Pozitivizam
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Pozitivizam je filozofski pravac koji želi ostati na "pozitivnim" (provjerenim) činjenicama, odnosno, ostati na naučnim osnovama, negira svaku metafiziku, te izbjegava objašnjenje i stvaranje hipoteza. Osnivači pozitivizma su Francuz Auguste Comte i Englez John Stuart Mill.
Pozitivizam je bio dominantno mišljenje u devetnaestom i početkom dvadesetog vijeka. Pozitivizam se izražavao ne samo u filozofiji nego i u književnosti i teoriji umjetnosti.
Najuticajniji pokušaj primjene metodologije prirodnih nauka na sociologiju poznat je pod nazivom pozitivizam. To se odnosi na to da su mnogi sociolozi vjerovali da je moguće stvoriti nauku o društvu na istim načelima i postupcima kao i prirodne nauke (hemija, biologija).
Najvažniji sociolog zaslužan za uvođenje termina sociologija, te jedan od osnivača discipline je Auguste Comte (1798–1857). Prema njemu evolucija društva slijedi "nepromjenjive zakone", što znači da ljudsko ponašanje identično nepromjenjivom ponašanju materije – atoma i čestica.
Temeljna pretpostavka pozitivističkog pristupa je da se ponašanje ljudi, poput ponašanja materije, može objektivno mjeriti. Objektivno mjerenje vrši se opažanjem ponašanja, na temelju kojeg se mogu stvarati iskazi o uzrocima i posljedicama ponašanja.
Pozitivistički pristup posebno stavlja naglasak na ponašanje koje se može direktno opažati. Tvrdi da faktori koji se ne mogu direktno opažati, kao što su osjećaja, nisu posebno važni i mogu zavaravati.
Začetnik pozitivističke teorije u sociologiji je Auguste Comte, koji je smatrao da se društveni fenomeni mogu proučavati koristeći metode poznate iz prirodnih znanosti. Stoga je skovao naziv pozitivna fizika, a njegov je pristup kasnije postao poznat kao pozitivizam.
Kritika pozitivizma
[uredi | uredi izvor]Kritičari ovog filozofskog pravca često spominju ograničenje pozitivizma na ono otkriveno, i smatraju da to rezultira u statičnosti, sputavanju ljudskog uma u otkrivanju nečeg novog. Kritičari ovaj pravac nazivaju "žablja perspektiva".
