Αρλέτα
Η Αργυρώ - Νικολέτα Τσάπρα (Μεταξουργείο, [3] 3 Μαρτίου 1945[4] - 8 Αυγούστου 2017) καλλιτεχνικά γνωστή ως Αρλέτα, ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια.
| Αρλέτα | |
|---|---|
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Αρλέτα (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 3 Μαρτίου 1945 Αθήνα |
| Θάνατος | 8 Αυγούστου 2017[1][2] Γενικό Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας «Αγία Όλγα» |
| Αιτία θανάτου | εγκεφαλικό επεισόδιο και έμφραγμα του μυοκαρδίου |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Σπουδές | Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών |
| Ιδιότητα | τραγουδιστής-τραγουδοποιός, μουσικός και μουσικός ηχογραφήσεων |
| Όργανα | φωνή και κιθάρα |
| Σημαντικά έργα | Σερενάτα |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Ξεκίνησε τη δισκογραφική της καριέρα τη δεκαετία του 1960, συμμετέχοντας στο λεγόμενο νέο κύμα της ελληνικής μουσικής. Στα πρώτα της δισκογραφικά βήματα συνεργάστηκε με αρκετούς γνωστούς συνθέτες, όπως οι Γιάννης Σπανός, Νότης Μαυρουδής, Νίκος Χουλιαράς, Γιώργος Κοντογιώργος. Στη συνέχεια πραγματοποίησε έναν δίσκο με διασκευές τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι για το θέατρο. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 προλαβαίνει τις ηχογραφήσεις της συνεργασίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη για το Romancero Gitano, το οποίο τελικά ηχογραφεί μετά την μεταπολίτευση, το 1978.
Πρωτοτραγούδησε στη μπουάτ "Κιβωτός" του Μίνου Αργυράκη.
Ανέλαβε τη μπουάτ "Ταβάνια", αλλά κυνηγήθηκε από τη χούντα των συνταγματαρχών, με αποτέλεσμα να μείνει εκτός τραγουδιού για περίπου τέσσερα χρόνια. Μία πρόσκληση του Ζωρζ Μουστακί για συμμετοχή στις συναυλίες του στο Παρίσι, την επαναφέρει και επιστρέφει ύστερα από καιρό ξανατραγουδώντας, στο θέατρο Bobino.
Τραγουδάει σε χώρους όπως το "Καφεθέατρο" (μαζί της ήταν στην κιθάρα και ο Αντώνης Μιτζέλος) στην Αθήνα και το "Λιόγερμα" της Θεσσαλονίκης.
Το 1981 ηχογράφησε τον πρώτο δίσκο με δικό της υλικό ("Ένα Καπέλο με Τραγούδια"). Το 1984 και το 1985 γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με τραγούδια που της έγραψαν ο συνθέτης Λάκης Παπαδόπουλος και η στιχουργός Μαριανίνα Κριεζή στους δίσκους Περίπου και Τσάι Γιασεμιού.
Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1986 γιορτάζοντας τα 20 χρόνια της στο τραγούδι, δίνει την πρώτη μεγάλη της συναυλία στο Θέατρο Λυκαβηττού, στην οποία παρευρίσκονται πάνω από 6.000 άτομα.
Τα χρόνια που ακολουθούν εμφανίζεται σε υπαίθριες συναυλίες (θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου, θέατρο Βράχων, Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο, Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας στην Πεντέλη, κ.ά) και στους χώρους "Μετρό" (Γκύζη), θέατρο "Περοκέ" (περίοδος 1987-1988), "Ροντέο" μαζί με τον Νότη Μαυρουδή, κ.ά.
Παίρνει μέρος μαζί με τον Νότη Μαυρουδή στη μεγάλη συναυλία που διοργανώνει το υπουργείο πολιτισμού για τους σεισμόπληκτους της Αρμενίας, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Τον Δεκέμβριο του 1991 κυκλοφορεί ο δίσκος της "Άσε τα κρυφά κρυμμένα", που περιέχει τη μεγάλη της επιτυχία "Μπαρ το Ναυάγιο".
Κάποιες από τις επιτυχίες της είναι τα: "Μια Φορά Θυμάμαι", "Τα Μικρά Παιδιά", "Το Λέει Και Το Τραγούδι", "Ο Λύκος", "Το Τραγούδι Της Δραχμής", "Καφενείο", "Σερενάτα", "Έρχεται Κρύο", "Τσάι Γιασεμιού", "Τα Ήσυχα Βράδυα", "Batida de Coco", "Μπαρ το Ναυάγιο", "Λεωφορείο το 2".
