Πεντελικό όρος
Συντεταγμένες: 38°3′0″N 23°52′0″E / 38.05000°N 23.86667°E
Το Πεντελικό (ή Πεντέλη) είναι το δεύτερο ψηλότερο όρος της Αττικής, με μέγιστο υψόμετρο 1.109 μέτρων. Έχει σχήμα πυραμίδας και οριοθετείται από το λεκανοπέδιο των Αθηνών στα νοτιοδυτικά, την πεδιάδα του Μαραθώνα στα βορειοανατολικά και την κοιλάδα της Μεσογαίας στα νότια, ενώ ανατολικά βρέχεται από τον Κόλπο των Πεταλιών.
| Πεντελικό όρος | |
|---|---|
|
  Πεντελικό όρος | |
| Ύψος | 1.109 μέτρα |
| Γεωγραφικά στοιχεία | |
| Χώρες |  Ελλάδα
|
| Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
Ο Βριλησσός, όπως αποκαλούνταν αρχικά, σύμφωνα με ιστορικά ντοκουμέντα αλλά και τη σημερινή του όψη χαρακτηρίζεται από τα λευκά και σκληρά του πετρώματα, αλλά και τα πλούσια πευκοδάση που τον περιβάλλουν σε χαμηλότερο υψόμετρο, καθώς και τα δροσερά νερά που αναβλύζουν προς πάσα κατεύθυνση
Κορυφές
ΕπεξεργασίαΠυργάρι (1109m), Μεγάλη Μαυρηνόρα (783m), Μικρή Μαυρηνόρα (677m), Διονυσοβούνι (650m), Βουνοκορφή (573m), Αγριλίκι (558m), Βραχάκι (494m), Μικρό Αγριλίκι (391m). Άλλα: Πύριζα, Άγιος Παντελεήμων, Καστρί, Βίγλα, Κουφός.
Ρέματα
ΕπεξεργασίαΡέμα του Χαλανδρίου, ο Βαλανάρης, η Βαθιά Χούνη, η ρεματιά της Ραπεντώσας και η ρεματιά του Κοκκιναρά.
Το μάρμαρο Πεντέλης
ΕπεξεργασίαΤο ξακουστό «μάρμαρο Πεντέλης» χρησιμοποιείται από την κλασική κιόλας εποχή του Περικλέους (5ος αιώνας π.Χ.) για την κατασκευή περίλαμπρων μνημείων, όπως ο πρώτος Παρθενώνας της Ακρόπολης, αλλά και σύγχρονα κτίρια των Αθηνών του 19ου αιώνα. Το γεγονός αυτό στέκεται αιτία διεθνούς σκεπτικισμού σχετικά με το πώς κατόρθωσαν οι εργάτες στην προ Χριστού εποχή να μεταφέρουν τα ογκώδη μάρμαρα σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την Αθήνα. Συγκεκριμένα, η κατάβαση των μαρμάρων από το βουνό γινόταν από την επίσης μαρμάρινη και κατηφορική Οδό Λιθαγωγίας, η οποία, όπως μαρτυρά και το όνομά της, χρησιμοποιείτο για τη διευκόλυνση της διαδικασίας, ενώ η μετέπειτα μεταφορά τους γινόταν πιθανότατα με γερανούς.
Η παράδοση του όρους στην εξόρυξη μαρμάρων συνεχίζεται και πολύ αργότερα, ενώ λατόμοι έρχονται από όλη την Ελλάδα και κυρίως τις Κυκλάδες για εργασία και ιδρύονται μικροί ναΐσκοι για τις λατρευτικές τους ανάγκες. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εξάπλωση του μοναχισμού κατά τον μεσαίωνα, καθιστά το όρος φιλόξενο για τους ασκητές που φωλιάζουν σε σπήλαια και σε καλύβες στα δάση του.
Η εξόρυξη του μαρμάρου Πεντέλης συνεχίζεται και στη σημερινή εποχή, στη θέση Διονυσοβούνι στον Διόνυσο, και έχει την ίδια χημική σύσταση και υφή με το γνωστό από την αρχαιότητα πεντελικό μάρμαρο.[1][2]
Οικισμοί
ΕπεξεργασίαΣτους πρόποδες του Πεντελικού Όρους βρίσκονται οι ομώνυμοι Δήμοι Πεντέλης και Νέας Πεντέλης, καθώς και προάστια της Αθήνας όπως η Κηφισιά, ο Διόνυσος, το Χαλάνδρι, τα Βριλήσσια, τα Μελίσσια, η Εκάλη, η Δροσιά και ο Γέρακας. Σε μια υποβλητική περιοχή του βουνού βρίσκεται η Ιερά Μονή Πεντέλης, που ιδρύθηκε το 1578.[3] Την εποχή της τουρκοκρατίας αποτέλεσε πνευματικό κέντρο του ελληνισμού, ενώ φιλοξενεί σχολή και βιβλιοθήκη.
Το 1937 εγκαταστάθηκε στην Πεντέλη αστρονομικός σταθμός, όπου κατασκευάστηκε το 1958 το Αστεροσκοπείο Πεντέλης, ενώ σημαντικό μνημείο της νεότερης ιστορίας του αποτελεί επίσης το Καστέλλο της Ροδοδάφνης, ανάκτορο της Δούκισσας της Πλακεντίας.[4]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Το Πεντελικό Μάρμαρο: μια ζωντανή ιστορία, συνδετικός κρίκος μεταξύ παρελθόντος και παρόντος.».
- ↑ «Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα».
- ↑ «Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Αρχειοθετήθηκε 2018-06-10 στο Wayback Machine.» από Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Αρχειοθετήθηκε 10/06/2018. Ανακτήθηκε 10/06/2018.
- ↑ e-Pentelikon: Ιστορικά του Πεντελικού Αρχειοθετήθηκε 2008-02-16 στο Wayback Machine., ανάκτηση 24/2/2008.