Fagocitoza

Fagocitoza (u citologiji) je proces unošenja krupnijih čestica (koje mogu biti dijelovi ćelija ili cijele ćelije, kao npr. bakterijska ćelija) u veću ćeliju. Proces se odvija tako da se ćelijska membrana "domaćina" uvrne i čestice obavije fagocitoznim mjehurićem. S tim se mjehurićem otapa lizozom, čiji enzimi razgrade sadržaj. Na taj se način stvara "probavni mjehurić" u kojem započinje razgradnja složenih molekula.

Fagocitoza je poseban vid endocitoze. Ona se očituje u unošenju i razgradnji čvrstih stranih tijela, ostarjelih i funkcionalno promjenjenih ćelija, i njihovih raspadnutih dijelova kao i raznih tipova organizama. Termin fagocitoza je izveden iz grčkih riječi phagein, što znači žderanje, gutanje, hranjenje.

Za razliku od pinocitoze fagocitoza nije univerzalna nego je ograničena na određene tipove ćelija koje se nazivaju fagociti. Ona je strogo selektivan, receptorima posredovan proces za koji ćelija troši svoju energiju. Postoje dva tipa fagocita: makrofagi (prisutni na svim mjestima u organizmu) i mikrofagi (neutrofilni granulociti). Detaljan slijed događaja vezan za proces fagocitoze moguće je pratiti pod elektronskim mikroskopom. On se sastoji iz nekoliko morfoloških faza:

a) prepoznavanje i spajanje fagocita sa stranim tijelom,

b) ingestija: proces uvlačenja stranog tijela od strane fagocita,

c) nastajanje fagosoma,

d) nastajanje fagolizozoma i

e) enzimska razgradnja i nastajanje rezidualnog tijela.

Celule sa sposobnošću fagocitoze imaju dvije osnovne zadaće: čišćenje organizma od vlastitih funkcionalno promjenjenih ćelija i odbrana od invazije mikroorganizama.^[1]

Leukociti (bijele krvne stanice) koriste fagocitozu za unošenje i onesposobljavanje bakterija koje dospiju u naše tijelo, zato fagocitoza ima važnu ulogu u imunom sistemu. Praživotinje su se koristile fagocitozom kao načinom ishrane, tj. fagocitozni mjehurić bio je probavni mjehurić koji je razgrađivao hranjive tvari.

• Egzocitoza
• Pinocitoza