Το 1997 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Από πού πάνε για την Άνοιξη» με κείμενα, στίχους, σχέδια και ζωγραφιές όλα δικά της. (Εκδόσεις «Καστανιώτη»).
Το 2009, κυκλοφορεί τον διπλό δίσκο "Και πάλι χαίρετε!"
Περιπέτεια με την υγεία της
ΕπεξεργασίαΣτις 11 Φεβρουαρίου 2008, ελάχιστα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη της συναυλία στο Βόλο, λιποθύμησε, καθώς υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο νοσοκομείο του Βόλου και οι γιατροί χαρακτήρισαν την κατάστασή της «σοβαρή».[5] Παρέμεινε στην εντατική σε καταστολή και σταθερή αλλά κρίσιμη κατάσταση[6], ωστόσο κατάφερε να αναρρώσει.
Το τέλος της
ΕπεξεργασίαΜετά από πολύμηνη νοσηλεία στην εντατική του νοσοκομείου «Αγία Όλγα», έχοντας υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο παράλληλα με έμφραγμα, έφυγε από τη ζωή στις 8 Αυγούστου 2017 σε ηλικία 72 ετών.[7]
Δισκογραφία
Επεξεργασία| Έτος | Τίτλος | Αριθμός καταλόγου | Πληροφορίες |
|---|---|---|---|
| 1966 | Τραγουδά Η Αρλέτα | Lyra 3223 LP | Ο πρώτος δίσκος της με 12 τραγούδια. Λογοκρίθηκε από τη χούντα και αφαιρέθηκαν τα Λιβάδι και Κάποιες Νύχτες για να αντικατασταθούν με δύο άλλα τραγούδια. |
| 1967 | Αρλέτα 2 | Lyra 3234 LP-CD | Τα 3 από τα 12 τραγούδια έχουν δική της μουσική και στίχους. Εδώ υπάρχουν Τα Μικρά Παιδιά, το πρώτο τραγούδι που έγραψε. |
| 1968 | Στο Ρυθμό Του Αγέρα | Lyra 3239 LP-CD | Σε 6 τραγούδια μουσική και στίχοι δικά της, ενορχήστρωση Γιώργος Κοντογιώργος. |
| 1968 | Ανθολογία Β΄' | Lyra 3559 LP-CD | 12 ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιάννη Σπανό. Τραγουδούν οι Πόπη Αστεριάδη, Μιχάλης Βιολάρης, Αλέκα Μαβίλη, Γιάννης Πουλόπουλος, Καίτη Χωματά και η Αρλέτα στα Άφκιαστο Κι Αστόλιστο του Κωστή Παλαμά και Ο Γιάννης Κι Η Μαριώ του Βασίλη Ρώτα. |
| 1969 | Το Νέο Κύμα Τραγουδά Χατζιδάκι | Lyra 3022 LP-CD | 12 τραγούδια του Χατζιδάκι με στίχους Νίκου Γκάτσου, Ιάκωβου Καμπανέλλη και του συνθέτη. Τραγουδούν: Πόπη Αστεριάδη, Γιώργος Ζωγράφος, Γιώργος Μούτσιος, Γιώργος Ρωμανός, Καίτη Χωματά και η Αρλέτα στα Νάνι Το Γαρύφαλλό Μου και Ήταν Καμάρι Της Αυγής. |
| 1969 | 12+1 Τραγούδια Του Μάνου Χατζιδάκι Με Την Αρλέτα | Lyra 3247 & 3737 LP | Δεύτερες εκτελέσεις, ενορχήστρωση του Γιώργος Κοντογιώργος. |
| 1970 | Ερωφίλη | Lyra 3508 LP | Το ποίημα του Γεωργίου Χορτάτση, μελοποιημένο από τον Νίκο Μαμαγκάκη. Τραγουδούν οι Καίτη Χωματά, Γιάννης Πουλόπουλος, Αρλέτα, Γιάννης Θωμόπουλος. Απαγγέλλει ο Μάνος Κατράκης. |
| 1970 | Έξη Μέρες | Lyra 3571 LP | Μουσική και τραγούδι από την Αρλέτα. Οι στίχοι της Παυλίνας Παμπούδη και σε 2 της Αρλέτας. |
| 1974 | sc: Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας | Lyra 3270 LP, 068 CD | Συλλογή τραγουδιών της. |
