Νίκος Νικολάου (ζωγράφος)

Έλληνας ζωγράφος και γλύπτης

Ο Νίκος Νικολάου (Ύδρα, 1909Αθήνα, 27 Ιουλίου 1986) ήταν διακεκριμένος Έλληνας ζωγράφος, χαράκτης και γλύπτης της λεγόμενης «γενιάς του '30».

Νίκος Νικολάου
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Νίκος Νικολάου (Ελληνικά)
Γέννηση1909[1][2][3]
Ύδρα
Θάνατος1986[1][2][3]
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[4]
ΣπουδέςΑνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1929)[5]
Ιδιότηταζωγράφος[5], γλύπτης, σκηνογράφος, ενδυματολόγος και χαράκτης
ΣύζυγοςΙφιγένεια Λαγανά[6]
Ν. Νικολάου, Κεφαλή (1952). Νωπογραφία, 20 εκ. x 12 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1909 στην Ύδρα αλλά μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια του μετακόμισε στην Αθήνα και εγκαταστάθηκε στην Πλάκα. Το 1929, ο Νικολάου έγινε δεκτός στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε ζωγραφική με δασκάλους τον Ουμβέρτο Αργυρό και τον Κωνσταντίνο Παρθένη.[7]

Στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών γνώρισε την πρώτη του σύζυγο και τον ζωγράφο Γιάννη Μόραλη, με τον οποίο δημιούργησε μακροχρόνια φιλία. Παρουσίασε τα πρώτα του έργα το 1932 στην έκθεση των μαθητών της Σχολής Καλών Τεχνών. Το 1935 έγινε μέλος της ομάδας «Ελεύθεροι Καλλιτέχναι» και συμμετείχε σε έκθεση που οργανώθηκε στον Παρνασσό. Παρέα με τον Μόραλη, το 1937 έφυγε για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι και στην Ρώμη. Ο πόλεμος του 1940 τον ανάγκασε να διακόψει τις σπουδές του και να επιστρέψει στην Αθήνα.

Μετά τον πόλεμο, ο Νικολάου αφοσιώθηκε στην ζωγραφική. Συμμετείχε στην ίδρυση και τις εκθέσεις της ομάδας «Αρμός» και το 1947 πραγματοποίησε την πρώτη ατομική του έκθεση στην αίθουσα τέχνης «Ρόμβος». Από το 1949 ανέλαβε να φιλοτεχνήσει τοιχογραφίες με την τεχνική της νωπογραφίας σε διάφορα δημόσια κτίρια, μεταξύ των οποίων στην Πάντειο Σχολή (σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο).

 
Ν. Νικολάου, Ύδρα (1953). Υδατογραφία σε χαρτόνι, 31 εκ. x 40 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Από το 1954 συνεργάστηκε με το Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» του Καρόλου Κουν, για το οποίο δημιούργησε σκηνικά και κοστούμια για πολλές παραστάσεις. Το 1964 εγκαταστάθηκε στην Αίγινα μαζί με τη σύζυγό του Αγγέλα Ζουμπουλάκη[8], και το σπίτι του εκεί έγινε τακτικός τόπος συνάντησης φιλότεχνων και διανοούμενων. Την ίδια χρονιά, εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής σχεδίου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου δίδαξε για μία δεκαετία διατελώντας και διευθυντής της μέσα στα χρόνια της Δικτατορίας. Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Νέα Εστία.[7]

Κατά τη δεκαετία του 1970, ο Νικολάου άρχισε να ζωγραφίζει με τον δικό του μοναδικό τρόπο θαλασσινά βότσαλα. Ταυτοχρόνως ασχολήθηκε με τη χαρακτική και με την εικονογράφηση βιβλίων. Ασχολήθηκε επίσης με τη γλυπτική, αλλά αυτή παραμένει η λιγότερο γνωστή πλευρά του έργου του.

Πέθανε στην Αθήνα το 1986. Λίγο μετά τον θάνατό του, κυκλοφόρησε το μοναδικό του βιβλίο που τιτλοφορείται Η περιπέτεια της γραμμής στην τέχνη (Αθήνα 1986).

