Μωάμεθ Α΄
Ο Μωάμεθ Α΄ ή Μωάμεθ Τσελεμπή (=φιλόκαλος, κομψός), ή Μεχμέτ Γκιουρεστζή (που σημαίνει παλαιστής), (τουρκ.: Mehmed Çelebi, 1389 – 26 Μαΐου 1421) ήταν ο νεότερος γιος του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄.[1][2]
| Μωάμεθ Α΄ چلبی محمد | |
|---|---|
 | |
| Περίοδος | 1413 - 26 Μαΐου 1421 (8 έτη) |
| Προκάτοχος | Βαγιαζήτ Α΄ |
| Διάδοχος | Μουράτ Β΄ |
| Γέννηση | 1389 Αδριανούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 26 Μαΐου 1421 (32 ετών) Αδριανούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Τόπος ταφής | Πράσινο Τζαμί, Προύσα, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Σύζυγος | Σεχζάντε Χατούν Εμινέ Χατούν Κουμρού Χατούν |
| Επίγονοι | Μουράτ Β΄ Ηγεμόνας Κιουτσούκ Μουσταφά Τσελεμπή Ιντσί Χατούν Σελτσούκ Χατούν Σουλτάν Χατούν |
Πλήρες όνομα | |
Μωάμεθ Τσελεμπή μπιν Βαγιαζήτ Χαν | |
| Οίκος | Οσμανιδών |
| Πατέρας | Βαγιαζήτ Α΄ |
| Μητέρα | Ντεβλέτ Χατούν |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Υπογραφή |  |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Βιογραφία
Επεξεργασία
Γεννήθηκε το 1388 στην Αδριανούπολη (οι ιστορικοί συμφωνούν ότι δεν υπάρχει ακριβής ημερομηνία γέννησης[3]) και ήταν ο τρίτος γιος του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄ και της Ντεβλέτ Χατούν. Επίσης ήταν αδερφός των Σουλεϊμάν Τσελεμπή, του Ίσα Τσελεμπή και του Μουσά Τσελεμπή με τους οποίους είχε διαμάχες για το ποιος θα επικρατήσει στον θρόνο.
Οθωμανική Μεσοβασιλεία
ΕπεξεργασίαΜετά τη μάχη της Άγκυρας (1402) στην οποία και έλαβε μέρος και κατά την οποία οι Τούρκοι νικήθηκαν κατά κράτος, ενώ ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ συνελήφθη από τον Ταμερλάνο, ο Μεχμέτ Τσελεμπή ανακηρύχθηκε Σουλτάνος της Αμάσειας, ενώ ο αδελφός του, Σουλεϊμάν ηγεμόνευε την Αδριανούπολη (σημερινή Τουρκική πόλη Εντιρνέ), ο δεύτερος αδελφός του Ίσα Τσελεμπή ή Μουσά Τσελεμπή την Προύσα. Τότε ενεπλάκη σε έναν δεκαετή αγώνα εναντίον των αδελφών του και του Ίσα Τσελεμπή για τη διεκδίκηση του σουλτανικού θρόνου. Τελικά κατάφερε να επικρατήσει κερδίζοντας την υποστήριξη των γαζήδων, των Τούρκων εμίρηδων της Μικράς Ασίας και των χριστιανών υποτελών υπό την ηγεσία του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου. Σε αντάλλαγμα αυτής της υποστήριξης ο Μωάμεθ επικύρωσε την παραχώρηση της Θεσσαλονίκης και κάποιων θρακικών πόλεων στο Βυζάντιο, που είχε κάνει ο αδερφός του Σουλεϊμάν το 1403.
Βασιλεία
ΕπεξεργασίαΜετά την επικράτησή του το 1413 ασχολήθηκε με την αποκατάσταση της εξουσίας του στη Μικρά Ασία. Το 1414-1415 ανακατέλαβε το εμιράτο του Μεντεσέ και μεγάλο μέρος του Καραμάν. Από το 1416 εγκατέστησε την έδρα του στην Αδριανούπολη και ασχολήθηκε με την ενίσχυση της εξουσίας του στα Βαλκάνια. Το 1416 κατέστησε τη Βλαχία φόρου υποτελή, το 1417 υπέταξε την Αλβανία και άρχισε να στρέφει τις κατακτητικές του διαθέσεις στη Βοσνία και την Ουγγαρία.[4][5][6] Ασχολήθηκε με την κατάπνιξη της εξέγερσης του σεΐχη Μπεντρεντίν Σιμανβή και αργότερα του αδελφού του Μουσταφά. Μετά την επικράτησή του εξεστράτευσε στη Μικρά Ασία και κατέλαβε το Αϊδίνι και την Αττάλεια.
