Τσούκα Φθιώτιδας

Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του χωριού δεν είναι γνωστή, αλλά οπωσδήποτε πρέπει να είναι πριν το 1741, χρονολογία η οποία είναι χαραγμένη σε πέτρα τοίχου του ιερού ναού Αγίου Γεωργίου και η οποία κατά πάσα πιθανότητα αναφέρεται στην ημερομηνία κατασκευής του.

Η πρώτη γνωστή καταχώριση του πληθυσμού έγινε με το Βασιλικό Διάταγμα 29-8-1912, που αναγράφεται στο ΦΕΚ Α 261/1912.

Σχετικά με την ονομασία του χωριού, υπάρχουν οι τρεις παρακάτω εκδοχές:

• Το όνομα δόθηκε λόγω του ότι το χωριό είναι κτισμένο πάνω σε μεγάλο και πετρώδες ύψωμα. Πολλά τέτοια υψώματα (βουνοκορφές) πολύ συχνά αναφέρονται στους χάρτες σαν Τσούκα (επικρατέστερη εκδοχή).
• Το όνομα προέρχεται από τον πρώτο κάτοικο, ο οποίος πιθανόν καταγόταν από την Ήπειρο και ονομαζόταν Τσούκας.
• Το όνομα προέρχεται από το τσουκάλι των πρώτων κατοίκων το οποίο καλούσαν τσούκι ή τσούκα.

Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού, σύμφωνα με διηγήσεις των παλαιοτέρων, ίσως προήλθαν από την Ήπειρο, και σήμερα ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αμπελουργία.

Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλές περιοχές για περίπατο: Βρύσες, Νύφης Κοτρώνι, Κρι, Προφήτης Ηλίας, Καραούλια, Τρανή Βρύση, Πιπίλια, Λιβάδια (Καταφύγιο), Στράγγειο, Θέρμα, Άγιος Ιωάννης, Χαλκιά Γούρνα, Κουτσομίλια, Καβρόρεμα.

• Ναός του Αγίου Γεωργίου: Φημισμένος για τις αγιογραφίες του, οι οποίες φιλοτεχνήθηκαν το 1885, από τον Ηπειρώτη ζωγράφο Ιωάννη Ματθαίου.
• Σταυρός Κοσμά του Αιτωλού: Πολύ κοντά στην είσοδο του χωριού και στην περιοχή του Σταυρού, υπάρχει ένα μικρό πέτρινο εκκλησάκι και δέντρο με παλαιό σιδερένιο σταυρό στον κορμό του, ο οποίος μαρτυρεί το σημείο όπου έκανε κήρυγμα, τον 18ο αιώνα, ο Κοσμάς ο Αιτωλός.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}
• Ύψωμα Προφήτη Ηλία: Σε δεσπόζον ύψωμα πίσω από το χωριό στα 710 μέτρα βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, χαμηλότερα η περιοχή Κρι με τις βελανιδιές και λίγο χαμηλότερα η νεόκτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.
• Καταφύγιο: Στην περιοχή Λιβάδια και σε υψόμετρο 772 μέτρων, βρίσκεται το Καταφύγιο, στις εγκαταστάσεις του οποίου παρέχονται στοιχειώδη εφόδια για επιβίωση σε τυχόν αποκλεισμένους κατά την διάρκεια δυσμενών καιρικών συνθηκών.
• Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη στην είσοδο του χωριού, σε υψόμετρο 487 μέτρων, με τη βρύση και τον περίβολο στις δύο πλευρές της με υπεραιωνόβιες δρύες.

Στο δρόμο Μακρακώμης - Τσούκας και στην περιοχή Χαλκιά Γούρνα βρίσκεται το κτήμα Γεωργίου Λιασκώνη, με την εκκλησία της Παναγίας, όπου στις 15 Αυγούστου πραγματοποιείται θεία λειτουργία συνδυασμένη με αξιόλογες εορταστικές εκδηλώσεις.

Μερικά από τα πολιτιστικά στοιχεία του χωριού είναι η δανειστική βιβλιοθήκη, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τσούκας, το πνευματικό - πολιτιστικό κέντρο, ο Σύλλογος Νεολαίας Τσούκας, ο χορευτικός όμιλος, η εφημερίδα Η Φωνή της Τσούκας και το Λαογραφικό Μουσείο - Χώρος Συνάντησης & Δημιουργίας Γυναικών.

Επιπρόσθετα, τακτικά διοργανώνονται εκδηλώσεις ψυχαγωγίας και διασκέδασης κρατώντας τη νεολαία σε ενεργό συμμετοχή στα κοινά του τόπου.

Η ποδοσφαιρική ομάδα ιδρύθηκε το 1981 και αγωνίζεται στην Β΄ Κατηγορία Φθιώτιδας.

Ο πολιτιστικός «Σύλλογος των Απανταχού Τσουκιωτών, Άγιος Γεώργιος Τσούκας» ιδρύθηκε το 1979 και έχει ως αποκλειστικό σκοπό να συμβάλλει στην εξύψωση του πολιτιστικού επιπέδου του χωριού μέσω των κάθε είδους προσπαθειών και δραστηριοτήτων του.

Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το πολιτιστικό κέντρο (έναρξη ανέγερσης το 1988) στο οποίο πραγματοποιούνται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του συλλόγου, οι εκδηλώσεις του αθλητικού ομίλου και διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις.

Ο χορευτικός όμιλος ιδρύθηκε το 2010 στην Τσούκα.

Σε ανάμνηση του δημοτικού σχολείου, το οποίο λειτούργησε για τελευταία φορά την σχολική χρονιά 2010-2011, λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη.

Δημιουργήθηκε το 2014 από τον Σύλλογο των Απανταχού Τσουκιωτών.

• Δημήτριος Χολέβας, πρωτοπρεσβύτερος, φιλόλογος, στρατιωτικός ιερέας ΕΛΑΣ 1907 - 2001