Χρήστος Λεοντής

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 11 Μαΐου 1940. Ενώ παρακολουθούσε τις πρώτες ακόμη τάξεις του σχολείου, άρχισε να ψέλνει στην εκκλησία. Εκεί επηρεάστηκε άμεσα από τη βυζαντινή μουσική που, μαζί με το κρητικό τραγούδι, άρχισαν να διαμορφώνουν τη μουσική του προσωπικότητα. Έμαθε μαντολίνο και πιο μετά βιολί. Οι πρώτες συνθετικές προσπάθειες του Χρήστου Λεοντή έγιναν το 1952, πάνω σε κείμενα μεγάλων εορτών της Εκκλησίας. Αφού το 1957 τελείωσε το γυμνάσιο, ήρθε στην Αθήνα για να φοιτήσει στο Ωδείο Αθηνών, στην τάξη των θεωρητικών μαθημάτων. Καθηγητές του ήταν ο Μενέλαος Παλλάντιος και ο Γιάννης Α. Παπαϊωάννου. Τις σπουδές του συνέχισε αργότερα στο Κονσερβατόριο του Παρισιού όπου διδάχθηκε Αρμονία, Αντίστιξη και Φούγκα με καθηγητή του τον Allen Weber. Ο ίδιος σε διάφορες συνεντεύξεις του έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως αριστερό, ιδεολογικά αδογμάτιστο όμως, κριτικάροντας και την αριστερά και τη δεξιά όταν χρειάζεται.^[2]

Η μουσική του δραστηριότητα καλύπτει πολλούς χώρους, όπως το τραγούδι, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση.

Το 1962 ξεκίνησε και επίσημα η συνθετική δραστηριότητα του Χρήστου Λεοντή με μουσικές για τον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη και τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου.

Το 1963 κυκλοφόρησε, σε δισκάκια των 45 στροφών, η πρώτη δισκογραφική δουλειά του συνθέτη με τραγούδια σε στίχους του ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου (Φέρτε τη θάλασσα), του Μάνου Ελευθερίου (Το σπίτι γέμισε με λύπη) κ.ά. Στις 20 Ιουνίου τις ίδιας χρονιάς στο θέατρο «Παρκ» της Λεωφόρου Αλεξάνδρας στην Αθήνα, κάνει πρεμιέρα η «Μαγική πόλις». Ήταν η περίφημη μουσικοθεατρική παράσταση του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη όπου ο Λεοντής με τον Μάνο Λοΐζο συμμετείχαν με τα πρώτα τους τραγούδια διευθύνοντάς τα στο ιντερμέδιο, μεταξύ των δυο μερών της παράστασης.

Το 1964 ηχογραφήθηκε η Καταχνιά, ο πρώτος μεγάλος δίσκος του Λεοντή. Οι στίχοι ήταν του Κώστα Βίρβου και τα κείμενα του Νικηφόρου Βρεττάκου. Τα τραγούδια ερμήνευσαν ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Μαρινέλλα. Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1965.

Από το 1973 μέχρι το 1982 συνεργάστηκε με τον Κάρολο Κουν. Μετά την αποδημία του Κουν, συνεχίστηκε η συνεργασία με τους επιγόνους και μαθητές του, Γιώργο Λαζάνη, Μίμη Κουγιουμτζή και συνεχίζει μέχρι σήμερα –τέσσερις δεκαετίες- τη συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης. Από το 1972, η μουσική του Χρήστου Λεοντή ακούγεται σε όλα σχεδόν τα φεστιβάλ της Ελλάδας, με κυριότερα το φεστιβάλ της Επιδαύρου και το φεστιβάλ των Αθηνών.

Του έχουν απονεμηθεί τέσσερα βραβεία. Το πρώτο για Τραγούδι (1963), το δεύτερο για Κινηματογράφο (1966, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ταινία του Πάνου Γλυκοφρύδη «Με τη λάμψη στα μάτια»), το τρίτο για Θέατρο (καλοκαίρι 2004, βραβείο «Δημήτρης Μητρόπουλος» για τη μουσική στη Λυσιστράτη που ανέβηκε στο Εθνικό Θέατρο) και το τέταρτο για την εν γένει καλλιτεχνική προσφορά του (Βραβείο «Νίκος Καζαντζάκης» του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης – 2009 «Κύκλος δημιουργικής μουσικής»), καλύπτοντας έτσι όλους τους χώρους της μουσικής του δραστηριότητας. Σε πολλές δεκάδες ανέρχονται οι με κάθε τρόπο βραβεύσεις του, σε εκδηλώσεις που οργανώνονται από διάφορους φορείς, όπως Πανεπιστήμια, σχολεία, χορωδίες, θέατρα, συλλόγους, δήμους κλπ.

Έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές από τις μεγαλύτερες εφημερίδες του Ευρωπαϊκού τύπου για τις εργασίες του στο αρχαίο δράμα (Αχαρνής, Ειρήνη, Βάκχες) με το θέατρο Τέχνης.

Το καλοκαίρι του 2005, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, διηύθυνε στο Θέατρο Ηρώδου του Αττικού τη μουσικοχορευτική παράστασή «Χελιδών ηδομένη...και τραγούδια ευφρόσυνα», βασισμένη στην ανασύνθεση της μουσικής του για πέντε κωμωδίες τού Αριστοφάνη, σκηνοθετημένες από τον Κάρολο Κουν, το Εθνικό Θέατρο και το θεατρικό τμήμα τού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Μαζί με άλλους μουσικούς και καλλιτέχνες, (Παλλάντιος, Χατζιδάκις, Αντωνίου, Κουνάδης, Κουρουπός, Χριστοδουλίδης, Χουβαρδάς, Μιχαλακόπουλος κ.ά.) Ίδρυσε την εταιρεία «ΚΟΜΜΟΣ», με σκοπό την ανεύρεση, τη διάσωση, την έρευνα και την έκδοση της μουσικής που γράφτηκε από όλους τους Έλληνες συνθέτες για το Αρχαίο Ελληνικό Δράμα.

Από το 2001, ύστερα από πρόσκληση του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, δίδαξε σε σεμινάρια μεταπτυχιακούς φοιτητές της θεατρολογίας, Ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων, με αντικείμενο τη μουσική στο θέατρο και ιδιαίτερα στο Αρχαίο Ελληνικό δράμα.

Από τις 16 Απριλίου 2007 και με ομόφωνη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, είναι Επίτιμος Πρόεδρος της Ένωσης Μουσικοσυνθετών – Στιχουργών Ελλάδος (ΕΜΣΕ).

Το 2008 ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης της πόλεως των Χανίων και το 2011 επίτιμος Δημότης της πόλεως της Κάτω Αχαΐας.

Από τον Αύγουστο του 2017 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2018 ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ. Από τον Ιανουάριο του 2018 έως τον Αύγουστο του 2019 διετέλεσε πρόεδρος της ΕΡΤ.^[3]

• Ιππόλυτος του Ευριπίδη (1962)
• Επτά επί Θήβας του Αισχύλου (1962)
• Ελένη του Ευριπίδη (1966)
• Ηλέκτρα του Σοφοκλή (1967 και 1972)
• Σφήκες του Αριστοφάνη (1970)
• Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη (1972)
• Βάκχαι του Ευριπίδη (1973, 1977 και 1990)
• Ηλέκτρα του Ευριπίδη (1974)
• Αχαρνής του Αριστοφάνη (1976)
• Ειρήνη του Αριστοφάνη (1977 και 1985)
• Τρωάδες του Ευριπίδη (1980)
• Πέρσες του Αισχύλου (1987)
• Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη (1988)
• Αντιγόνη του Σοφοκλή (1988)
• Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη (1990)
• Ιππής του Αριστοφάνη (1991)
• Σφήκες του Αριστοφάνη (1992)
• Εκάβη του Ευριπίδη (1994)
• Πλούτος του Αριστοφάνη (1994)
• Μήδεια του Ευριπίδη (1995)
• Άλκηστις του Ευριπίδη (1996)
• Πλούτος του Αριστοφάνη (1997)
• Σφήκες του Αριστοφάνη (2003)
• Λυσιστράτη του Αριστοφάνη (2004)
• Πλούτος του Αριστοφάνη (2010)

Ο Χρήστος Λεοντής συνολικά έγραψε μουσική για περισσότερες από 70 παραστάσεις του κλασικού και σύγχρονου, ελληνικού και ξένου δραματολογίου:

• «Φασουλήδες του Κατσιπόρα» (Λόρκα, 1974)
• «Προστάτες» (Μήτσου Ευθυμιάδη, 1974)
• «Η Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες κι ένας παραμυθάς» (Ντάριο Φο, 1975)
• «Μαντζουράνα στο κατώφλι, γάιδαρος στα κεραμίδια» (Γιώργος Αρμένης, 1980)
• Στο Κουρδιστάν, 1976

Το 2ο απ' τα συνολικά 5 έργα παρουσιάστηκαν απ' το αντικειμενοθέατρο Ντενεκεδούπολη το οποίο δημιούργησε η Ευγενία Φακίνου.^[4]