| 1975 | Τρίτη Ανθολογία | Lyra 3721 LP-CD | 12 ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιάννη Σπανό. Τραγουδά η Αρλέτα και ο Κώστας Καράλης. |
| 1976 | Ταξιδεύοντας | Lyra 3722 LP-CD | Η Αρλέτα σε 12 τραγούδια με μουσική των Ανέστη Τριανταφύλλου (8), Α. Σπύρου (3) που είναι το ψευδώνυμο του Σπύρου Αργύρη, και Στέφανου Χρυσοστομίδη (1). Οι στίχοι της Α. Τσάπρα (9) που είναι η Αρλέτα (Τσάπρα). |
| 1977 | Παιδί Της Γης | Lyra 3727 LP | Μουσική του Νότη Μαυρουδή με στίχους του Μάνου Χατζιδάκι. Τραγουδά η Αρλέτα, ο Ηλίας Λιούγκος και ο Μάνος Χατζιδάκις. |
| 1978 | Romancero Gitano | Lyra 3730 LP | Η Αρλέτα σε 7 ποιήματα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα σε ελληνική απόδοση του Οδυσσέα Ελύτη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Και 4 ακόμη τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Στις κιθάρες η Αρλέτα και ο Βασίλης Ρακόπουλος. |
| 1981 | Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας Νο 2 | Lyra 3338 LP | Συλλογή τραγουδιών της. |
| 1981 | ��να Καπέλο Με Τραγούδια | Lyra 3754 LP | Στίχοι, μουσική, ερμηνεία της Αρλέτας. Από τον δίσκο αυτό και στο εξής η Αρλέτα επιμελείται της παραγωγής των δίσκων της. |
| 1984 | Περίπου | Lyra 3383 LP-CD | Η μουσική του Λάκη Παπαδόπουλου. Οι στίχοι των Κυριάκου Ντούμου (3), Μαριανίνας Κριεζή (3), 2 ποιήματα του Νίκου Καββαδία κ.ά. |
| 1985 | Τσάι Γιασεμιού | CBS 26826 LP-CD | Μουσική και ενορχήστρωση του Λάκη Παπαδόπουλου. Στίχοι της Μαριανίνας Κριεζή. |
| 1986 | Αναφορές Και Σχήματα | CBS 450301 LP | Η Αρλέτα συμμετέχει μαζί με τους Αλμπένα, Γιώργο Γερολυμάτο, Χρήστο Γιαννόπουλο, Γιάννη Γκουδούλα, Ανθή Δάνα, Θέμη Δημητρακόπουλο, Κώστα Καράλη, Γιάννη Κωνσταντά, Χρήστο Παπαθεοδώρου και Σελίνα σε δίσκο με τραγούδια βραβευμένα σε διαγωνισμό σύνθεσης και στίχου. |
| 1987 | Ζητάτε Να Σας Πω | CBS 450917 LP-CD | Η Αρλέτα με την κιθάρα της, σε ελαφρά ελληνικά τραγούδια των Αττίκ, Μιχάλη Σουγιούλ, Κώστα Γιαννίδη, Μίμη Κατριβάνου κ.ά. κυρίως από τις δεκαετίες του 1930 και του 1940. Η ενορχήστρωση του κουσρτέτου εγχόρδων ανήκει στον Κώστα Γανωσέλη. |
| 1988 | Δέκα Και Μία Νύχτες | CBS 461104 LP-CD | Ζωντανή ηχογράφηση συναυλίας της στο θέατρο Περοκέ. Διπλός δίσκος. |
| 1989 | Κάπου Ανατολικοδυτικά | Lyra 4511 LP | Μουσική και τραγούδια του Νότη Μαυρουδή από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Τραγουδούν οι Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ελένη Βιτάλη, Μανώλης Λιδάκης, Πέτρος Πανδής, Μαρία Φαραντούρη. Η Αρλέτα στο Τραγούδι Της Τρελής Χοσέφα γραμμένο για το θεατρικό έργο Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα. |