Έργα του Νίκου Νικολάου έχουν παρουσιαστεί σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1936 και το 1964 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας και το 1957 στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο. [7]

Το 1991 πραγματοποιήθηκε έκθεση έργων του στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας.[7] Την άνοιξη του 2005, το Μουσείο Μπενάκη διοργάνωσε μεγάλη αναδρομική έκθεση με έργα του Νικολάου. Η ίδια έκθεση μεταφέρθηκε λίγο αργότερα από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού στο Βερολίνο.

Δυο λόγια για το έργο του

Επεξεργασία

Οι πίνακές του — ιδιαιτέρως τα γυμνά και οι προσωπογραφίες — συνδυάζουν το σύγχρονο εξπρεσιονισμό με την αρχαία ελληνική και αιγυπτιακή παράδοση, την αγγειογραφία και τα Φαγιούμ. Παρομοίως λιτές και εκφραστικές είναι και οι τοπιογραφίες του.[7] Ο ίδιος έχει γράψει σχετικά: «Τη φύση την είδα μέσα από μια ιδέα που σχημάτισα βλέποντας τους Έλληνες.

Θεατρικές παραστάσεις

Επεξεργασία

Κατάλογος ελληνικών θεατρικών παραστάσεων στις οποίες ο Ν. Νικολάου εργάστηκε ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος

χρονική περίοδος παράσταση εταιρεία παραγωγής θέατρο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1949/1950 Προσκήνιο Θίασος Κώστα Μουσούρη Θέατρο Αλίκης
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1951/1952 Ερωφίλη Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1955/1956 Το αλέτρι και τ' άστρα Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν» Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν - Υπόγειο
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1960/1961 Οιδίπους τύραννος Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1961/1962 Προμηθεύς Δεσμώτης Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1962/1963
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1963/1964
Ιφιγένεια εν Αυλίδι Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος περιοδεία
Ελληνική Θεατρική Περίοδος 1970/1971 Εκκλησιάζουσαι Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας περιοδεία

Περισσότερες πληροφορίες για κάθε παράσταση εμφανίζονται ενεργοποιώντας τον σύνδεσμο που υπάρχει στο όνομα της κάθε παράστασης

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Artnet. nikos-nikolaou. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 Faceted Application of Subject Terminology. 1629628. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 mutualart.com. F214EDE44655D2D7. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4b7b85aa-9425-e111-9c2b-000c29604b72. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2020.
  5. 5,0 5,1 dp.iset.gr/en/artist/view.html?id=1072. Ανακτήθηκε στις 30  Οκτωβρίου 2020.
  6. artviews.gr/%CE%B9%CF%86%CE%B9%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CE%B1-%EF%BB%BF%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CE%BA%CE%B1/. Ανακτήθηκε στις 18  Σεπτεμβρίου 2021.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 «Νικολάου Νίκος (1909 Ύδρα - 1986 Αθήνα)». Εθνική Πινακοθήκη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 
  8. Μπίστικα, Ελένη (10 Μαρτίου 2011). «Στο Ζάππειο μία μέρα... «Δημοπρασία Βέργου»,15 Μαρτίου, Ελληνες ζωγράφοι στέλνουν μηνύματα». Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2015. 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  1. Π. Δ. Καγκελάρη, Αναζητήσεις στη Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική - Η Συλλογή Καγκελάρη, τόμ. 1, Αθήνα 1991. ISBN 960-220-134-7
  2. *Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική από τη Συλλογή Καγκελάρη (κατάλογος έκθεσης), Αλεξάνδρεια 1992. (ελληνικά, αγγλικά και αραβικά)
  3. Όλγα Μεντζαφού-Πολύζου (επιμ.), Νικολάου, Εκδόσεις Αδάμ, Αθήνα 1998. ISBN 9605002655.
  4. Νίκος Νικολάου, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2005. ISBN 9608347238.
  5. * Δημοτική Πινακοθήκη Ψυχικού - Κληροδότημα Μ. & Τ. Λέφα, Σύγχρονη Ελληνική Ζωγραφική: Συλλογή Καγκελάρη (κατάλογος έκθεσης), Ψυχικό 2008.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία