Δήμος Κηφισιάς

Το 1870 δημιουργείται το πρώτο καταστατικό της κοινότητας των Κηφισιωτών, με σκοπό την οικονομική τους ανεξαρτητοποίηση. Το καταστατικό που αποτελείται από 20 άρθρα υπογράφηκε στις 27 Ιουλίου 1870 από τους: Μόσχου Δημ. - Κτηματίας, Πολυχρόνης Κ. - Κτηματίας, Λεγάντης Δημ. - Κτηματίας, Νικολάου Κ.Β. - Κτηματίας, Μαλακόντας Κ.Γ. - Κτηματίας, Λέσβιος Εμμ. Δ. - Κτηματίας, Χρήστου Γεωργ. - Κτηματίας, Καλιονζής Εμ. - Αμαξηλάτης, Μούλος Ιω. Β. - Κτηματίας, Κουτσός Κ.Ε. - Κτηματίας, Κούρτης Ιω. Γ. - Κτηματίας, Θεοχαρόπουλος Ζανής – Έμπορος, Λεβαδίτης Λουκάς – Κτηματίας, Σαββατιανός Αναστ. - Κτηματίας, Σμυρναίου Γ.Κ. - Κτηματίας, Κλιάτης Διον. - Κτηματίας, Καπετάνιος Αντών. - Κτηματίας, Τσαλαβούτας Φράγ. - Επιστάτ., Κυριαζής Γ. - Αρχιπρεσβύτερος, Μαλακόντας Α.Ν. - Κτηματίας, Καραπατάκης Κων. - Κτηματίας, Αϊτινόπουλος Μιλτ. - Κτηματίας, Αυλονίτης Κων. - Κτηματίας, Μούλος Ιω. Ν. - Κτηματίας, Σαββατιανός Ι.Κ. - Κτηματίας, Μούλος Ν. - Κτηματίας, Λάμπρος Δημ. - Κτηματίας, Νικολάου Ν.Β. - Κτηματίας, Κάλλος Δ. - Κτηματίας, Σαββατιανός Κων. - Κτηματίας, Κεφάλας Δ.Α. - Κτηματίας, Καραγιαννάκης Σταμ. - Κτηματίας, Παρδάλης Ν. - Κτηματίας, Αρμυριώτης Δημ. - Κτηματίας, Γεωργαντάς Πανάγος – Κτηματίας, Μαρκουντζάνης Βασ. - Κτηματίας, Καρολάνης Δημ. - Κτηματίας, Κρητικού Γεώργ, - Κτηματίας, Διονυσιότης Δη. Γ. - Κτηματίας, Δυριαζής Γεώργ. Ν. - Κτηματίας, Διονυσιότης Κων. - Κτηματίας, Κούρτης Γεώργ. - Κτηματίας, Πέτρου Ηλ. – Κτηματίας, Σπηλιώτης Κων. Ι. - Κτηματίας, Κεφαλάς Άγγελ. Γ. - Κτηματίας, Μούλος Σπ. - Κτηματίας, Σπανουδάκης Διάκομος – Κτηματίας, Νικολάου Παν. Β. - Κτηματίας, Νικολάου Δ. Β. - Κτηματίας, Καραδήμας Δημ. Γ. - Κτηματίας.

. Στην οικονομική αξιοποίηση συμβάλλει το ατμοκίνητο τρένο Θηρίο, το οποίο διέρχεται από το άλσος της Κηφισιάς, όπου διοργανώνονται στα χρόνια που ακολουθούν οι διάσημες ανθοκομικές εκθέσεις από τους κατοίκους. Στα προσεχή έτη η περιοχή καθίσταται δημοφιλές παραθεριστικό κέντρο Αθηναίων, Χιωτών, Αιγυπτίων, Κωνσταντινουπολιτών, αλλά και Τούρκων μεγαλοτσιφλικάδων κατά την τουρκοκρατία, μέχρι το 1925 που αναγνωρίζεται και επισήμως ως αυτόνομη κοινότητα της Αττικής. Αργότερα αναγνωρίζεται ως προάστιο της Ανατολικής Αττικής, ενώ το 1942 ξεπερνά τους 10.000 κατοίκους και προάγεται σε δήμο. Η θέση της περιοχής μέσα στη φύση, στο πέρασμα μεταξύ Αττικοβοιωτίας την ώθησε γρήγορα σε δημοφιλές παραθεριστικό και οικιστικό κέντρο, με πληθώρα μεγαλοπρεπών ξενοδοχείων να ξεπηδούν σε δροσερές περιοχές του πεντελικού τοπίου.

