Sarajevska filharmonija

Sarajevska filharmonija je prvi profesionalno organizovani simfonijski orkestar u Bosni i Hercegovini. Njeno osnivanje je već bilo ukorijenjeno u ansamblima uspostavljenim za vrijeme Austro-Ugarske vladavine Bosne i Hercegovine.

Historija

Razvoj Sarajevske filharmonije do 1945. godine

Prva ideja o osnivanju jednog profesionalnog ansambla u glavnom gradu Bosne i Hercegovine, koji bi izvodio zapadnoevropsku umjetničku muziku nastala je u opštinskoj Muzičkoj školi. Tako je osnovan kvartet Udruženja filharmonije, koji je uglavnom bio sastavljen od nastavnika opštinske Muzičke škole. Članovi kvarteta su bili: Josip Hladek i dr. Joseph Goldberg (violine), Jakov Sternberg (viola), Beluš Jungić (violončelo) i Klemens Menšik (klavir). Prvi koncert Kvarteta^[1] održan je 15. aprila 1920. godine u kinu Sarajevo Imperial. Osnivačka skupština filharmonije u Sarajevu je održana 6. jula tri godine kasnije, i Bogdan Milanković^[2] je imenovan za prvog predsjednika. Sa sloganom "više i bolje muzike". Prvi koncert je održan 24. oktobra 1923. godine. Klavirski solista je bio Klemens Menšik^[3], a dirigenti su bili Aleksandar Lukinić i Josef^[4] A. Rožđalovski^[1]. Na programu je bila: Uvertira iz opere Porin Vatroslava Lisinskog, Klavirski koncert u g-molu Felixa Mendelssohna i Simfonija br. 2 Ludwiga van Beethovena. Do 1941. godine dirigenti su bili Beluš Jungić, Maks Unger, Aleksandar Lukinić, Josef A. Rožđalovski, Edo Křenek i Oskar Danon. U ovom periodu filharmonija je obilježila godišnjice važnih kompozitora, kao što su 100 godina Bedřicha Smetane, Franza Schuberta i Beethovena. Zbog Drugog svjetskog rata filharmonija prestaje sa radom u periodu od 1941. do 1945. godine. ^[5]

Razvoj Sarajevske filharmonije od 1945. godine do danas

Filharmonija je 1948. godine nastavila sa svojim aktivnostima. U to vrijeme Sarajevska filharmonija je izvodila simfonijsku muziku domaćih i stranih autora.

Prvi koncert Sarajevske filharmonije nakon Drugog svjetskog rata održan je 20. oktobra 1948. godine pod dirigentskom palicom Oskara Danona, a solista na violončelu je bio Antonio Janigro iz Zagreba. Na programu su bile Uvertira iz opere Ruslan i Ljudmila od Mihaila Glinke, Koncert za violončelo i orkestar Antonina Dvoržaka, Sárka Bedřicha Smetane, Noć na goloj planini Modesta Musorgskog i plesovi iz baleta "Ohridska legenda" od Stevana Hristića. U ovom periodu filharmonija je davala prednost domaćim dirigentima, dok su gostujući dirigenti predvodili manji broj koncerata. Ostvarena je i vrlo plodna saradnja sa Udruženjem kompozitora Bosne i Hercegovine^[6], što je dovelo do toga da se koncertni repertoar redovno sastojao od radova domaćih autora.

Početkom rata u Bosni i Hercegovini, Sarajevska filharmonija zaustavlja svoj rad na dvije godine pretrpivši materijalne i ljudske gubitke. Svojevrsna prekretnica za filharmoniju je koncert održan 19. juna 1994. godine kada je orkestar zajedno sa velikim maestrom Zubinom Mehtom izveo Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta u uništenoj zgradi Vijećnice. Jose Carreras, Ruggero Raimondi, Cecilia Gasdia i Ildiko Komlosi nastupali su kao solisti. Iste godine Sarajevska filharmonija je održala više koncerata u Italiji, a tokom sljedeće godine imali su niz nastupa u Austriji, Turskoj, Češkoj, Francuskoj, Švicarskoj i Italiji.^[5]

Značaj

Sarajevska filharmonija proslavila je 85 godinu postojanja i rada veličanstvenim koncertom održanim 11. oktobra 2008. godine u Olimpijskoj dvorani Zetra. Tom prilikom, orkestar je izveo popularno djelo Carmina Burana Carla Orffa pod dirigentskom palicom Julija Marića.

Reference

^ ^a ^b Čavlović, Ivan (2011). Historija muzike u Bosni i Hercegovini. Sarajevo. ISBN 978-9958-689-05-5. OCLC 869774448.
^ Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992. Sarajevo. ISBN 978-9958-9461-9-6. OCLC 965620610.
^ Hadžić, Fatima (2018). Muzičke institucije u Sarajevu (1918-1941) : Oblasna muzička škola i Sarajevska filharmonija. Muzička akademija. Institut za muzikologiju (1. Izdanja izd.). Sarajevo. ISBN 978-9958-689-21-5. OCLC 1161985320.
^ Hadžić, Fatima (2018). Muzičke institucije u Sarajevu (1918-1941) : Oblasna muzička škola i Sarajevska filharmonija. Muzička akademija. Institut za muzikologiju (1. Izdanja izd.). Sarajevo. ISBN 978-9958-689-21-5. OCLC 1161985320.
^ ^a ^b http://www.saph.ba/en/about-us/sarajevo-philharmonic-orchestra
^ Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992. Sarajevo. ISBN 978-9958-9461-9-6. OCLC 965620610.

Vanjski linkovi

[Čavlović_2011-1] Čavlović, Ivan (2011). Historija muzike u Bosni i Hercegovini. Sarajevo. ISBN 978-9958-689-05-5. OCLC 869774448.

[2] Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992. Sarajevo. ISBN 978-9958-9461-9-6. OCLC 965620610.

[3] Hadžić, Fatima (2018). Muzičke institucije u Sarajevu (1918-1941) : Oblasna muzička škola i Sarajevska filharmonija. Muzička akademija. Institut za muzikologiju (1. Izdanja izd.). Sarajevo. ISBN 978-9958-689-21-5. OCLC 1161985320.

[4] Hadžić, Fatima (2018). Muzičke institucije u Sarajevu (1918-1941) : Oblasna muzička škola i Sarajevska filharmonija. Muzička akademija. Institut za muzikologiju (1. Izdanja izd.). Sarajevo. ISBN 978-9958-689-21-5. OCLC 1161985320.

[saph.ba-5] ttp://www.saph.ba/en/about-us/sarajevo-philharmonic-orchestra

[6] Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992. Sarajevo. ISBN 978-9958-9461-9-6. OCLC 965620610.

[1]