγελματικό στέλεχος της νεολαίας της ΕΔΑ, μέλος του παράνομου ΚΚΕ,^[6] μέλος της πενταμελούς γραμματείας της Νεολαίας Λαμπράκη και ιδρυτικό μέλος του ΠΑΜ. Στη δικτατορία φυλακίστηκε (Φυλακές Αβέρωφ, Κέρκυρας, Κορυδαλλού). Αυτή τη περίοδο της φυλάκισής του έμαθε ουσιαστικά ανάγνωση και γραφή. Αποφυλακίζεται τον Αύγουστο του 1973.

Στη μεταπολίτευση, εντάχθηκε στο ΚΚΕ Εσωτερικού και στην ΕΑΡ και συμμετείχε στη Διεθνή Αμνηστία. Μεταγενέστερα είχε σχέσεις με τους Οικολόγους Πράσινους.^[7]

Συμμετείχε σε ενέργειες προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ δημιούργησε τηλεοπτικές εκπομπές με θέμα την προστασία της ελληνικής πανίδας στην ΕΡΤ την περίοδο 1994-1996 (εκπομπή Το Βλέμμα). Τα τελευταία χρόνια ζούσε στο Καπανδρίτι με τη σύζυγό του Ρηνιώ Παπατσαρούχα - Μίσσιου (πρώην στέλεχος της ΕΔΑ) και τα σκυλιά τους σε αγροτόσπιτο.^[8] Υπήρξε μία από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της αριστεράς.^{[9][10][11][12]}

Πέθανε σε ηλικία 82 ετών σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο της Αθήνας από καρκίνο.^[13] Ο Ριζοσπάστης στην είδηση του θανάτου έγραψε ότι «με το έργο του στην πορεία δε στάθηκε στο πλευρό των λαϊκών αγώνων και της δράσης των κομμουνιστών»^[14] Η αναφορά σχολιάστηκε αρνητικά για το ύφος της και για την παράλειψη αναφοράς στις φυλακίσεις που ο Μίσσιος υπέστη,^[15][16] αν και άλλοι θεώρησαν την νεκρολογία ουσιαστική.^[17]

Με τη λογοτεχνία ασχολήθηκε σε μεγάλη ηλικία. Το πρώτο του βιβλίο το 1985, το «Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», ήταν αυτοβιογραφικό κείμενο γραμμένο σε συνειρμική και λαϊκή γλώσσα που εντάσσεται στην παράδοση της απομνημονευματογραφίας.^[18]. Μετέτρεψε την οδυνηρή πολιτική του εμπειρία σε ζωντανό λογοτεχνικό μύθο, καταγγέλλοντας τόσο τα βασανιστήρια και τους βασανιστές του όσο και τους κομματικούς γραφειοκράτες της Αριστεράς και τον δογματισμό τους.

Τα επόμενα χρόνια δημοσίευσε τα έργα «Χαμογέλα, ρε… τι σου ζητάνε» (1988), «Τα κεραμίδια στάζουν» (1991), «Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι» (1996) και «Ντομάτα με γεύση μπανάνας» (2001)".^[19]

• Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, εκδ. Γράμματα, 1985, σελ. 221, ISBN 960-329-043-3
• Χαμογέλα, ρε... τι σου ζητάνε;, εκδ. Γράμματα, 1988, σελ. 223, ISBN 960-329-033-5, ISBN 978-960-329-033-9
• Τα κεραμίδια στάζουν, εκδ. Γράμματα, 1991, σελ. 214, ISBN 960-329-032-7, ISBN 978-960-329-032-2
• Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι, εκδ. Γράμματα, 1996, σελ. 318, ISBN 960-329-244-3, ISBN 978-960-329-244-9
• Ντομάτα με γεύση μπανάνας, εκδ. Γράμματα, 2001, σελ. 223, ISBN 960-329-298-2, ISBN 978-960-329-298-2
• Ο Χρόνης Μίσσιος διαβάζει Χρόνη Μίσσιο, εκδ. Bond-us music, 2009, σελ. 50, ISBN 978-960-89634-5-0
• Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς (μεταφορά σε graphic novel των Ντανιέλ Καζανάβ, Συλβαίν Ρικάρ, Μυρτώ Ράις) εκδ. Polaris, 2013, σελ. 187, ISBN : 978-960-6829-44-4

• Βόλος: Μια πόλη στη λογοτεχνία, επιμέλεια: Κώστας Ακρίβος, εκδ. Μεταίχμιο, 2001, σελ. 221, ISBN 960-375-237-1, ISBN 978-960-375-237-0
• Παλίμψηστο Καβάλας. Ανθολόγιο μεταπολεμικών λογοτεχνικών κειμένων, ανθολόγηση: Ευριπίδης Γαραντούδης, Μαίρη Μικέ, επιμέλεια: Ευριπίδης Γαραντούδης, Μαίρη Μικέ, εκδ. Καστανιώτη, 2009, σελ. 301, ISBN 978-960-03-4865-1

• Εθνικό Κέντρο Βιβλίου Αρχειοθετήθηκε 2015-05-30 στο Wayback Machine.
• www.biblionet.gr
• http://chronismissios.wordpress.com
• Κουζέλη Λαμπρινή, Χρόνης Μίσσιος: Η ιστορία ενός τίτλου που έγινε σύνθημα, εφ. Το Βήμα, 25/11/2012
• Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Χρόνης Μίσσιος», στο: Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 1995, σελ. 150-151

•   ΧΡΟΝΗΣ ΜΙΣΣΙΟΣ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)