Анавгай
Анавгай (коряк Анавн’ай — ҫемҫе чӑрӑш сухӑрӗ[1]) — Камчатка Енри Быстрая районĕнчи ял. Анавгай ял тăрăхне кӗрет.
Ял
Анавгай
|
Географи
тӳрлетЯл Петропавловск-Камчаткăрирен 495 км, Анавгай тата Быстрая юханшывӗсен пӗрлешнӗ вырӑнӗнче, вырнаҫнӑ. Быстрая районĕн центрĕнчен (Эссо ял) тӳрĕ çулпа 25 çухрăм.
Истори
тӳрлетXX ĕмĕрĕн пуçламăшĕнче вăтăрмĕш çулсенче ял никĕслени историйĕ пуçланă. Тĕрĕссипе пĕлмен.
1926 çулхи нарăсăн 8-мĕшĕнче Анавгай йăхĕн пухăвĕнче йăх канашне туса хума йышăннă (ертӳçĕ — Инданов Иван Маркович, Канаш хутшăнаканĕ — Гилканов Иннокентий Игнатович тата Черканов Сергей Гаврилович), тата урăхлă эвен йăхĕсемпе пĕрлештермелле: Лаунчанпа Кекунай.
1932 çулхи кăрлачăн 10-мĕшĕнчен ВЦИК йышăнăвпе Быстрая нациллĕ (Эвен) районне пулакан çав вăхăтра Быстрая Ламут тузем районĕн чиккисенче туса хунă. Администраци центрĕпе Оновгайра[2]. Унтан администраци центрне Эссо ялта пулса лартнă.
1934 çулхи раштавăн 24-мĕшĕнче вырăнти депутатсен Канашне суйлавĕсен кунĕнче Анавгай ял пекех пулса танă.
1941 çулхи ака уйăхĕн 25-мĕшĕнче Анавгайри Молотов ячĕллĕ товариществин хуçа центрĕ пекех пулса танă. Çар вăхăчĕнче 24 вĕрентекенсемпе 1-мĕш çамрăк шкулĕ (2 классран), ача-пача çурчĕ, почта медпункт, лавкка, столовăй, пĕçермелле çурт тунă. Ăшă çăлкуçсенче çулăн 47-мĕш çухрăмра малтан тăру, унтан канмалли зони тунă. Унта утă çулни çĕрĕ пулнă.
1960-мĕш çулсенче, малалла "перспективлă мар" ялсене пăрахăç кăларнă: 1960 çулта Лаучан, 1964 çулта Тваян, 1969 çулта Быстрая. 1969 çулта «Анавгайский» совхоз тунă.
1967 çулта эвен ачасемшĕн сад-ясли уçнă. 1960-мĕш çулсен варринчен вĕренӳ вырăс чĕлхипе туса пынă. Ача-Эвенсемшĕн ку негативлă пулнă. Вĕсем традицисем маннă.
1978 çулта саккăрри шкул тунă, унта тăххăрти. 1980 çулта шкул-интернат тунă, 1985 çулта культура çурчĕ.
Халĕ, туризм, наци культури, традицисем аталанаççĕ. Кунта Эвен нациллĕ ансамблĕ ĕçлет[3].
Анавгай ял тăрăхĕ
тӳрлетЯл тӑрӑхӗн чиккисемпе статусӗ 2004 ҫулхи раштавӑн 17-мӗшӗнче Камчатка облаҫӗн № 243 «Об установлении границ и о наделении статусом муниципальных образований на территории Быстринского района Камчатской области» саккунӗпе йышӑннӑ[4].
Асăрхавсем
тӳрлет- ^ Топонимический словарь Северо-Востока СССР. 66 п.
- ^ О ДОПОЛНИТЕЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ НАЦИОНАЛЬНЫХ РАЙОНОВ В ДАЛЬНЕ-ВОСТОЧНОМ КРАЕ.
- ^ Костыря А. В. История села Анавгай: эвенский язык и культура. Вестник КРАУНЦ. Выпуск № 1, 2007.
- ^ Закон Камчатской области от 17 декабря 2004 года № 243 «Об установлении границ и о наделении статусом муниципальных образований на территории Быстринского района Камчатской области»
Каçăсем
тӳрлет- Анвагай и стойбище «Мэнедек» на авторском фотосайте Hello Kamchatka.
- Лист Карты: O-57-XXXIII