Wikipedia

Vestminsterska opatija

(Preusmjereno sa Westminsterska opatija)

Univerzitetska crkva Saint-Peter u Westminsteru, poznatija kao Vestminsterska opatija je crkva izgrađena u pretežno gotičkom stilu, i nalazi se u londonskom središnjem distriktu Westminster, zapadno od Vestminsterske palače. To je tradicionalno mjesto krunidbe i ukopa vladara Engleske i kasnije Velike Britanije.

Vestminsterska opatija sa zapadne strane

Historija

uredi

Prema legendi, godine 616. je na tom mjestu, tada poznatom kao Ostrvo Thorney, podignuta crkva posvećena ukazanju Svetog Petra od strane ribara na rijeci Temzi zbog čega je vijekovima postojala tradicija donošenja lososa kao poklona u crkvu. Iako priča o crkvi nije dokazana, činjenica je da je kralj Edgar Miroljubivi pomagao komuni benediktinskih redovnika koja je na tome mjestu postojala oko 970. godine. Crkvu je gradio kralj Eduard Ispovjednik između 1045. i 1050. Crkva je posvećena 21. decembra 1065. godine, neposredno prije Eduardove sahrane i krunidbe kralja Harolda II. Prva slika Opatije sa pripadajućom palatom, koja je ikada napravljena nalazi se na Tapiseriji Bayeux.

 
Plan opatije iz 1984. godine

Opat i redovnici Westminsterske opatije, koja se nalazila neposredno uz Westminstersku kraljevsku palatu, su nakon normanskih osvajanja Engleske postali snažna sila. Često su obavljali razne poslove za kralja i dvor, pa su uslijed toga postali vrlo uticajni.

Kralj Henrik III naredio je 1245. preuređenje crkve u gotičkom stilu u čast i kao svetište pokojnog kralja Eduarda Ispovednika i kao svoju vlastitu grobnicu. Rad na preuređenju trajao je od 1245. godine pa sve do 1517. godine, a osnova je dovršena za vrijeme vlasti kralja Rikarda II. Henrik VII dodao je kapelu posvećenu Djevici Mariji, poznatu kao Kapela Henrika VII.

Iako je opatija, kao i mnogi drugi samostani, odlukom kralja Henrika VIII bila zatvorena, Henrik VIII ju je, zbog njene važnosti i historije, izuzeo i stavio pod svoju direktnu kontrolu. Benediktinci su vraćeni u Opatiju za vrijeme vladavine Marije I. Za manje od pet godina opet su izbačeni, kada na tron dolazi Elizabeta I. Ona ju je također držala pod vlastitom kontrolom i dala joj današnje ime - Univerzitetska Crkva Saint-Peter.

Tokom četrdesetih godina 17. vijeka, crkva je doživjela velika oštećenja koja su počinili puritanci, ali je zaštićena ponovno za vrijeme Olivera Cromwella, koji je tamo sahranjen 1658. godine, da bi 1661. bio iskopan i obješen na obližnja vješala.

Dva zapadna tornja opatije izgrađena su između 1722. i 1745. godine. Nacrt za njih napravio je Nicholas Hawksmoor (Nikolas Hovksmur). Izgrađeni su od portlandskog kamena u gotičkim stilu. Slijedeće preuređenje odvijalo se u 19. vijeku pod vodstvom Georgea Gilberta Scotta (Džordž Žilbert Skot).

Do 19. vijeka Vestminsterska opatija je bila treća najbolja obrazovna ustanova u Engleskoj, uz Oxford i Cambridge. Baš tu je prevedena trećina Starog zavjeta i druga polovina Biblije kralja Jakova. Također, u opatiji je sastavljena Novoengleska Biblija u 20. vijeku.

Krunidbe

uredi
 
Kraljevska stolica kralja Eduarda I

Od krunidbe kraljeva Harolda II i Vilima I, 1066. godine, svi engleski kraljevi (osim Henrika III koji nije bio u mogućnosti stići do opatije zbog invazije francuskog kralja Luja VIII, te nekrunisanih Jane Grey, Eduarda V i Eduarda VIII), okrunjeni su u opatiji. Kenterberijski nadbiskup bio je uvijek bio važna karika u krunidbenoj ceremoniji. Kraljevska stolica kralja Eduarda Dugonog, koja se i sada nalazi u opatiji, je stolica na kojoj bivaju okrunjeni svi britanski vladari.

Sahrane i komemoracije

uredi

Kralj Henrik III obnovio je opatiju kao svetište posvećeno kralju Eduardu Ispovjedniku i u nju je položio njegove ostatke i predmete. Sam Henrik III sahranjen je nedaleko od Eduarda Ispovjednika, a ovdje leže i ostali engleski kraljevi sa njihovim porodicama. Iako je većina engleskih vladara sahranjena u opatiji, neki i nisu: Henrik VIII i Karlo I pokopani su u Kapeli Saint-George, u Dvorcu Windsor, kao i svi ostali vladari nakon Georgea II.

Originalni grob Eduarda Ispovjednika otkriven je 2005. godine, ispod mozaika koji je izrađen 1268. godine ispred glavnog oltara. Mnoge druge grobnice iz 13. i 14. vijeka pronađene su korištenjem specijalne tehnike.

Plemstvo je pokopavano u sporednim kapelama, a redovnici i druge osobe povezane sa opatijom u prostorijama samostana i na drugim mjestima u okviru opatije. Jedan od njih je i čuveni engleski pjesnik, Geoffrey Chaucer koji je u opatiji radio kao rukovodilac kraljevskih radova. Ostali pjesnici pokopani su oko Chaucera, pa je taj dio danas poznat kao Pjesnički ćošak (Poet's Corner). Opatijini muzičari, kao što je Henry Purcell, također su pokopavani u opatiji. Tako je pokop ili komemoracija u ovoj opatiji postala simbol časti, a pokopavani su bili samo generali, admirali, umjetnici, političari i naučnici.

Pokopani

uredi
 
Vestminsterska opatija tokom procesije Bathskih vitezova, na Canalettovoj slici iz 1749.
 
Osvijetljena opatija noću
 
Grob Henrika III
 
Opatija osunčana sa zapadne strane
 
Zapadni ulaz
 
Sjeverni ulaz

Vladari

uredi

Ostali

uredi

Komemorirani

uredi

Ekshumacije

uredi

Ove osobe su bile sahranjene u opatiji no ekshumirane su po naredbi Karla II:

Opatija danas

uredi

Škola Westminster i Škola zbora Westiminsterske opatije su dvije škole koje se nalaze u opatiji. Školu Westminster osnovali su Benediktinci još 1179. godine.

Opatija je univerzitetska crkva organizirana u Univerzitet Saint-Peter koja na čelu ima dekana, četiri kanonika, sedamnaestoro administrativnog osoblja, kao i dvanaest vikara i deset članova zbora.

Literatura

uredi
  • Simon Bradley i Nikolaus Pevsner: The Buildings of England - London 6: Westminster pp. 105–207. Yale University Press 2003. ISBN 0-300-09595-3.

Vanjski linkovi

uredi
 
Logo Commonsa
Westminster Abbey na Wikimedia Commonsu.
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Vestminsterska_opatija&oldid=3432391"