• Καταχνιά (1964 ΜΙΝΟS). Στίχοι: Κώστας Βίρβος. Αφηγητής: Δημήτρης Μυράτ. Τραγουδούν: Στέλιος Καζαντζίδης, Μαρινέλλα, Χορωδία Κορίνθου.
• Ανάσταση ονείρων (1966 ΜΙΝΟS). Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος. Τραγουδούν: Μπ. Τσετίνης, Λίτσα Διαμάντη, Μαρινέλλα, Βαγγέλης Περπινιάδης, Ρία Νόρμα.
• Δώδεκα παρά πέντε (1971 Philips). Στίχοι: Σώτια Τσώτου, Γιάννης Νεγρεπόντης, Τ. Μηχαηλίδης, Παναγιώτης Γλυκοφρύδης. Τραγουδούν: Μαρινέλλα, Βούλα Σαββίδη, Γιώργος Φωτόπουλος.
• Αχ...έρωτα (1974 ΕΜΙ). Ποίηση Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, σε ελεύθερη απόδοση Λ. Παπαδόπουλου. Τραγουδούν: Μανώλης Μητσιάς, Τάνια Τσανακλίδου.
• Παραστάσεις (1975 Columbia). Στίχοι: Μ. Ευθυμιάδης, Ντάριο Φο (μετάφραση Κ. Σκαλιώρα), Πάμπλο Νερούδα (μετάφραση Δ. Στρατηγοπούλου), Διονύσιος Σολωμός, Ιωάννης Μακρυγιάννης (από τα Απομνημονεύματα), Μάνος Ελευθερίου. Τραγουδούν: Μανώλης Μητσιάς, Τάνια Τσανακλίδου, Νίκος Ξυλούρης, Γ. Μεράντζας).
• Καπνισμένο τσουκάλι (1975 Columbia). Ποίηση Γιάννη Ρίτσου. Αφηγητής: Γιάννης Ρίτσος. Η ζωγραφιά του εξωφύλλου είναι του Γιάννη Ρίτσου. Τραγουδούν: Νίκος Ξυλούρης, Τάνια Τσανακλίδου, Β. Μπαρνής.
• Μαντζουράνα στο κατώφλι (1980 Phillips). Στίχοι: Γιώργος Αρμένης. Τραγουδούν: Γιώργος Μεράντζας, Σοφία Βόσσου, Γιώργος Μπαγιώκης.
• Πυγολαμπίδες (1994 LYRA). Στίχοι: Θεόφιλος Βερύκιος. Τραγουδούν: Λυδία Κονιόρδου, Γιώργος Μπαγιώκης, Χρήστος Λεοντής, Νένα Βενετσάνου.
• Καντάτα Ελευθερίας (Βουλή των Ελλήνων, Αθήνα 1999). Στίχοι: Ρήγας Βελεστινλής, Διονύσιος Σολωμός, Ιωάννης Μακρυγιάννης. Τραγουδούν: Νένα Βενετσάνου, Ουρανία Μπασλή, Χρήστος Λεοντής, Χρήστος Τσάγκας, Χορωδία.
• Μήτηρ Θεού (Μονή Κουτλουμουσίου, 2001). Θρησκευτικοί ύμνοι καθώς και ποίηση από Κωστή Παλαμά, Άγγελο Σικελιανό, Ζωή Καρέλλη. Τραγουδούν: Νένα Βενετσάνου, Μανώλης Λιδάκης, Χριστιάνα Μαντζουράνη, Αρης Λεμπεσόπουλος, μοναχοί Ιεράς Μονής.
• Έρωτας Αρχάγγελος (2007 Μετρονόμος). Στίχοι: Δημήτρης Λέντζος. Τραγουδούν: Νίκος Δημητράτος, Δημήτρης Μητροπάνος, Παντελής Θαλασσινός, Μαρία Σουλτάτου), Δώρος Δημοσθένους, Ιωάννα Φόρτη.
• Χελιδών ηδομένη... (2010 Μετρονόμος). Επιλογή από κωμωδίες του Αριστοφάνη.
• Πρωινό άστρο (2011 Μετρονόμος). Ο Χρήστος Λεοντής μελοποιεί το Πρωινό άστρο του Γιάννη Ρίτσου που γράφτηκε το 1955 και είναι αφιερωμένο από τον ποιητή στην κόρη του Έρη. Ερμηνεύει ο Παντελής Θεοχαρίδης. Απαγγέλλει η ηθοποιός Ουρανία Μπασλή.
• Παρωδύσσεια - Υπό το φως του Οδυσσέα. (2013 Μετρονόμος). Μουσική για ένα σκηνικό αυτοσχεδιαστικό παιχνίδι του Μίμη Κουγιουμτζή στο Θέατρο Τέχνης, το 1999. Κυκλοφόρησε στην αυθεντική της μορφή, με τους συντελεστές της αρχικής παράστασης, και με αφορμή την πρόθεση της «Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας» να ανεβάσει κάτι σχετικό με την «Οδύσσεια»...
• Φλόγα που καίει (2017 Μετρονόμος). Στίχοι: Δημήτρης Λέντζος. Τραγουδούν: Θοδωρής Βουτσικάκης, Ιωάννα Φόρτη, Αλέξανδρος Τσιωνάς.