| 1989 | Δεν Έχω Ιδέα | CBS 465366 LP-CD | Τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη και της Λίνας Νικολακοπούλου. Τραγουδούν ο Κώστας Μακεδόνας, ο Σταμάτης Κραουνάκης, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Βίκυ Μοσχολιού, η Ελένη Οικονομίδου και η Αρλέτα το Τι Τα Θες. |
| 1989 | Εκτός Έδρας | CBS 466287 LP-CD | Στίχοι και ερμηνεία της Αρλέτας. Μουσική της Σοφίας Βόσσου και της Αρλέτας. |
| 1989 | Η Παρεούλα | Minos 822 LP | Παιδικά τραγούδια με μουσική του Χρύσανθου Μουζακίτη και στίχους του Θεόφιλου Βερύκιου. Τραγουδούν οι Αρλέτα, Θέμης Ανδρεάδης, Σάκης Μπουλάς και Βασίλης Παπακωνσταντίνου. |
| 1990 | Ούτε Που Ρώτησα | CBS 466111 LP-CD | Δίσκος του Μανώλη Λιδάκη. Η Αρλέτα έγραψε τη μουσική και τραγουδά μαζί του στη Χρυσαυγή. Επίσης γράφει στίχους στο Λαϊκό Βαλσάκι. |
| 1990 | Τα 28 Μου Χρόνια | CBS 466905 LP-CD | Μουσική και ερμηνεία της Σοφίας Βόσσου. Η Αρλέτα γράφει στίχους στα Αν Είναι Να Κολαστώ και Το Κόκκινο Πουκάμισο. |
| 1990 | Ίσως Φταίνε Τα Φεγγάρια | Ακτή 467412 LP-CD | Η μουσική του Νότη Μαυρουδή. Η Αρλέτα τραγουδά τα Της Ζωής Τα Σινεμά, Αυτό Τ' Αγόρι, Εμπιστευτικόν και Ένοχη Σιωπή. Επίσης τραγουδούν οι Ελένη Βιτάλη, Τάνια Τσανακλίδου και Μανώλης Μητσιάς. |
| 1991 | Άσε Τα Κρυφά Κρυμμένα | Columbia 469465 LP-CD | Μουσική, στίχοι, ερμηνεία της Αρλέτας και στα 11 τραγούδια. Μαζί της ο Λάκης Παπαδόπουλος στο Εγώ Κι Εσύ και ο Πάνος Κατσιμίχας στο Μια Εκδρομή. |
| 1991 | Μεγάλες Επιτυχίες | Lyra 0068 CD | Συλλογή 18 τραγουδιών της. |
| 1991 | Ανέκδοτες Ηχογραφήσεις | Minos | Ελένη Καραΐνδρου |
| 1992 | Γυάλινος Δρομέας | Polydor 513210 LP-CD | Ο Πέτρος Γαϊτάνος, στον δεύτερο δίσκο του, τραγουδά Με Σημάδεψες σε μουσική και στίχους της Αρλέτας. |
| 1992 | Το Τραγούδι Γυμνό | Fidelity 512242 2LP-CD | Δίσκος με ηχογραφήσεις 15 τραγουδιστών, με αφορμή τις εκπομπές του Κώστα Κωτούλα στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9.84. Η Αρλέτα στα Νύχτες Μαγικές Κι Ονειρεμένες και Είμαι Ερωτευμένος Με Τα Μάτια Σου. |
| 1992 | Τσάι Γιασεμιού / Ζητάτε Να Σας Πω | Columbia 472429 CD | Τα 2 LP σε 1 CD. |
| 1993 | Ξημέρωμα 1ης Ιανουαρίου 2000 μ.Χ. | Portrait 473888 LP-CD | 11 τραγούδια με μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου. Τραγουδούν Μιχάλης Δημητριάδης, ΄Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μανώλης Λιδάκης, και η Αρλέτα ντουέτο με τον συνθέτη στην Α.Ε. Η Αμαρτία. |
| 1993 | Μετά Τιμής | Portrait 475789 LP-CD | Η Αρλέτα σε επανεκτελέσεις 11 παλιών και νεότερων τραγουδιών. Ο Μιχάλης Δημητριάδης μαζί της στα Κάνε Κουράγιο Καρδιά Μου και Χειμωνιάτικη Βροχή. Οι Ρεμπέτες του Γέρακα (Βασίλης Τσαντής, Νίκος Γενιάς & Κώστας Λαμπέας) στα Ντουνιά Ανακριτή και Να Πεθάνεις. |