Η Νέα Ερυθραία ιδρύθηκε από Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες από την περιοχή της Ερυθραίας χερσονήσου της Μικράς Ασίας και συγκεκριμένα από τα χωριά Λυθρί, Βουρλά , Αλάτσατα, Τσεσμέ, Σιβρισάρι, Καράμπουρνα, Μελί κ.α., οι οποίοι κατέφυγαν στην Κηφισιά μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922. Οι πρώτες κινήσεις για τη δημιουργία της Νέας Ερυθραίας άρχισαν με την ίδρυση του Σωματείου Προσφύγων Κηφισιάς (1923) που είχε ως μέλημα την αστική αποκατάσταση. Τα πρώτα οικήματα εμφανίζονται το 1925 όταν το Υπουργείο Πρόνοιας απαλλοτριώνει 152 στρέμματα τα οποία μοιράζονται σε 364 οικογένειες μέλη του Συλλόγου. Ακολούθησαν κι άλλες απαλλοτριώσεις περίπου 900 στρεμμάτων.

Το Σεπτέμβριο του 1927 θεμελιώνεται ο ιερός ναός της Ευαγγελίστριας και το κτίριο του 1ου δημοτικού σχολείου. Το 1ο δημοτικό σχολείο συνδέεται άμεσα με την ιστορία της Νέας Ερυθραίας και είναι σημείο αναφοράς για όλους τους Ερυθραιώτες. Στεγάστηκε σε μια ξύλινη παράγκα, που ήταν δύο αίθουσες και ένα δωμάτιο για το δάσκαλο, στο χώρο μπροστά από τον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας και σ΄ αυτό το χώρο λειτούργησε ως το 1931 που η κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου με υπουργό Παιδείας τον Γ. Παπανδρέου έχτισε το κτίριο που στεγάζεται το σημερινό σχολείο.

Υπό την ασφυκτική πίεση των βιοτικών αναγκών το 1934 ο δήμος Νέας Ερυθραίας κατορθώνει να γίνει Κοινότητα με πρώτο πρόεδρο τον Γεώργιο Γεωργιάδη. Το πρώτο κοινοτικό συμβούλιο υπέδειξε το σήμα της σφραγίδας της Κοινότητας Νέας Ερυθραίας. Είναι αρχαίο νόμισμα με επιγραφή και πρόσωπο της Σίβυλλας της Ερυθραίας . Στην απογραφή του 1928 οι κάτοικοι της πόλης είναι 1544 ενώ οι τεράστιες δυσχέρειες σε βασικούς τομείς όπως η ύδρευση και η καθαριότητα, δυσκολεύουν στο έπακρο το έργο του Κοινοτικού Συμβουλίου. Η οικονομική δραστηριότητα των πρώτων κατοίκων της Ν. Ερυθραίας άρχισε με την καλλιέργεια γης με κρασοστάφυλλα κλήματα, με την τέχνη και το μεράκι των ανθρώπων της Μ.Ασίας.

Το όνομα του οικισμού της Εκάλης χρησιμοποιήθηκε από την "Ανώνυμη Οικοδομική Εταιρεία Εκάλης" που το 1922 ίδρυσε έναν πρότυπο αστικό συνοικισμό με βάση τα σχέδια πρότυπης αγγλικής κηπούπολης στο 19ο χλμ. μεταξύ Κηφισιάς και Διονύσου. Η ιδέα της δημιουργίας αυτού του προαστίου ήταν του φυσιολάτρη Σπήλιου Αγαπητού. Το 1928 αναγνωρίσθηκε ως κοινότητα όπου και ένα χρόνο μετά προσαρτήθηκε και η θέση Φασίντερη (ή Φασίδερη), από το όνομα του κτηματία Φάση + ντέρι (=τουρκικά: κτήμα), με τον οικισμό του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Προσωπικού Εφημερίδων, που αποτελεί κύρια συνοικία. Σήμερα η Εκάλη είναι δήμος αραιοκατοικημένος και διαθέτει πολύ προσεγμένη ρυμοτομία σε έκταση 4.000 στρεμάτων. Κατοικείται από άτομα υψηλού εισοδηματικού επιπέδου. Κυριότερες συνοικίες του δήμου είναι η Άνω Εκάλη και τα Δημοσιογραφικά. Προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δήμος είναι οι αυξημένες διαρρήξεις, κάτι το οποίο αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι κάτοικοι, με πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής, με τη δημιουργία ιδιωτικού αστυνομικού σώματος που θα απαρτίζεται από απόστρατους αστυνομικούς και δεν θα επιβαρύνει τα δημοτικά τέλη. Στο εγχείρημα έχει ανταποκριθεί μέχρι στιγμής το 1/2 των νοικοκυριών.

