Εγγαρές Νάξου

Στις Εγγαρές υπάρχει ένας πλούσιος σε καλλιέργεια κάμπος περίπου 5 τ.χλμ. που διαπερνούν δύο ποτάμια, και καταλήγουν στην θάλασσα του χωριού, τον Αμμίτη. Το χωριό είναι χτισμένο στους πρόποδες των βουνών Κορακιά και Γέννηση.

Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μια πλινθόκτιστη πλατεία που λίγα μέτρα από εκεί, δεσπόζει ένας από τους μεγαλύτερους ναούς της Νάξου, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο χωριό δεν λείπουν και τα αμέτρητα ξωκλήσια, μέσα στον κάμπο και στα βουνά.

Στα έτη από 1845 έως και 1912 δεν έχουμε σαφή εικόνα του πληθυσμού γιατί στις απογραφές παρουσιάζεται μαζί με τον οικισμό Άχαψι, που αποτελούν τον οικισμό των Εγγαρών. Έτσι στην απογραφή του 1907, έχουμε για τις Εγγαρές 569 κατοίκους, που όμως είναι το άθροισμα των οικισμών Άχαψη (σημερινής Γαλήνης) και Μητρυιά (σημερινές Εγγαρές).^[12]

• Το 1835, ο οικισμός ονομάζεται Μητρυιά και έχει 238 κατοίκους. Προσαρτάται στον νεοϊδρυθέντα Δήμο Βίβλου της επαρχίας Νάξου, με έδρα τον οικισμό Γαλανάδο.^[2][13][14]
• Το 1845, ο οικισμός καταργείται και μαζί με τον οικισμό Άχαψι,^{[Σημ 1]} που επίσης καταργείται αποτελούν τον οικισμό των Εγγαρών, ο οποίος υπάγεται στο Δήμο Βίβλου.
• Το 1912, καταργείται ο Δήμος Βίβλου. Ο οικισμός μαζί με αυτόν της Άχαψι συναποτελούν την νεοσυσταθείσα κοινότητα και οικισμό των Εγγαρών.^[12][14]
• Το 1928, κατά την απογραφή, αναγνωρίζεται σαν ανεξάρτητος οικισμός, με το όνομα Μητρυιά, ο οποίος μαζί με τον οικισμό Άχαψι και τους επίσης νεοϊδρυθέντες οικισμούς Λαγκάδα και Μέσα Γειτονιά απαρτίζουν την κοινότητα των Εγγαρών.^[15]
• Το 1940, κατά την απογραφή, καταργούνται από ανεξάρτητοι οι οικισμοί Μητρυιά, Λαγκάδα και Μέσα Γειτονιά και συναποτελούν τον οικισμό και την κοινότητα των Εγγαρών.^[16] Σήμερα οι οικισμοί Λαγκάδα και Μέσα Γειτονιά είναι εγκαταλελειμμένοι.^[17]
• Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), η κοινότητα των Εγγαρών καταργείται και ο οικισμός Εγγαρές προσαρτάται στο Δήμο Νάξου με έδρα τον οικισμό Χώρα της Νάξου.^[18] Συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Καποδίστριας υπαγόταν στο Δημοτικό Διαμέρισμα Εγγαρών, του Δήμου Νάξου, του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους.^[11]
• Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), ο οικισμός των Εγγαρών προσαρτάται, μαζί με ολόκληρο το Δήμο Νάξου όπου ανήκε προηγουμένως, στο νεοσύστατο Δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.^[19]

Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Εγγαρών, η οποία υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Νάξου, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της περιφερειακής ενότητας Νάξου (του πρώην νομού Κυκλάδων), στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.^[1]

• Στο χωριό κάποτε φιλοξενήθηκε ο Ν. Καζαντζάκης, μέσα στον κάμπο, σ' ένα όμορφο παραδοσιακό σπίτι.^[20]
• Κοντά στο χωριό υπάρχει ένα από τα Αιολικά Πάρκα της Νάξου.
• Από την Χώρα μέχρι το χωριό υπάρχουν πάρα πολλά γεφύρια, και πολλά ρυάκια.
• Περίπου 3,5 χλμ έξω από το χωριό είναι ο ΧΥΤΑ (χώρος υγιεινής ταφής απορριμάτων) Νάξου.^[21]

•  
  Άποψη των Εγγαρών στην ομώνυμη κοιλάδα
•  
  Κόρη ή πιθανώς η θεά Δήμητρα. Κορμός σώματος. Πρώιμη Κλασική περίοδος, 5ος αι. π.Χ., μάρμαρο, 84 εκ. Βρέθηκε το 1938 στις Εγγαρές. Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου.

• Φραγκίσκος Κόκκος (1572-1607) - λόγιος, καθηγητής
• Δέσποινα Γλέζου (1947) - μουσικός, τραγουδίστρια, συνθέτης, συγγραφέας

• «Σύλλογος Εγγαρών»
• «Φωτογραφικό υλικό», από google.maps.
• «Εύρεση Καρυάτιδας στις Εγγαρές της Νάξου» από orinosaxotis.blogspot.gr (17/01/2017). Επαναδημοσίευση από «Ναξιακό Μέλλον 28/05/1939». Αρχειοθέτηση 10/03/2018. Ανάκτηση 10/03/2018.
• «Εγγαρές Αρχειοθετήθηκε 2018-06-03 στο Wayback Machine.», ιστότοπος του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
• «Ελαιοτριβείο Εγγαρών»από e-kyklades.gr.