| 1994 | Ο Παράξενος Ερωμένος | Portrait 476530 LP-CD | 8 τραγούδια με μουσική του Σπύρου Ιωαννίδη και στίχους 6 στιχουργών. Με τους Μανώλη Λιδάκη, Γιώργο Δημητριάδη, Σοφία Βόσσου και την Αρλέτα στην Κοκαΐνη. |
| 1994 | Της Αγάπης Μαχαιριά | Ακτή 478348 LP-CD | Δίσκος των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα. Η Αρλέτα και ο Λάκης Παπαδόπουλος συμμετέχουν στην Τσατσάρα. |
| 1994 | Περίπου \ Ταξιδεύοντας | Lyra 0126 CD | Τα 2 LP σε 1 CD. |
| 1995 | Santa Fila | Ακτή 480764 LP-CD | Η Αρλέτα συμμετέχει στο Αυλή Ψυχιατρείου και είναι σύμβουλος παραγωγής στον δίσκο της Σάννυ Μπαλτζή και του συγκροτήματός της. |
| 1995 | Έμπορος Ονεί��ων | Ακτή 483547 LP-CD | Με 10 τραγούδια, στα 9 η μουσική και στα 6 οι στίχοι της Αρλέτας. Ο Μανώλης Λιδάκης στο Είμαι Καλός Είμαι Κακός, η Ελένη Τσαλιγοπούλου στα Λίμνη Για Να Κολυμπάς και Νύχτα Χαρτορίχτρα. |
| 1996 | Πασπαρτού - Ανέκδοτα και Αινίγματα Τραγούδια Του Λάκη Παπαδόπουλου | Lyra | |
| 1996 | Ονειροκλέφτης | MBI | Τάσου Ποταμιάνου (Διάφοροι) |
| 1997 | Service | Κλικ | Δέκα ανέκδοτα τραγούδια + 6 bonus tracks. Σταμάτη Κραουνάκη (Διάφοροι). |
| 1999 | Η δική μας Αυλή | ΑΡΙΣΤΕΑΣ | Τραγούδι θεατρικού "Η δική μας Αυλή" του Συλλόγου ΑΡΙΣΤΕΑΣ, στίχοι Βαγγέλης Κολώνας και μουσική Γιώργος Βορβής https://www.youtube.com/watch?v=L-wIgAU-xJo |
| 2007 | Οι Τροβαδούροι Της Καρδιάς Μου | Καμπανάκι/Universal | Άλκης Αλκαίος (Διάφοροι). |
| 2009 | Και Πάλι Χαίρετε | Legend | |
| 2010 | Demo | Lyra | |
| 2018 | Η Γιαγιά Μου Μαγειρεύει Όνειρα Τηγανητά | Feelgood Records | Η μουσική του Λάκη Παπαδόπουλου. Οι στίχοι της Σάννυ Μπαλτζή. Κυκλοφόρησε μετά θάνατον. |
Εικονογράφηση
Επεξεργασία- Μπέρτολτ Μπρεχτ «Ο Μπαρμπα-Έντε» – Παιδικό βιβλίο της σειράς «Μεγάλοι Συγγραφείς για Παιδιά» (Εκδόσεις Οδυσσέας, 1979)
- Μιχαήλ Μαγιακόφσκι «Το Αλογάκι-Φωτιά» – Παιδικό βιβλίο της σειράς «Μεγάλοι Συγγραφείς για Παιδιά» (Εκδόσεις Οδυσσέας, 1986)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ (Αγγλικά) Discogs. 1012936. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Πέθανε η Αρλέτα». (Ελληνικά) CNN Greece. 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2017.
- ↑ «Η Αρλέτα αυτοβιογραφείται στους Αθηναίους της LIFO». LiFO. 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Σύντομο βιογραφικό στο kithara.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2008.
- ↑ Σε σοβαρή κατάσταση νοσηλεύεται η γνωστή τραγουδίστρια Αρλέτα Αρχειοθετήθηκε 2008-02-14 στο Wayback Machine., in.gr, 12 Φεβρουαρίου 2008
- ↑ Åëåõèåñïôõðßá - ÁðïãåõìáôéíÞ ÁäÝóìåõôç Åöçìåñßäá[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Πέθανε η Αρλέτα». CNN Greece. 8 Αυγούστου 2017. http://www.cnn.gr/style/psyxagogia/story/92476/pethane-i-arleta. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2017.