Η οικοδόμηση της μικρής κηπούπολης ανάγεται στο 1922 ως πρωτοβουλία του αρχιτέκτονα Σπήλιου Αγαπητού για τη δημιουργία ενός φυσιολατρικού αστικού συνοικισμού κοντά στο πεντελικό τοπίο. Η Εκάλη αναγνωρίζεται ως κοινότητα της Αττικής και αργότερα της Ανατολικής Αττικής, μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα οπότε και ενσωματώνεται στο πολεοδομικό συγκρότημα των Αθηνών. Το 2006, έχοντας ξεπεράσει τους 5.000 κατοίκους, προάγεται σε Δήμο της Νομαρχίας των Αθηνών.

Τα διοικητικά όρια του νεοσύστατου δήμου εκτείνονται από τα περιαστικά δάση της Νέας Ερυθραίας και το Καστρί μέχρι τον κόμβο της Δροσιάς και την Αναγέννηση Διονύσου, σε απόσταση 19 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του κέντρου της Αθήνας, 5 χιλιόμετρα από το μητροπολιτικό κέντρο του Αμαρουσίου και 4 χιλιόμετρα από την πόλη της Κηφισιάς. Η περιοχή καθίσταται προσβάσιμη από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, ενώ σε τοπικό επίπεδο εξυπηρετείται από τη Λεωφόρο Θησέως που συνδέει τα βόρεια προάστια με τη βορειοανατολική Αττική. Οι δύο κεντρικ��ί άξονες συνδέονται με τη Λεωφόρο Πάρνηθος από την Πλατεία Βασιλέως Παύλου μέχρι την Έξοδο Εκάλης της Εθνικής Οδού.

Πρόεδροι της Κοινότητας Κηφισιάς διετέλεσαν^[2] οι Μιχαήλ Γεωργαντάς (1926-28), Κωνσταντίνος Δήμας (1928, πρώτος αιρετός πρόεδρος), Χρήστος Αποστολίδης (1930), Ιωάννης Βαρουξάκης (1932-41) και ο Βλαβιανός (1942). Μετά την αναγνώριση της κοινότητας σε δήμο, δήμαρχοι έγιναν οι Βλαβιανός (1943), Κτενάς (1943), Γ. Τριανταφύλλης (1945-46), Σ. Σκοπετέας (1946-50), Ι. Βαρουξάκης (1951-54) και ξανά ο Σκοπετέας (1955-59) και ο Γ. Τριανταφύλλης (1959-63). Από το 1963 ως το 1967 δήμαρχος ήταν ο Δ. Ζωμόπουλος, ο οποίος απολύθηκε από τη χούντα. Επί δικτατορίας διορίστηκαν οι Νικ. Παρκάλης, Λεων. Βλαχάκης, Ιωάννης Κουρεμπανάς (1967), με αναπληρωτή τον Παναγιώτη Γ. Παρασκευόπουλο.^[3], Δημ. Οικονομάκος (1967-74) και το 1974-75 υπηρεσιακός δήμαρχος έγινε ο δικαστικός Δημ. Λινός, διορισμένος από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Μεταπολιτευτικά δήμαρχοι^[4] υπηρέτησαν οι: Δ. Ζωμόπουλος (1975-82), Μ. Κανακάκης (1983-86), Β. Γκατσόπουλος (1987-90), Μ. Κανακάκης (1991-94), Κ. Τασούλας (1995-98), Βασίλειος Βάρσος (1999-2002), Νικόλαος Χιωτάκης (2003-14), Γεώργιος Θωμάκος (2014-23) και Βασίλειος Ξυπολητάς (2024-σήμερα).

•  
  Αλώνια της Κηφισιάς
•  
  Ζηρίνειο Αθλητικό Κέντρο
•  
  Κινηματογράφος Μπομπονιέρα
•  
  Οδός Θησέως
•  
  Πλατεία Εκάλης
•  
  Παραδοσιακές κατοικίες
•  
  Ζηρίνειο Αθλητικό Κέντρο

• Πρόγραμμα Καλλικράτης - ΦΕΚ Α87 της 07/06/2010
• Απόφαση 45892 του Υπ. Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης - ΦΕΚ Β1292 της 11/08/2010
• Υπουργείο εσωτερικών, σχέδιο Καλλικράτης

•   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kifissia στο Wikimedia Commons
• Επίσημος ιστότοπος