Ελασσόνα

Την Ελασσόνα διασχίζει ο Ελασσονίτης ποταμός (ή Ελασσονίτικος), ο οποίος συμβάλλει με τον Τιταρήσιο και εκβάλλει στον Πηνειό, το πιο μεγάλο ποτάμι της Θεσσαλίας. Το ποτάμι χωρίζει την πόλη σε δύο μέρη, την παλιά πόλη που είναι χτισμένη στους πρόποδες του λόφου της Ολυμπιώτισσας και ονομάζεται Βαρόσι, και στη νέα πόλη που απλώνεται στη δεξιά όχθη του ποταμού. Τα δύο μέρη της πόλης συνδέουν τρεις γέφυρες και ένα παλιό τοξωτό γεφύρι, που αποτελεί αξιοθέατο της Ελασσόνας. Τέλος, σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η λίμνη του Κεφαλόβρυσου.

Η Ελασσόνα αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο παρέχοντας πρόσβαση από την κεντρική στη βόρειο Ελλάδα, ενώνοντας οδικά τους νομούς Λάρισας, Πιερίας, Κοζάνης και Γρεβενών. Απέχει από τη Λάρισα 38 χλμ., από την Κατερίνη 70 χλμ., από την Κοζάνη 78 χλμ. και από τον Τύρναβο 22 χιλιόμετρα.

Το Μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της πόλης, αλλά ταυτόχρονα και το σημαντικότερο μνημείο της ευρύτερης περιοχής. Το καθολικό του μοναστηριού είναι κτίσμα του 13ου αιώνα.

Η Μονή είναι χτισμένη επάνω σε λόφο στη θέση όπου βρισκόταν η Ακρόπολη της αρχαίας πόλης Ολοσσών.

Αξιοθέατα, εκτός από την Ιερά Μονή, είναι το παλιό τοξωτό γεφύρι στους πρόποδες του λόφου της Ολυμπιώτισσας, τα εκθέματα του μουσείου Φυσικής Ιστορίας και του μουσείου Εθνικής Αντίστασης, καθώς και η διαδρομή στον δασικό δρόμο από την Ολυμπιώτισσα προς το Δρυμό.

Το παλιό τοξωτό γεφύρι της Ελασσόνας εξυπηρετούσε το πέρασμα του κόσμου από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και ήταν το γεφύρι των συναλλαγών. Η ημερομηνία κατασκευής του έργου δεν είναι σαφής. Κάποιοι θεωρούν ότι είναι κατασκευασμένο στη Βυζαντινή περίοδο, 1286 περίπου. Πρόκειται για ένα μονότοξο πέτρινο γεφύρι που έδωσε λύση στο συγκοινωνιακό πρόβλημα της περιοχής. Βασική πρώτη ύλης κατασκευής του πετρογέφυρου της Ελασσόνας είναι ο σχιστόλιθος.

Έως τις 15-3-2006, η Τσαριτσάνη ανήκε στο Δήμο Ελασσόνας και αποτελούσε το ένατο Τοπικό της Διαμέρισμα. Με το Νόμο 3448/15-3-2006 η Τσαριτσάνη αποσπάστηκε από τον Δήμο Ελασσόνας και αποτελεί ξεχωριστή κοινότητα, την Κοινότητα Τσαριτσάνης, κάτι που επιθυμούσε εντονότατα ο τοπικός πληθυσμός από της συστάσεως των Καποδιστριακών Δήμων.

Από 1/1/2011 ολόκληρη η πρώην Επαρχία Ελασσόνας μετατράπηκε σε έναν ενιαίο Δήμο, συγκροτώντας με αυτόν τον τρόπο έναν από τους μεγαλύτερους σε έκταση Δήμους της χώρας.

Η ΕΛασσόνα είναι έδρα της Ιεράς Μητρόπολης Ελασσόνας, στην επικράτεια της οποίας, εκτός από τον Δήμο Ελασσόνας, περιλαμβάνεται και η Δεσκάτη του Νομού Γρεβενών. (Μέχρι το 1964 η περιοχή Δεσκάτης ανήκε στην επαρχία Ελασσόνας του Νομού Λαρίσης). Επίσης, την ίδια χρονιά (1964), η κοινότητα Ελασσόνας προήχθη σε δήμο. Πολιούχος της Ελασσόνας είναι ο Άγιος Αρσένιος, η μνήμη του οποίου τιμάται πανηγυρικά την 8η Μαΐου.

Τα στοιχεία που περιέχονται στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται στη Δημοτική κοινότητα Ελασσόνας με έκταση 102,5 τ.χλμ. και περιλαμβάνει τους οικισμούς Ελασσόνα, Αγιονέρι, Αετορράχη και Μικρό Ελευθεροχώρι. Από το 1919 έως το 1964 αποτελούσε την κοινότητα Ελασσόνος οπότε και αναγνωρίστηκε ως δήμος^[1]. Τα διοικητικά όρια του Δήμου Ελασσόνος διευρύνθηκαν με τα σχέδια Καποδίστριας (1998) και Καλλικράτης (2010). Οι απογραφές 1940-1981 αναφέρονται σε πραγματικό πληθυσμό και οι επόμενες σε μόνιμο.

Μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις στην πόλη είναι τα «Ελευθέρια», όπου γιορτάζεται η απελευθέρωση της Ελασσόνας από τους Τούρκους, την 6 Οκτωβρίου 1912. Η πιο διάσημη εκδήλωση, λόγω της πανελλαδικής προβολής της, είναι η γιορτή φέτας που διοργανώνεται από το Δήμο Ελασσόνας σε συνεργασία και με άλλους φορείς περί τα τέλη Σεπτεμβρίου κάθε δύο χρόνια.

• elassona.gov.gr - Δήμος Ελασσόνας
• deyael.gr - ΔΕΥΑ Ελασσόνας
• elassonalib.gr - Δημοτική Βιβλιοθήκη Ελασσόνας
• Το μοναστήρι της Παναγίας Ολυμπιώτισσας
• elassona.gr- Δικτυακή Πύλη Ελασσόνας