Θάνατος
ΕπεξεργασίαΠέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια κυνηγίου σε ηλικία 32 ετών στην Αδριανούπολη το 1421, ο δε θάνατός του κρατήθηκε μυστικός επί 40 ημέρες μέχρι να μεταβεί ο διάδοχός του, Μουράτ, στη Προύσα όπου και μεταφέρθηκε και ετάφη, κοντά στο Πράσινο Τζαμί που ο ίδιος είχε χτίσει νωρίτερα. Η βασιλεία του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο αγώνας για την αποκατάσταση της οθωμανικής ισχύος που είχε τρωθεί μετά τη μάχη της Άγκυρας και την εμφύλια σύγκρουση, αγώνας που στο τέλος της βασιλείας του είχε στεφθεί με επιτυχία.
Κι όμως ο Σουλτάνος Μεχμέτ Α΄, ωραίος στην όψη, με την επιμελημένη πάντα περιβολή του, υπήρξε ένας από τους ικανότερους Σουλτάνους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αγαπούσε ιδιαίτερα τα γράμματα και τις τέχνες καθώς και τον αθλητισμό και φημίζονταν για την ευθύτητα, την πραότητα, τη μεγαλοψυχία του καθώς και την σταθερή φιλία την οποία και επέδειξε ειδικά προς τους Έλληνες.
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΣύζυγοι
- Εμινέ Βαλιντέ Χατούν
- Σεχζάντε Χατούν
- Κουμρού Χατούν
Παιδιά
- Ηγεμόνας Μεχμέτ Τσελεμπή (1403-1407), γιος της Σεχζάντε Χατούν
- Μουράτ Β΄ (1404-1451), γιος της Εμινέ Χατούν
- Ηγεμόνας Κασίμ Τσελεμπή (1405-1407), γιος της Εμινέ Χατούν
- Σελτσούκ Χατούν (1407-1425), κόρη της Κουμρού Χατούν, παντρεύτηκε τον Νταμάτ Τατζενντίν Ιμπραήμ Β΄ Μπέη, αδελφό του Τσανταρόγλου Κασίμ Μπέη
- Ηγεμόνας Κιουτσούκ Μουσταφά Τσελεμπή (1408-1423), γιος της Εμινέ Χατούν, Εκτελέστηκε με εντολή του Μουράτ Β'
- Σουλτάν Χατούν (1408-1425), παντρεύτηκε τον Τσανταρόγλου Κασίμ Μπέη, αδελφό του Τατζενντίν Ιμπραήμ Β΄ Μπέη
- Ιντσί Χατούν (1408-?), παντρεύτηκε τον Πρίγκιπα Μεχμέτ Β΄ Μπέη, γιο της Νεφισέ Μελέκ Χατούν, της μεγαλύτερης κόρης του Μουράτ Α΄
- Χατιτζέ Χατούν (1408-1444)
- Φατμά Χατούν (1409-1423)
- Χαφσά Χατούν (1410-1470), κόρη της Κουμρού Χατούν
- Ιλαλντί Χατούν (1412-1426)
- Ηγεμόνας Μαχμούτ Τσελεμπή (1413-1429), γιος της Εμινέ Χατούν, Εκτελέστηκε με εντολή του Μουράτ Β'
- Σιττί Χατούν (1416-1481)
- Ηγεμόνας Γιουσούφ Τσελεμπή (1414-1429), γιος της Εμινέ Χατούν, Εκτελέστηκε με εντολή του Μουράτ Β'
- Ηγεμόνας Αχμέτ Τσελεμπή (1416-1420), γιος της Εμινέ Χατούν
- Αϊσέ Χατούν (1414-1469), κόρη της Κουμρού Χατούν
- Ηγεμόνας Ορχάν Τσελεμπή (1418-1421), Εκτελέστηκε με την άνοδο του Μουράτ Β' στο θρόνο.
- Σαχζαντί Χατούν (?-?)
- Χαφιζέ Χατούν (?-?)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ The Essential World History, Volume II: Since 1500. By William J. Duiker, Jackson J. Spielvogel
- ↑ The Rise of Turkey: The Twenty-First Century's First Muslim Power. By Soner Cagaptay
- ↑ Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak Yayınları. say. 63-68 ISBN 978-975-329-300-6 say.63
- ↑ , R. Ernest Dupuy and Trevor N. Dupuy, The encyclopedia of military history (1977) pp 437–439.
- ↑ Dimitris J. Kastritsis (2007). The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402-1413. Brill. σελ. 49.
- ↑ Nuri Pere (1968). Osmanlılarda madenî paralar: Yapı ve Kredi Bankasının Osmanlı madenî paraları kolleksiyonu. Yapı ve Kredi Bankası. σελ. 64.