Ο Χρήστος Λεοντής έγραψε μουσική για κινηματογραφικές ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, ντοκυμαντέρ, σειρές για την τηλεόραση, video κ.ά.:

• Κάλλιο πέντε και στο χέρι (1965) του Πάνου Γλυκοφρύδη
• Τώρα που φεύγω απ’ τη ζωή (1966) του Οδυσσέα Κωστελέτου
• Με τη λάμψη στα μάτια (1966) του Πάνου Γλυκοφρύδη
• Κραυγή στον άνεμο (Cry in the wind) (1967) του Antony Heller
• Ο τάφος των εραστών (1967) του Νίκου Τζήμα
• Η ώρα της οργής (1968) του Γρηγόρη Γρηγορίου
• Ραντεβού με μιαν άγνωστη (1968) του Βασίλη Γεωργιάδη
• Επιστροφή της Μήδειας (1968) του Τζον Κρίστιαν
• Η δίκη των δικαστών (1974) του Πάνου Γλυκοφρύδη
• Γυναίκες στα όπλα (1979) του Παύλου Φιλίππου
• Πολίτες β’ κατηγορίας (1981) του Παύλου Φιλίππου
• Πριν από την Παράσταση (1981) του Μίμη Κουγιουμτζή
• Με τη φλόγα της Ειρήνης (1982) του Γιώργου Αναστασιάδη
• Δεξιότερα της δεξιάς (1989) του Νίκου Αντωνάκου
• Τα Δελφινάκια του Αμβρακικού (1993) του Ντίνου Δημόπουλου
• Ούλοι εμείς Εφέντη (1998) του Λεωνίδα Βαρδαρού
• Συννεφιασμένοι ορίζοντες (1998) του Μιχάλη Παπανικολάου

• Πρώτοι άνθρωποι της Ειρήνης (1978) του Νίκου Παροίκου
• Με λόγια και ήχους (1980) του Θεοδόση Θεοδοσόπουλου
• Ανήθα (1989) του Αντώνη Περούλη

• Κρήτες Ολυμπιονίκες (2004) του Λευτέρη Χαρωνίτη
• Νίκος Καζαντζάκης - Ακροβάτης πάνω στο χάος (2007) του Λευτέρη Χαρωνίτη

• Μέσα από το πλήθος (1983-1984) του Άγγελου Σιδεράτου
• Το σφαγείο (1988) του Κωστή Τσώνου
• Γεώργιος Παπανδρέου (1988) του Άγγελου Σιδεράτου
• Πωλείται αγάπη (1992) του Σταμάτη Χονδρογιάννη

• Αχαρνής του Αριστοφάνη (1977) Κάρολου Κουν
• Χελιδών ηδομένη - εργασία πάνω στον Αριστοφάνη (Ηρώδειο 2005)
• Φυλάττειν Θερμοπύλας - Ορατόριο βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Γιάννη Νεγρεπόντη (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 2015)

Επίσης έχει συνθέσει το γνωστό μουσικό σήμα της εκπομπής «Αθλητική Κυριακή».

• Περιοδικό "Μετρονόμος" -Χρήστος Λεοντής (τεύχος 1)
• Περιοδικό "Μετρονόμος" - Χελιδών ηδομένη...
• Περιοδικό "Μετρονόμος" -Χρήστος Λεοντής - Γιάννης Ρίτσος: "Πρωινό άστρο"
• "Μουσικά Προάστια" - Ο Αριστοφάνης του Λεοντή, ο Λεοντής του Αριστοφάνη
• "Μουσικά Προάστια" - Ο Αντώνης Μποσκοΐτης για τον "Έρωτα Αρχάγγελο" του Χρήστου Λεοντή
• e-orfeas.gr - Χρήστος Λεοντής: 12 παρά 5
• e-orfeas.gr - Χρήστος Λεοντής: Χτες, σήμερα και αύριο...
• e-orfeas.gr - Χρήστος Λεοντής: Χελιδών ηδομένη, Μετρονόμος
• MEΛΩΔIA FM 99.2 RADIO - ΑΧ ΕΡΩΤΑ
• Επιθεώρηση Ποιητικής Τέχνης «poiein.gr» - Χρήστος Λεοντής, “Χελιδών ηδομένη…”, Αριστοφάνης. Πέντε μουσικές ενότητες (Αχαρνής, Σφήκες, Ιππής, Πλούτος, Ειρήνη), εκδ. Μετρονόμος 2010
• Τροφώνιο Ωδείο - "Χελιδών ηδομένη…"
• in.gr - «Χελιδών ηδομένη…»