Predsjednik Republike Srpske
 |
|---|
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Republike Srpske |
Predsjednik Republike Srpske jest najviši organ izvršne vlasti Republike Srpske, jednome od dva entiteta Bosne i Hercegovine.
Aktualni predsjednik Republike Srpske je Milorad Dodik, koji je osvojio najviše glasova na Općim izborima u Bosni i Hercegovini 2022. Sjedište predsjednika je u Palati Republike Srpske, zgradi nekadašnje Hipotekarne banke iz 1936, u Ulici bana Milosavljevića 4, u Banjaluci.
Nadležnosti
[uredi | uredi izvor]Predsjednik Republike Srpske:
- Predstavlja Republiku Srpsku
- Predlaže Narodnoj skupštini kandidata za predsjednika Vlade
- Predlaže Narodnoj skupštini kandidate za predsjednika i sudije Ustavnog suda na prijedlog Visokog sudskog i tužilačkog savjeta
- Ukazom proglašava zakon u roku od sedam dana od dana njegovog usvajanja u Narodnoj skupštini. U tom roku predsjednik Republike može zahtijevati od Narodne skupštine da ponovno odlučuje o zakonu. Predsjednik Republike je dužan proglasiti zakon koji je ponovno usvojen u Narodnoj skupštini.
- Daje pomilovanja
- Dodjeljuje odlikovanja i priznanja utvrđena zakonom
- Obavlja poslove iz oblasti sigurnosti i odnosa Republike Srpske s drugim državama i međunarodnim organizacijama
- Ukazom, na prijedlog Vlade, postavlja i opoziva šefove predstavništava Republike Srpske u inozemstvu i predlaže veleposlanike i druge međunarodne predstavnike Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske
- Obrazuje savjetodavna tijela i stručne službe za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti
- Može, pošto sasluša mišljenje predsjednika Vlade i predsjednika Narodne skupštine, odlučiti da Narodna skupština bude raspuštena
- Može tražiti od predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske sazivanje sjednice Narodne skupštine Republike Srpske
- Ima pravo predlaganja zakona, drugih propisa i općih akata
- Može, bez ograničenja, pokrenuti postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti pred Ustavnim sudom
- Može podnijeti prijedlog da se pristupi promjeni Ustava Republike
- Saziva i predsjedava sjednicama Senata kao savjetodavnog tijela najviših ustavnih institucija Republike Srpske
- Određuje koji će ga potpredsjednik Republike zamjenjivati u slučaju privremene spriječenosti da obavlja svoju funkciju
- Obavlja i druge poslove u skladu s Ustavom
Mandat
[uredi | uredi izvor]Predsjednik Republike ima dva potpredsjednika iz različitih konstitutivnih naroda. Predsjednika i potpredsjednike Republike biraju građani neposredno i tajnim glasovanjem na vrijeme od četiri godine. Isto lice može biti izabrano za predsjednika i potpredsjednika Republike najviše dva puta uzastopno.
Predsjednik Republike i potpredsjednici Republike izravno se biraju s liste kandidata za predsjednika Republike Srpske, tako što je za predsjednika izabran kandidat koji ostvari najveći broj glasova, a za potpredsjednike su izabrani kandidati iz druga dva konstitutivna naroda koji imaju najveći broj glasova iza izabranog predsjednika Republike.
Odnos s Vladom
[uredi | uredi izvor]Predsjednik Republike Srpske:
- Predlaže kandidata za predsjednika Vlade u roku od deset dana od dana usvajanja ostavke, izglasavanja nepovjerenja ili prestanka mandata prethodnoj Vladi zbog raspuštanja ili skraćivanja mandata Narodne skupštine
- Ako ocijeni da je došlo do krize u funkcioniranju Vlade predsjednik Republike može, na inicijativu najmanje dvadeset zastupnika Narodne skupštine i pošto sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine i predsjednika Vlade, zatražiti od predsjednika Vlade da podnese ostavku. Ako predsjednik Vlade odbije podnijeti ostavku, predsjednik Republike ga može razriješiti.
- Može tražiti od Vlade da izloži stavove o pojedinim pitanjima, od značaja za Republiku, sazvati sjednicu Vlade i staviti na dnevni red pitanja iz njene nadležnosti
- Za vrijeme ratnog stanja i vanrednog stanja, kojeg proglase institucije Bosne i Hercegovine, ako se Narodna skupština ne može sastati, na prijedlog Vlade, ili po vlastitoj inicijativi i nakon što sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine, predsjednik Republike donosi uredbe sa zakonskom snagom o pitanjima iz nadležnosti Narodne skupštine i imenuje i razrješava funkcionere koje bira, odnosno imenuje i razrješava Narodna skupština
Potpredsjednici Republike Srpske
[uredi | uredi izvor]Republika Srpska ima i dva potpredsjednika, po jednog iz reda druga dva konstitutivna naroda. Trenutni potpredsjednici su: Davor Pranjić (Hrvat) i Ćamil Duraković (Bošnjak).
Spisak
[uredi | uredi izvor]Dosadašnji predsjednici Republike Srpske bili su:
- Radovan Karadžić (7. april 1992 – 19. maj 1996)
- Biljana Plavšić (19. maj 1996 – 4. novembar 1998)
- Nikola Poplašen (4. novembar 1998 – 2. septembar 1999)
- Vršilac dužnosti: Petar Đokić (2. septembar 1999 – 26. januar 2000)
- Mirko Šarović (26. januar 2000 – 28. novembar 2002)
- Dragan Čavić (28. novembar 2002 – 9. novembar 2006)
- Milan Jelić (9. novembar 2006 – 30. septembar 2007)
- Vršilac dužnosti: Igor Radojičić (30. septembar 2007 – 9. decembar 2007)
- Rajko Kuzmanović (9. decembar 2007 – 15. novembar 2010)
- Milorad Dodik (15. novembar 2010 – 19. novembar 2018)
- Željka Cvijanović (19. novembar 2018 – 15. novembar 2022)
- Milorad Dodik (od 15. novembra 2022)
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Službeni veb-sajt predsjednika Republike Srpske Arhivirano 15. 11. 2022. na Wayback Machine