Ξούθος

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Ξούθος αναφέρεται ένα κεντρικό γενε��λογικώς πρόσωπο του έθνους των Ελλήνων. Ο Ξούθος ήταν γιος του Έλληνος και της Νύμφης Ορσηίδας, αδελφός του Αιόλου (του γενάρχη των Αιολέων) και, σύμφωνα με την επικρατούσα εκδοχή, του Δώρου.

Ο Ξούθος πήρε ως σύζυγό του την Κρέουσα την Αθηναία, τη θυγατέρα του Ερεχθέως και της Πραξιθέας, καθώς ο Ξούθος διαδέχθηκε τον Ερεχθέα στη βασιλεία των Αθηνών. Σύμφωνα με την τραγωδία `Ιων του Ευριπίδη, πριν από τον γάμο της η Κρέουσα είχε μείνει έγκυος από τον Απόλλωνα και το βρέφος της παρέλαβε ο Ερμής και το άφησε στους Δελφούς. Η Κρέουσα με τον Ξούθο όμως αργούσαν να αποκτήσουν παιδί, οπότε η Κρέουσα πήγε στους Δελφούς για να ρωτήσει τι θα έπρεπε να κάνει για να μείνει (και πάλι) έγκυος. Εκεί βρήκε και ανεγνώρισε τον γιο της, τον `Ιωνα, που έμελλε να γίνει γενάρχης και επώνυμος ήρωας των Ιώνων. Στα επόμενα χρόνια, η Κρέουσα και ο Ξούθος έκαναν και δικά τους παιδιά, τον Αχαιό, τον Αίκλο, τον Κόθο, τη Διομήδη και, σύμφωνα με τον Ευριπίδη, και τον Δώρο. Οι δύο από τους γιούς τους έγιναν οι γενάρχες και των άλλων ελληνικών φύλων, των Δωριέων και των Αχαιών. Ο Δώρος όμως σε άλλες εκδοχές είναι γιος του `Ελληνα, ή του Απόλλωνα και της Φθίας.