Плады зямлі

Плады зямлі
Markens Grøde
Жанр	Раман
Аўтар	Кнут Гамсун
Мова арыгінала	нарвежская
Дата першай публікацыі	1917 год
ISBN	9780143105107

«Плады зямлі» (таксама сустракаецца назва «Плёны зямлі», «Сокі зямлі»; нарв.: Markens Grøde) — раман нарвежскага пісьменніка Кнута Гамсуна, за які ён атрымаў Нобелеўскую прэмію па літаратуры ў 1920 годзе. У рамане пісьменнік, які адмаўляў тэхнічны прагрэс і індустрыяльнае грамадства, апісаў жыццё простых нарвежскіх сялян, што асвойваюць неапрацаваныя раней землі, разбудоўваючы на іх сваю няхітрую гаспадарку^[1].

Адчужэнне ад грамадства і непрыманне ў сувязі з падзеямі Першай сусветнай вайны — індустрыяльнага стагоддзя стала прычынай пераезду Кнута Гамсуна на ферму. Там ён і напісаў раман «Плады зямлі», у якім распавядаецца пра жыццё нарвежскіх сялян-навасёлаў, якія захавалі сваю векавую прыхільнасць да зямлі і вернасць патрыярхальным традыцыям^[2]. За гэты свой твор Кнута Гамсуна ў 1920 годзе атрымаў Нобелеўскую прэмію па літаратуры.

Прадстаўнік Шведскай акадэміі Харальд Йерне ў сваёй прамове сказаў: «Тыя, хто шукае ў літаратуры… праўдзівы малюнак рэальнасці, знойдзе ў „Соках зямлі“ аповяд пра тое жыццё, якім жыве любы чалавек, дзе б ён ні знаходзіўся, дзе б ні працаваў». Йерне нават параўнаў раман Гамсуна з дыдактычнымі паэмамі Гесіёда.

Раман складаецца з дзвюх частак.

Раман пачынаецца з таго, што ў лес прыходзіць чалавек з імем Ісаак, які пачынае ўладкоўваць у ім сваё новае жыллё. Неўзабаве да яго далучаецца дзяўчына Інгер. Разам з Ісаакам яны займаюцца гаспадаркай, якая праз нядоўгі час становіцца вельмі вялікай.

У творы апісваецца іх жыццё, напоўненае шматлікімі праблемамі, як добрымі, так і дрэннымі падзеямі. Разрастающееся гаспадарка Ісаака і Інгер прыводзіць да з’яўлення зайздроснікаў, якія даводзяць Інгер да злачынства, за якое ёй давялося 6 гадоў правесці ў турме Тронхейма.

У другой частцы, апісваецца з’яўленне іншых навасёлаў, а таксама іх узаемаадносіны і лёсу.

Заканчваецца раман прамовай аднаго з персанажаў рамана Гейслера, у якую Гамсун укладвае свае думкі і перажыванні:

Вы жывяце разам з зямлёй і небам, вы адно цэлае з імі, адно цэлае з гэтай шырынёю і непарушнасцю быцця. Вам не патрэбен меч у руках, вы ідзяце па жыцці з пустымі рукамі і непакрытай галавой, акружаныя вялікай любоўю. Глядзі, вось яна — прырода, яна належыць табе і тваім блізкім! Чалавек і прырода не паляць адзін у аднаго з гармат, яны аддаюць адзін аднаму належнае, не супернічаюць, не спаборнічаюць ні ў чым, яны ідуць адзін за адным.

• Ісаак — галоўны персанаж рамана. Чалавек, які прысвяціў сваё жыццё зямлі.
• Інгер — другі галоўны персанаж. Не знайшоўшы шчасця ў пасёлку сыходзіць у лес, далучаецца да Ісаака і разам з ім стварае сям’ю.
• Олін — сваячка Інгер. Бедная і вельмі зайздрослівая.
• Гейслер — спачатку ленсман (службовая асоба) бліжэйшага пасёлка. У сувязі з канфліктам з сялянамі вымушаны пакінуць пасёлак. Вельмі добра ставіцца да Інгер і Ісааку. У складаныя моманты іх жыцця прыходзіць на дапамогу
• Елісей — першы сын Ісаака і Інгер. Не адчувае ніякага цікавасці да земляробству. Усе яго пачынанні — праца ў канторы, адкрыццё крамы і іншыя сканчаюцца правалам. У канцы, з’язджае ў Амерыку, адкуль ужо і не вяртаецца
• Сіверт — другі сын Ісаака і Інгер. Прадаўжальнік справы бацькі
• Брэдэ Ольсан — другі пасля Ісаака наваселец у акрузе. Яго маёнтак называецца Брейдаблик. Прыклад таго, як не трэба весці гаспадарку
• Аксэль Стром — адзін з навасёлаў. Просты, але вельмі працавіты чалавек. Пад канец рамана ажэніцца на Барбру
• Барбру (Варвара) — дачка Брэдэ. Спачатку апісваецца з негатыўнага боку. Не знайшоўшы сабе месца ў вялікім горадзе вымушана вярнуцца назад да бацькі. Пасля многіх ліхтуг знаходзіць сябе і выходзіць замуж за аднаго з новых пасяленцаў Аксэля Строма.